Etna DOC – Wijnen met een vulkanische attitude

Een uitbarsting, een reputatie die als een komeet omhoog geschoten wordt. Ma(g)ma Mia! Nog nooit heb ik een wijngebied op zulke korte tijd de status weten bereiken als deze met de wijnen van het Siciliaanse Etna DOC het geval is. Rijke instroom vanuit het Noorden van Italië, een opbod om een lapje grond met wijngaardstokken te bemachtigen… The sky is the limit wat de Etna wijnen betreft. Voornamelijk voor de rode wijnen alsnog maar de witte, Carricante gebaseerde wijnen, volgen in een al even ijltempo. Niet evident, want draaien we de teller terug naar het einde van de 20e Eeuw dan was dit wijngebied slechts een voetnoot in de Siciliaanse wijnbouw en dacht men dat je bij de vermelding van Nerello als druif in Sicilia aan de verkeerde champignons had gezeten.

Theoretische informatie en diverse weetjes over de wijnbouw werden reeds in een eerdere blog Etna – Een explosieve opmars geschreven. Je kan ze daar rustig nalezen!
Aan onze tafel werden enkele vragen gesteld waarop niet onmiddellijk een antwoord kon gegeven worden. Wat opzoekwerk kan enige duiding brengen.

Nerello Mascalese vs Nerello Cappuccio!
Waarom is de Nerello Mascalese druif superieur in gebruik bij de Etna wijnen tegenover de Nerello Cappuccio?
Even grasduinen in de geschiedenis en DNA van beide druiven kan een beter inzicht geven bij deze vraag. Er wordt van de veronderstelling uitgegaan dat beide druiven familie van elkaar zijn. Zekerheid bestaat hieromtrent nog niet. Nerello Mascalese blijkt een kruising te zijn tussen Sangiovese (dit verklaart al veel) x Mantonico Bianco. Een Toscaanse – Calabrese liefdesdruif dus. Van Nerello Cappuccio is er tot op heden nog niet achterhaald wie de ouders van de druif zijn. Dat ze beiden thuishoren in zowel Sicilia en Calabria is wel een zekerheid. Het bestuderen van de eigenschappen van beide druiven leert ons dat Nerello Mascalese een hogere aciditeit bezit. Nerello Capuccio is zachter, fruitiger van structuur. De wijnen van Nerello Capuccio zouden ook niet het nodige bewaarpotentieel geven aan de wijn en kan je dus het beste op een jeugdige leeftijd nuttigen. De hoofdredenen die echter aangehaald worden door de wijnbouwers is dat Nerello Mascalese een veel duidelijkere expressie van de terroir geeft aan de Etna wijn en dat Nerello Cappuccio een veel wispelturige en meer onbetrouwbare druif is. Niet echt geschikt om kwaliteitsvolle monocépage wijnen van te maken.

Noordflank vs zuidflank?
Er is beduidend meer wijnbouw op de noordkant dan aan de zuidkant. Waarom is dit zo? Hier valt niet zo veel van terug te vinden. Door het lezen van verschillende artikels vermoed ik dat de hoofdreden te maken heeft met de invloed van het klimaat. Van oudsher is rode wijnbouw de norm op Etna. Witte wijnen zijn pas de laatste jaren meer in opmars gekomen. De hellingen op de zuidelijke flank zouden meer beïnvloed worden door de zee waardoor de wijnen meer ziltige accenten bevatten. Deze op de noordelijke flank hebben die invloed niet en de wijnen bezitten er meer fruit. Hierdoor zijn de wijngaarden op de noordzijde meer aantrekkelijk voor de rode wijnen. De meer ziltige eigenschap op de zuidflank komt dan weer ten goede bij witte wijnen van Carricante. Wat google werk naar het Gaja / Graci project kan hier bevestiging van geven. Ze willen met Idda, de focus vooral leggen op witte wijnen (al was die rode die we proefden een verdomd pareltje!) en kozen daarom de zuidflank.
Dit is dus maar een veronderstelling en geen vast gegeven.

Net zoals de gereputeerde wijnboeren Gaja, Franchetti, Giodo, Borgogno, etc investeert ook onze Amici wijngilde in deze vulkanische wijnen zodat er geregeld een degustatie kan gehouden worden van de Etna wijnen. Afgelopen woensdag werden er dan ook alweer 8 wijnen van de kurk ontdaan, onze zintuigen geprikkeld en de pennen gescherpt.

Etna DOC – De proefnotities:

  1. Pietradolce – Archineri Etna Bianco 2019
    100% Carricante – Inox – Stokken van 100 tot 120 jaar oud.
    Helder en zuiver geelgoud. De geur is alvast veelbelovend. Verse ananas, kweepeer, meloen en pompelmoes vullen de fruitkorf. Mooie florale accenten van jasmijn brengen een lichte frivoliteit. Anijs, amandel, vegetaal kantje en het rokerige van vuursteen. In de mond vinden we een mooie frisheid en vooral een minerale dominantie. Strak maar toch een licht vettig puntje dat naar het einde toe afneemt. De afdronk was voldoende lang en heeft een licht bitter notig accent. De smaak is van begin tot het einde omringd door een prachtige mineraliteit en aciditeit. Het is een mooie start van de proeftafel al kon de smaak het hoge verwachtingspatroon van de neus niet volledig voldoen.
    Punten: 86/100 – Te koop bij Wineart 37,50 €
  2. Tenuta di Fessina – A Puddara Etna Bianco 2014
    100% Carricante – Vinificatie en opvoeding voor 6 tot 8 maanden in 3500 liter vaten.
    Zuivere en heldere goudgele kleur. De neus die een zekere leeftijd prijs geeft met de rijpe appel, op het oxidatieve af. Ananas, perzik, mandarijn, gegrilde & verse noten, potpourri en acaciahoning vullen gelukkig na het walsen aan. De smaak geeft naast het minerale vooral veel gegrilde nootjes/pijnboompitten. De zuren zijn present en de smaak is in de aanzet vol en rond. Dat deint uit tot een citrusbittertje waar je van moet houden.
    Punten 85/100 – Te koop bij Licata (37,00 €)
  3. Generazione Alessandro – Croceferro Etna Rosso 2019
    100% Nerello Mascalese – Rijping voor 12 maanden in tonneaux
    Granaatrode kleur, helder en zuiver. De wijn heeft wat tijd in het glas nodig alvorens hij zijn aroma’s volledig prijs geeft. Dat is dan voornamelijk het kleine rode fruit (kers, rode aalbes, framboos) en is zelfs licht snoeperig. Geurende roosjes, salie, laurier, thee en puntje animaal. Dat klein rood fruit zet zich in de mond helemaal door en zorgt naast de zuren voor een extra fris gevoel. De wijn wordt van nog zeer jonge stokken gemaakt en dat proef je. Hij mist hierdoor wat materie en body.
    Punten 85/100 – Te koop bij Patrick Jublou (19,55 €)
  4. Girolamo Russo – A Rina Etna Rosso 2019
    94% Nerello Mascalese, 6% Nerello Capuccio – 12 maanden rijping, deels in 2600 liter Sloveense fusten, deels in beton.
    Zuivere, heldere kersenrode kleur met traanvorming. Mooie complexe neus met een combinatie aan rood en blauw fruit. Kersen, blauwe bes, aardbei, viooltjes, salie, peper, een lichte toasting, laurier, wat thee en champignon.
    De mond geeft smakelijke en mooie tannine met veel rood-fruit-frisheid. Het kruidige is er tot in de lange finale. Het geheel is mineraal, elegant (nog net niet verfijnd)!
    Punten: 87/100 – Te koop bij Baeten Vinopolis (27,85 €)
  5. Passopisciaro – Passorosso Etna Rosso 2014
    100% Nerello Mascalese – 18 maanden rijping in foeders.
    Zuivere, tranend, kersenrood. Heerlijk glas om aan te ruiken. Turks fruit, granaatappel, kers, framboos, vele kruiden en specerijen, sousbois, tabak, ceder, mokka, laurier… De mond geeft bevestiging!. Een mooi glas met verfijnde tannine, een perfect evenwicht met de aciditeit, alcohol, mineralen en fruit. Het geheel blijft lang aanwezig en maakt dit een breed smakend glas wijn.
    Punten: 89/100 – Te koop bij Vinesse (30,00 €)
  6. Graci – Arcuria Etna Rosso 2015
    100% Nerello Mascalese – 18 maanden rijping in foeders.
    Klassieke granaat- tot kersenrode kleur. Mooie uitnodigende neus! Rijpe kersen, pruim, dadel, kruidig met anijs, munt en peper. Floraal, laurier, thee, tabak, sousbois en de alcohol die iets te fel present is. Oei, de smaak is moeilijk! Krachtig maar op het ruwe af. De zuren zijn wel zeer prominent aanwezig en ik mis wat tegenspel van fruit in het geheel. Is dit dezelfde wijn die ik in 2019 heb geproefd en toen lyrisch heb omschreven?
    Punten: 84/100 – Te koop bij Stappato (45,95 €)
  7. Idda – Etna Rosso 2019
    100% Nerello Mascalese – 24 maanden rijping in deels 50 hl vaten en deels in betonnen cuves.
    De samenwerking tussen Gaja en Graci levert een dot van een wijn op! Helder, zuivere granaatrode kleur. Heerlijk uitnodigende tot bedwelmende aroma’s. Een spring in het veld van het kleine rode fruit in combinatie met het rozenbouquet. Fijne aardse toetsen, laurier, thee tot licht vlezig zelfs. Verfijning en elegantie gaan hier hand in hand als een jeugdig verliefd koppeltje. Fris, onbezonnen, jong fruitig, fijn kruidig, gezegend met een zeer lange finale en helemaal top.
    Punten: 95/100 – Te koop bij Licata (42,00 €)
  8. Tenuta delle Terre Nere – San Lorenzo Etna Rosso 2015
    100% Nerello Mascalese – 14 maanden rijping in barriques en tonneaux.
    Kersenrood, tranend. Een neus die veel geeft en die een zeer kruidig (peper, tijm, salie, kruidnagel, kaneel) karakter kent. Naast de obligatoire kersen is er ook een zweem van braambes. Rokerig, koffie, tabak zwarte olijven, thee en potgrond. De mond vult zich met smakelijke zuurtjes en rijke tot krachtige maar eveneens smakelijke tannine. Perfect in evenwicht, vol en rond en een waardige afsluiter!
    Punten: 90/100 – Te koop bij Licata (48,00 €)

De uitzwaai van wijnmeester Frans – De Amici stoelendans

Content heb ik altijd een schoon woord gevonden! Bovendien is content zijn een schone deugd en is het een situatie waar ik zeer graag in vertoef. Ik ben dan ook zeer content dat de start van de nieuwe seizoenen van de diverse wijnclubs waar ik lid van ben, opnieuw in gang geschoten worden. Zo ook bij Amici! Ware het niet dat de aftrap dit keer een dubbel gevoel gaf.

Frans, onze Amici wijnmeester sinds jaar en dag, had al enkele jaren te kennen gegeven dat hij het tijd vond om de fakkel door te geven. Eerlijkheidshalve moet ik toegeven ik van mening was dat, hoewel Frans dit al geruime tijd aangaf, hij dit eigenlijk helemaal niet wilde. En dus was ik toch wel verrast dat op het einde van het vorige proefjaar het nieuws doorsijpelde dat het dan toch zo ver was en dat Frans spreekwoordelijk ‘zijn kurkentrekker aan de haak ging hangen’.

En zo stond de eerste Amici bijeenkomst van het nieuwe seizoen helemaal in het teken van de uitzwaai van Frans als wijnmeester. Hierbij speelde hij nog één keer de orkestmeester en selecteerde hij wijnen die bij hemzelf in de hoogste schuif liggen. Als het de bedoeling was om onze nieuwsgierigheid aan te wakkeren is hij daar alvast in geslaagd.

De uitzwaai van de oude wijnmeester gaat uiteraard hand in hand met de intrede van vernieuwing. Al kunnen we de intrede van oud voorzitter Peter als nieuwe wijnmeester misschien niet onmiddellijk als een vernieuwing beschouwen. Ook al kent Peter het reilen en zeilen van Amici als zijn broekzak, toch zal het ook voor hem geen sinecure zijn om in de voetsporen van Frans te treden. Frans was/is immers een autoriteit op gebied van Italiaanse wijnen en dit niet enkel binnen Amici maar in heel ons belgenlandje. Als Frans sprak, dan luisterde je! We wensen Peter dan ook alle succes en zijn ervan overtuigd dat hij onze volgende proefavonden in goede banen zal leiden.

Beste Frans, je blijft gelukkig nog aanwezig als zeer gewaardeerd lid van Amici, ik ben alvast uitermate content dat je mijn wijnmeester was!

Over naar de orde van de avond en het proeven van de wijnen. Het werd een selectie van 3 witte en 5 rode wijnen. Vooraf hadden we geen enkele kennis van wat er in het glas zou komen (altijd leuk). Hieronder kan mijn bevindingen over de geproefde wijnen.

  1. Falkenstein Riesling 2017 – Südtirol Vinschgau DOC – Alto Adige
    Riesling die gedurende 10 maanden rijpt in grote acacia vaten en vervolgens 12 maanden in de fles.
    Volle intense strogele kleur, tranend. Van bij de aanzet, zonder walsen, heb je al een volle rijke neus waarbij de rijpheid van de ananas goed tot zijn recht komt. Helemaal geen eenzijdig ananas-fruitgebeuren trouwens want ook appel, sterfruit, perzik en een waaier aan citrusvruchten tekenen present. Goed walsen doet de wijn zeker deugd want hierdoor komt zijn anijs/notig karakter boven en wordt het volle rijke gecounterd door een zeer mooie frisheid.
    In de mond zet die heerlijke volheid in combinatie met een sublieme aciditeit zicht trouwens door! De mineraliteit geeft nog een extra dimensie en de lengte van de afdronk zorgt voor een goedkeurend knikje. De aftrap is gegeven met een subliem mooie wijn!
    Punten: 94/100 – Te koop bij TG Fine wines (prijs 22,00 €)
  2. Venica & Venica Ronco delle Mele Sauvignon Blanc 2020 – Collio DOC – Friuli
    Sauvignon Blanc die deels vergist en rijpt in 20/27 hectoliter vaten en deels in inox kuipen gedurende 5 maanden.
    Heldere bleekgouden kleur met traanvorming. De neus gaat 2 seconden in het glas en de initialen S.B. staan op het proefformulier. Heel herkenbaar Sauvignon Blanc dus waar de aanwezigheid van varen, roze pompelmoes, appel en kruisbes vanzelfsprekend is. Het is een mooie volle neus die toch wat complexer is en meer te bieden heeft dan de initiële aroma’s. Zo is er ook de zeste van mandarijn, pepermunt, blanke amandel, en een etherische toets die de aanwezigheid van het hout etaleert. De smaak kan niet anders dan vele van deze elementen bevestigen. Hoewel primair de frisheid van de wijn opvalt neemt naarmate de wijn naar zijn smaakhoogtepunt gaat de ‘vettigheid’ licht over. Bovendien is er een zeer leuke vulkanische mineraliteit aanwezig. Tijdens de lange afdronk neemt de frisheid opnieuw de bovenhand en komt het edele citrusfruit opzetten en is er die smakelijke zesty schwung.
    Punten: 91/100 – Te koop bij Baeten Vinopolis (prijs 45,00 €)
  3. Marisa Cuomo Fiorduva 2019 – Costa d’Amalfi DOC – Campania
    Blend van 40% Ripoli, 30% Ginestra en 30% Fenile. De overrijpe druiven gisten gedurende 3 maanden in barriques en rijpen vervolgens voor 4 maanden in inox kuipen.
    Helder, bleekgoud. Hoewel de neus bij aanzet gesloten is kan hij de zilte toets niet verbergen. Wat werken met het glas brengt slechts een beetje soelaas. Peer, ananas, perzik en citrus tekenen het fruit. Verder licht zweterig, floraal, kruidig, houtimpressies, notig en etherisch. In de mond treedt bij aanvang vooral het filmende naar voor en wordt de wijn als ‘aangenaam vettig en sappig, rond’ omschreven. Bij een tweede slok valt toch ook de verscholen en zeer mooi ondersteunende aciditeit van de wijn op. Mineraal en ziltig in de afdronk, die weliswaar een puntje langer aanwezig mocht blijven.
    Punten: 86/100 – Te koop bij Wine-Art (Prijs 62,00 €)
  4. San Giusto a Rentennano La Ricolma Merlot 2006 – Toscana IGT – Toscana
    Merlot die gedurende 22 maanden rijpt in Franse eiken vaten.
    Terwijl er links en rechts mooie commentaren over deze wijn op te vangen waren kwam ik niet verder dan dat de aanwezigheid van de alcohol en kruiden al het andere maskeerde. Eén van de flessen bleek niet 100% correct te zijn (mijn glas), bij gevolg heb ik deze wijn dan ook geen bespreking gegeven.
    Geen punten – Te koop bij Stappato (momenteel staat hij daar op uitverkocht en is er geen prijs zichtbaar. De prijzen op het internet voor recentere jaargangen zijn zeer divers en variëren tussen de 170 en de 500 €)
  5. Kellerei Girlan Vigna Ganger Pinot Noir Riserva 2017 – Alto Adige DOC Mazon – Alto Adige
    Pinot Noir die 20 maanden rijpt in barriques en vervolgens 18 maanden flessenrust krijgt.
    Heldere zuivere granaatrode kleur. Wat een heerlijk, uitnodigende, fragiele en typische Alto Adige Pinot Noir neus is dit. Het doet je stralen van contentement… De ontleding van deze complex geurexplosie gaat in fases want telkens komen er nieuwe elementen opzetten. Framboosjes, aardbeien, kers/kriek. Het kleine fijne rode fruit is er allemaal. Duidelijke aanwezigheid van de roosjes, mooie kruidigheid. De houtopvoeding zorgt voor branderige aroma’s zoals mokka, koffie, sigarenkistje. Een vegetale toets en een snuif humus ronden af.
    Tiptop zuren vullen de mond, gespekt met het sappige rode fruit en een verscholen body. Dat de afdronk tot ongekende lengtes present blijft zorgt voor extra genot. Ja, dit is helemaal mijn ding (part one)!
    Punten: 94/100 – Te koop bij Wijnsalon (prijs 135,00 €)
  6. Pietradolce Vigna Barbagalli 2016 – Etna Rosso – Sicilia
    Nerello Mascalese met een opvoeding in eiken vaten voor 20 maanden.
    Gematigd granaatrood en helder van kleur. De neus biedt een gevarieerd boeket met een licht vlezige balsamico toets. Pruim, aardbei, kers, rode bes, viool, roos, anijs, munt, chocolade, mokka, wat dierlijk en alcohol. Alles is mooi aanwezig om me ook een mooi mondgevoel te bezorgen. Hier blijf ik echter wat op mijn honger zitten. De wijn is voldoende sappig, mooi kruidig, zelfs evenwichtig maar komt me net iets te snoeperig over.
    Mijn verbazing is dan ook groot dat het de Vigna Babagalli is waar ik meestal lyrisch over ben…
    Punten: 84/100 – Te koop bij Wine-Art (Prijs 102,00 €)
  7. Kellerei Bozen Taber Lagrein Riserva 2017 – Alto Adige DOC – Alto Adige
    Lagrein die vergist in grote foeders en een opvoeding geniet in barriques gedurende 12 maanden.
    De kleur is bijna zwart te noemen, hij is helder en in bezit van een heerlijke gekleurde traanvorming.
    De geur bulkt van de sulfiet en doet me zweren dat we met een Aglianico/Taurasi te maken hebben. Lagrein kwam even op in de gedachten maar het zwoelere karakter dreef me definitief zuidwaarts.
    De neus biedt exact wat ik graag heb in krachtpatsers van wijn. Die grafiet die licht dominant is, het vlezige van braadjus, het donkerste fruit dat de bijna zwarte kleur van de wijn in de verf zet. Het overvloedige aan kruiden (jeneverbes, tijm, peper, laurier, munt en salie) de houtintegratie die grommend zijn aanwezigheid laat blijken met tabak, leder, chocolade en mokka. Lichte integratie van sousbois, thee en paprika… Samengevat: uitbundig!
    Wat mij betreft wordt die bijna overdreven uitbundigheid nog eens verdergezet in de mond. De tannine die spreekt ‘hier ben ik’ waarna het sappige smeuïge zwarte fruit dit vlug de kop in drukt. De oh zo belangrijke aanwezigheid van de zuren en de grootse lengte brengen de noodzakelijke balans.
    Dit is gigantisch lekker, eten & drinken tegelijkertijd en helemaal mijn ding (part two)!
    Punten: 95/100 – Te koop bij Van Eccelpoel (prijs 52,50 €)
  8. Aldo Conterno Bussia Colonnello 2016 – Barolo DOCG – Piemonte
    Nebbiolo oude stijl met opvoeding gedurende 29 maanden in 25 hl grote Slavonische eiken vaten.
    Heldere, lichte kersenrode kleur. Herkenbare Nebbiolo aroma’s waarbij we instant een dwaze gelukzalige lach op ons gezicht krijgen. Je zou het boeket in een bokaaltje moeten kunnen opvangen waar je stiekem van tijd tot stond aan kan ruiken. Het is trouwens blijven ruiken en blijven ontdekken want het is een heerlijk complex gebeuren. Beeld je in dat je deze tijd van het jaar het bos in trekt. Bosaardbeien, paddenstoelen, zwammen, truffel, humus, sousbois… noem het maar! De aanwezigheid van framboos, roosjes en thee zijn bijna een evidentie. Munt, ceder, sigaar, koffie en tabak spelen de tweede viool.
    Qua smaak kan je allerlei superlatieven bovenhalen. Ik hou het bescheiden op subtiel, elegant, fragiel, fris, dragend, complex… kortweg Nebbiolo! En dus helemaal mijn ding (part three).
    Punten 97/100 – Te koop bij Licata (Prijs 120,00 €).

Etna – Een explosieve opmars

Je kan de laatste jaren niet meer rond de positieve beweging die er zit omtrent de Siciliaanse wijnen met waarschijnlijk Etna DOC als de mooiste exponent hiervan. Jawel, voor niet ingewijden moet ik vertellen dat de Etna niet enkel de bekendste nog actieve vulkaan is van Sicilia maar dat zijn flanken bezaaid staan met wijnranken die bij het heerlijkste Italiaanse sap produceren.
Het is dan ook een, positief, gegeven dat we bij onze Amici wijnclub de Etna op de proeftafel zien verschijnen. Als eerste (februari 2019) was er een algemene Etna degustatie en in september 2021 mochten we een avondje omtrent Pietradolce beleven. Het werden beiden zeer boeiende avonden!

Etna DOC, enkele weetjes

  • Naast rode wijnen kan je ook witte, rosé en Spumante (verplichtte tweede gisting in de fles en minimale rustperiode sur lattes van 18 maanden) vinden als Etna DOC
  • De DOC bestaat sinds 1968
  • Het is een klein productiegebied van net iets meer dan 1100 hectares, goed voor bijna 29.000 hectoliter aan wijn of 320.000 flessen.
  • Het ligt in de oostelijke hoek van Sicilia, in de provincie Catania.
  • Wijngaarden uit 20 gemeenten maken deel uit van de productiezone: Biancavilia, S. Maria di Licodia, Paternò, Belpasso, Nicolosi, Pedara, Trecastagni, Viagrande, Aci S. Antonio, Acireale, S. Venerina, Giarre, Mascali, Zafferana, Milo, S. Alfio, Piedimonte, Linguaglossa, Castiglione en Randazzo.
  • De stokken staan op een hoogte van 350 tot 900 meter.
  • Bij Etna kom je vaak het woord Contrada tegen (ook elders in ( Zuidelijk Italië durf je dit wel tegen komen). Contrada komt feitelijk overeen met een Cru waarmee één bepaalde wijngaard mee wordt aangeduid. Etna DOC kent 133 verschillende Contrade.
  • Het gevaar dat bij de Etna wijngaarden om de hoek schuilt; nl. een eruptie die ze zou kunnen vernielen is tevens een zegen geweest voor de geschiedenis van de Etna wijnen. De lava terroir beschermde de wortels immers tegen de phylloxera plaag waardoor er nu nog stokken van meer dan 100 jaar oud te vinden zijn.
  • Een kleine 40 jaar geleden was Etna met uitsterven bedreigt. Er bleven nog slechts een 10-tal producenten over. Het was einde de jaren 1980 dat Benanti, één van de toonaangevende producenten, Salvo Foti aanstelde als oenoloog voor hun verwaarloosde familiale stokken, dat de regio de rug kon rechten. Vandaag zijn er meer dan 70 producenten en zijn de ‘rijke’ producenten uit het noorden van Italië naarstig op zoek naar wijngaarden op Etna DOC.
  • Tussendoor maken we melding dat de vulkaan Etna lokaal de Mongibello wordt genoemd.

De rode Etna wijnen

De rode wijnen van Etna DOC worden wel eens de Pinot Noir van het Zuiden genoemd. Naast hun minder intense kleurschakering zal ook vooral de fragiliteit en de verfijning van de wijnen hiervoor verantwoordelijk zijn. Maar de grootste treffende gelijkenis is dat de wijnen van de Etna DOC echte terroirwijnen zijn zoals dit ook gezegd wordt van de beste rode Bourgogne wijnen.

  • De Nerello Mascalese druif verdient een standbeeld! Deze druif is de grote verantwoordelijke voor de kwaliteit van de rode wijnen.
  • Er moet minimum 80% Nerello Mascalese aanwezig zijn in een rode Etna
  • Nerello Cappuccio, ook wel Nerello Mantellato genoemd, speelt er letterlijk de tweede viool en mag tot maximum 20% aanwezig zijn. Eventuele andere lokale druivenrassen (ook witte) mogen samen tot maximum 10% deel uitmaken van de blend.
  • Er bestaat tevens een Etna Rosso Riserva DOC
  • Het minimale potentiële alcohol percentage moet 12% bedragen (12,50% voor de Riserva)
  • Een Riserva moet een rijpingsperiode hebben van minimaal 4 jaar, waarvan minstens 12 maanden op hout. Er worden geen specificaties omtrent het gebruik van het type hout opgelegd.

De witte Etna wijnen

Misschien een nog groter geheim dan de rode Etna wijnen zijn hun witte broeders! De vulkanische bodem brengt het beste boven in deze wijnen en geven de wijnen vaak een sublieme volheid in combinatie met frisheid. Naar mijn bescheiden mening behoren ze ongetwijfeld tot de allerbeste witte Italiaanse wijnen.

  • Wat Nerello Mascalese is voor de rode wijn is Carricante voor de witte wijnen.
  • Er moet minimum 60% Carricante aanwezig zijn in een witte Etna, voor een Superiore loopt dit op tot 80%
  • De aanvullende druiven zijn Catarratto (maximum 40%), Trebbiano en Minella bianco mogen samen met andere lokale rassen tot maximum 15% aanwezig zijn.
  • Uitzonderlijk kan je ook Etna Bianco Superiore vinden. Dit is echter enkel toegestaan voor wijngaarden uit de gemeente Milo.
  • Het minimale potentiële alcohol percentage moet 11% bedragen (11,50% voor de Superiore)

Proeverij – Etna DOC

  1. Graci – Arcuria Etna Bianco 2013
    100% Carricante – Opvoeding van 12 maanden, deels in foeders.
    Heldere, goudgele kleur. Ingetogen neus bij de aanzet. Walsen doet de aroma’s beetje bij beetje opkomen en geven geuren van gekonfijte citrus, rijpere ananas, perzik, abrikoos, honing, jasmijn, anijs en hazelnoot. In de mond spelen de frisse zuren tegen de honingtoetsen en de rijk aanwezige mineralen. De afdronk mocht net iets langer en meer dragend zijn. Dit is een zeer correct gevinifieerde wijn maar zeker geen allemansvriend!
    Punten 83/100 – Te koop bij Stappato (43,50 €)
  2. Tenuta di Fessina – A Puddara Etna Bianco 2014
    100% Carricante – Vinificatie en opvoeding voor 6 tot 8 maanden in 3500 liter vaten.
    Zuivere en heldere strogele kleur. Walsen met het glas is een absolute noodzaak om de diverse aroma’s te ontdekken. Ananas, abrikoos, grapefruit, gegrilde noten, hooi en thee kunnen we waarnemen. De smaak is er eentje met veel frisheid in de aanzet maar die deint al zeer snel uit met geel pitfruit, kruiden en vooral een waaier aan diverse, fijne citrusvruchten. De mineralen zijn alom aanwezig en de afdronk kent een correcte lengte.
    Punten 84/100 – Te koop bij Licata (35,00 €)
  3. Girolamo Russo – A Rina Etna Rosso 2014
    94% Nerello Mascalese, 6% Nerello Capuccio – 12 maanden rijping, deels in 2600 liter Sloveense fusten, deels in beton.
    Zuivere, heldere granaatrode kleur met traanvorming. Verfijnde neus met een veelzijdigheid aan fruit en specerijen. Kersen, aalbes, framboos, viooltjes, jeneverbessen, anijs, peper, een lichte toasting, laurier, wat vlezig, schimmels…
    De mond geniet van een sublieme aciditeit die perfect gecounterd wordt door de verborgen kracht (tannine). Het rode fruit is duidelijk aanwezig, de kruiden komen voornamelijk naar het einde opnieuw opzetten. Het geheel is mineraal, fragiel, verfijnd en ook dragend aanwezig!
    Punten: 88/100 – Te koop bij Baeten Vinopolis (24,15 €)
  4. Terre Nere – Calderara Sottana Etna Rosso 2015
    98% Nerello Mascalese, 2% Nerello Capuccio – 18 maanden rijping in houten fusten.
    Gematigde kleur, granaatrood en tranend. De neus geeft naast het fruit (kers en framboos) vooral een mix van zwoele, zuiderse kruiden à la Raz el Hanout. Verder floraal, wat venkel, laurier en thee. De mond is behoorlijk veelzijdig en bevat voornamelijk mooie zuurtjes naar de rijke en krachtige tannine. Vol en rond van smaak met een correct evenwicht. Hij kent een fijne, bittere chocolade geladen afdronk.
    Punten: 86/100 – Te koop bij Licata (45,00 €)
  5. Palari – Faro DOC 2010
    Bijna een verplichting als je een Nerello Mascalese proeverij wenst is het buitenbeentje van Palari op te nemen!
    Niet alledaagse blend van 60% Nerello Mascalese aangevuld met Nerello Cappuccio, Nocera, Acitana, Jacché en Cor’e Palumba. Het geheel krijgt een houtopvoeding van 24 maanden.
    Granaatrode kleur en traanvormend. Wat een mooie maar animale neus! Klein rood fruit haalt de boventoon. Verder roosjes, mineraal, mokka, koffie, ceder, oranjebloesems, leder. Alles is zeer finesserijk aanwezig. de mond vult zich met heerlijke tannine/zuren. Het kleine rode sappige fruit krijgt de nodige aanvulling van blauw en zwart fruit samen met elegante kruiden. Alles is lang en verfrissend aanwezig. Eenvoudigweg lekker is deze wijn!
    Punten: 89/100 – Te koop bij Licata (45,00 €)
  6. Passopisciaro – Contrada ‘G’ Guardiola Etna Rosso 2013
    100% Nerello Mascalese – 18 maanden rijping in foeders.
    Zuivere, tranende granaatrode kleur. Deze Nerello is in de neus enorm dartel! Jong rood fruit zingt en danst in het rond, sousbois, zachte kruidigheid, violetjes en toetsje vegetaliteit. Je blijft steeds maar ontdekken. Die complexiteit zet zich verder in de mond. Een mooie verfijnde kracht, gekoppelde aan een sublieme frisheid & mineraliteit. Perfecte houtintegratie en een dragende lengte. Dit is een heerlijk slaapmutsje…
    Punten: 92/100 – Te koop bij Vinesse (50,00 €)
  7. Pietradolce – Contrada Rampante Etna Rosso 2016
    100% Nerello Mascalese – 14 maanden rijping in Franse eiken vaten.
    Gematigde licht kersenrode kleur en tranend. De vulkanische terroir valt enorm op in de neus met de rokerige tonen. Veel fruit ook aanwezig, zowel het kleine rode fruit als het zwarte fruit. Kruidig met naast munt, peper, laurier en jeneverbes ook oregano. Verder bosaroma’s (champignon), thee en tabak. Het aanwezige cederhout verraadt het houtgebruik. In de smaak is dit best wel een powerboy met een wat ruwere kracht die subliem ondersteunt wordt door een gigantische frisheid. Het geheel blijft wel sappig van smaak en toont veel potentieel. Dit is een wijn met een karaktertje die veel te bieden heeft.
    Punten: 90/100 – Te koop bij Wine-Art (33,00 €)
  8. Graci – Arcuria Etna Rosso 2015
    100% Nerello Mascalese – 18 maanden rijping in foeders.
    De klassieke zuivere granaatrode kleur. De neus is weelderig en complex. Het is een genot om te ruiken. Vlezig, kruidig, fruitig, floraal, licht vegetaal en animaal. Hij heeft eenvoudigweg alles te bieden. De smaak zet zich verder in dezelfde richting en de tong wordt maximaal verwend. Kracht, aciditeit, perfect evenwicht en aanhoudende lengte. Het minerale, terroir gebonden karakter komt nog een keer extra uit de verf.
    Punten: 95/100 – Te koop bij Stappato (45,95 €)

Proeverij – Pietradolce (Te koop bij Wine-Art)

  1. Pietradolce Etna Rosato 2017
    100% Nerello Mascalese – Inox.
    Heldere kleur die doet denken aan oud goud of cognac. Mooie, fijne neus. Naast het licht animale geeft die vooral veel fruit (kers, granaatappel, roze pompelmoes) en kruiden (salie). Van smaak is dit wel een zeer mooie en fijne rosé met verbazend veel verscholen kracht. Zeer mineraal van afdronk met het citrus van bergamot. Gebruik deze wijn aub gastronomisch je zal er mee scoren!
    Punten: 86/100 – 18,95 €
  2. Pietradolce Etna Bianco 2017
    100% Carricante – Inox.
    Bleekgoud, zuiver en helder. Mooie, fijne en uitnodigende neus. Witte perzik, kruisbes, grapefruit, kweepeer, pompelmoes, munt, amandel, rokerig en groenkruidig. Ook het mondgevoel kan bekoren ondanks zijn wat bescheiden aanzet. Na enige tijd in mond barst de wijn los. Het fijne citrusfruit komt opzetten, de mineraliteit is aanwezig en een fijnkruidig einde. Leuk is ook het licht vettige middenrif.
    Punten: 86/100 – 18,95 €
  3. Pietradolce Archineri Etna Bianco 2017
    100% Carricante – Inox – Stokken van 100 tot 120 jaar oud.
    Helder en zuiver geelgoud. De geur is ingetogener dan de gewone Bianco maar komt na enige tijd in het glas mooi open en tot zijn recht. Verse ananas, peer, perzik en pompelmoes zijn het fruit van dienst. Kruidig, notig, vegetaal en rokerig. De smaak is van begin tot het einde omringd door een prachtige mineraliteit en aciditeit. Het is een verfijnde & gastronomische wijn die niet uitbundig van het prille begin aanwezig is maar die zich na enige tijd bijna bescheiden en verlegen helemaal prijs geeft.
    Punten: 87/100 – 33,99 €
  4. Pietradolce Etna Rosso 2017
    100% Nerello Mascalese – 3 maanden rijping in tonneaux
    Wijn met een mooie kleurspiegel, granaatrood. De geur geeft bosaardbeitje, krieken, snoepjes, rozen, munt en laurier. Het bouquet komt verfijnd over. In de mond fragiele tannine en toonaangevende zuurtjes. De afdronk kent een bittertje dat net te dominant overkomt. Wat opvalt is dat deze ‘instap’ Pietradolce enorme moeilijkheden kent op te boksen tegen de Archineri Bianco.
    Punten: 80/100 – 18,95 €
  5. Pietradolce Archineri Etna Rosso 2017
    100% Nerello Mascalese – 14 maanden rijping in tonneaux
    Granaatrood en zuiver. Uitnodigende neus, licht vlezig en aards met fijne kruiden maar voornamelijk een waaier aan fruit. Al het kleine rode fruit dat je kan bedenken is bijna aanwezig. Het hout ruik je zonder dominant te zijn. De smaak toont die gekende verfijnde fragiliteit met toch tegen de aciditeit opboksende tannine. De afdronk is licht alcoholisch en mocht een tikkeltje langer dragen. De mineraliteit spreekt voor zich.
    Punten: 86/100 – 33,00 €
  6. Pietradolce Santa Spirito Etna Rosso 2016
    100% Nerello Mascalese – 14 maanden rijping in tonneaux
    Lichte, zuivere en heldere kersenrode kleur. Het geurenboeket is divers en aantrekkelijk. Het gekende kleine rode fruit wordt bijgestaan door braambessen. Het florale speelt steeds mee op de achtergrond. Naast munt, oregano, peper en laurier ontdekken we ook een vleugje kaneel. De branderige aroma’s (chocolade en koffie) zijn geïntegreerd. Vlezig en animaal om af te ronden. In de smaak valt het op de fragiliteit weg is hoewel de verfijning wel degelijk aanwezig blijft. De kracht aan tannine wint in de Santa Spirito maar de zuren weren zich en bieden de nodige tegenwerking. Al bij al blijft er een sappigheid hangen in deze volle, gastronomische wijn.
    Punten: 88/100 – 33,99 €
  7. Pietradolce Contrada Rampante Etna Rosso 2016
    Deze wijn werd reeds besproken in de globale Etna proeverij. Hoewel er een verschil in proeven van 2 jaar over heen is gegaan blijven de proefnotities grotendeels gelijk oplopen. Hij blijft nog steeds zijn enorme potentieel bieden.
  8. Pietradolce Barbagali Etna Rosso 2015
    100% Nerello Mascalese – 20 maanden rijping in tonneaux
    Ik wist op voorhand dat de Barbagali in het glas zou zitten en dat is misschien niet het ideale. Ik ben immers fan van deze wijn en dan balanceer je vaak op het subjectieve. Kersenrood en helder. Een vat vol complexiteit. Het glas blijft eenvoudigweg geuren creëren. We ontdekken, viooltjes, rozen, aardbei, framboos, kers, peper, munt, jeneverbes, ceder, koffie, karamel en truffel. Man, dit is zo smakelijk! Prachtige tannine, sublieme frisheid, zwoelheid, lengte… deze wijn heeft het gewoonweg.
    Punten: 95/100 – 95,00 €

Het is duidelijk dat deze twee proeverijen maar een kleine afspiegeling zijn van wat er mogelijk is van Etna DOC. Ik kijk alvast uit naar meer moois hiervan in het glas!

Sforza Italia – De decadentie van een wijnclub

Een vraagstelling die je jezelf als doorwinterde wijnliefhebber af en toe moet opleggen! Val ik niet ten prooi aan decadentie, snobisme of andere overdreven verwennerij toestanden? Vandaag stel ik me die vraag een zoveelste maal. Aanleiding hiervan is de afgelopen bijeenkomst van ‘Op De Klippen’, één van de wijnclubs waarin ik actief ben. Het thema van deze proefavond was immers ‘Top uit Italië’ en bovendien zouden we er geen klassieke avond van maken maar onze avond laten begeleiden door allerlei kleine hapjes. Het werd een memorabele avond!

Vooraleer ik het antwoord geef op mijn spiegel-vraagstelling schets ik even de proeftafel. De ragfijnste kleppers uit de laars passeerden de revue. De één nog beter dan de andere maar steeds weer die verscheidenheid. De voorbereiding ervan had enkele maanden nodig. Eenvoudig was het immers allerminst om deze wijnen te verzamelen!

De avond zelf was ik dan ook behoorlijk wijn-opgewonden. Het moest immers de climax worden van deze intensieve voorbereiding. Het moeilijkste aan het geheel was de flessetting. Hoe moest ik godsnaam nu toch de juiste volgorde bepalen van deze grootheden? Ik heb er dan maar mijn Wim-logica op losgelaten:

  • Alle flessen gingen een karaf in
  • Ik wilde absoluut vermijden dat enige voorkennis of vooroordelen een invloed zouden hebben op het proeven en dus wisten mijn proefgenoten niet welke wijn er in hun glas zou verschijnen
  • De meest zoete & alcoholrijke flessen – Amarone & Sforsato – zouden de reeks afsluiten
  • De 2 oudere Barolo’s moesten naast elkaar geproefd worden en zou ik ook achteraan plaatsen
  • Wat de rest betrof heb ik naar a) de jaargang van de wijn b) de houtlagering van de wijn gekeken. Van ons huidige jaar (2014) heb ik het aantal maanden vatrijping afgetrokken en vervolgens met deze uitkomst het verschil gemaakt met de jaargang van de wijn. Zo kwamen de hoogste cijfers vooraan in de proeverij te staan en de laagste cijfers achteraan. Ik trachtte dus op te bouwen naar kracht.
  • Uiteraard werd de prijs van de wijn pas na de proeverij mee gegeven!

WP_20140303_001

De proeverij zelf dan:

  1. Franciacorta DOCG – Guido Berlucchi Palazza Lana Extrême Riserva 2006 (Lombardia) – 44,30 €
    Dit was onmiddellijk een gigantische opener natuurlijk. Extreem fijn, extreem rijk, extreem zacht en vol fruitig met een overheerlijke aciditeit. Deze bubbel laat 90% van het Champagne geweld haar poepje ruiken! Het werd onmiddellijk stil aan de tafel. De toon was duidelijk gezet.
    Score: 92/100
  2. Etna Rosso IGT – Passopisciaro Contrada Sciaranuova 2008 (Sicilia) – 43,00 €
    De kleur zette menig proever op het verkeerde been. Af en toe werd er zelfs Barolo geopperd. Maar deze Nerello Mascalese is reeds in de neus zó heerlijk!Jong rood fruit zingt en danst in het rond, sousbois, zachte kruidigheid, violetjes, toetsje vegetaliteit en dan de mineralen. Je kan er aan blijven snuiven, de variatie is zo gigantisch. De mond doet je echt in extase gaan. Ragfijn, tot in de perfectie verweven en aanhoudend. Dit is gewoonweg subliem en zo uitgesponnen!
    Score: 95/100
  3. Rosso Piceno DOC – Le Caniette Nero di Vite 2005 (Marche) – 52,30 €
    Ondanks zijn leeftijd nog viriel gekleurd tranend met een volle karmijnrode kleur. Ceder, tabak en bittere cacaobonen worden aangevuld met het donkerste gerijpte en licht gedroogde (vijg) fruit. Stevig, gul, krachtig en aanhoudend zonder ook maar aan fruit ingeboet te hebben. Wat een verrassing was deze wijn!
    Quote van een proever: Wat een tabak expressie, het is alsof je een sigaar aan het roken bent en na een trekje uitblaast in je wijnglas.
    Score: 93/100
  4. Toscana IGT – Querciabella Camartina 2007 (Toscana) – 83,80 €
    Querciabella werkt al sinds 2000 biodynamisch. Non believers raad ik steeds aan deze wijn eens te proeven. Het peperkoek accent valt door de kaneel op. Maar dit is complexiteit troef alweer. Adembenemend zacht en fluwelig!
    Score 94/100
  5. Brunello di Montalcino DOCG – Casanova di Neri Tenuta Nuova 2006 (Toscana) – 70,00 €
    Een ‘naam’ die uiteraard niet mocht ontbreken is Brunello. De keuze maken welke Brunello op te nemen is nooit eenvoudig. De Tenuta Nuova van Casanova di Neri viel meteen op door zijn branderige en stevige accenten. De smaak is als een kers in chocolade gedropt met een marinade van pepers omgeven met een sappige ronde volheid.
    Score 91/100
  6. Isola dei Naraghi IGT – Capichera Manténghja 2007 (Sardegna) – 65,00 €
    Hoewel Sardegna vooral bekend is om de rode Cannonau is dit een wijn van 100% Carignano.
    De zuiverheid van deze wijn valt je bij de kleur al op (prachtig tranend trouwens) en zet zich perfect door in het bouquet. Daar valt de complexiteit van deze wijn ook al onmiddellijk waar te nemen. Hey, alweer een ander aroma… En dan ga je proeven, en dan komt die geluksmakende glimlach op je gezicht.  Dit is fenomenaal, dit blijft zinderen, dit is onbeschrijfbaar, dit is perfectie!
    Score 97/100
  7. Sagrantino di Montefalco DOCG – Romanelli 2009 (Umbria) – 24,20 €
    Ondankbaar voor deze wijn om op deze plaats van de proeverij te komen.
    Een mengelmoes aan drop, zoethout, de typische jasmijngeurtjes, kruiden en fruit. Proef ik daar nu een vleugje pastis (anijs)? De afdronk is tot op heden het vlugst weg van alles wat we reeds proefden. Het is echter een mooie, niet eenvoudige, krachtige wijn.
    Score 87/100
  8. Alto Adige DOC – Muri Gries Abtei Lagrein Riserva 2010 (Süd Tirol) – 29,00 €
    Supergeconcentreerde wijn, inktzwart met prachtige kleuring. De neus is ‘black as hell’ met een mix aan specerijen en groene frisse kruiden. Het hout kan hij onmogelijk wegsteken. De smaak is zo sterk, zo stevig, vlezig en vol. Oh yeah baby, this is not for pussy’s!!! Power me…
    Score: 92/100
  9. Bolgheri DOC – Poderi Sapaio 2010 (Toscana) – 40,00 €
    Driewerf helaas maar deze wijn was gekurkt L
  10. Bolgheri Sassicaia DOC – Tenuta San Guido Sassicaia 2010 (Toscana) – 135,00 €
    Het merendeel van de leden keken reikhalzend uit om deze wijn te proeven. Enkelen onder hun waren er al heilig van overtuigd dat hij reeds de revue was gepasseerd. De neus is echt wel hemels. Zeer verfijnd ook. Fijn kruidigheid, zwarte kersen, chocolade, mokka, knapperig braadjus… enfin de hele cinema passeerde er in. Hoewel nog zeer jong, toch reeds verfijnd en versmolten van smaak en nooit vermoeiend. Krachtige, lichtjes droge tannine, lang aanhoudend met jong vers tot gedroogd fruit en een zeer mooie aciditeit.
    Score 94/100
  11. Barolo DOCG – Poderi Colla Bussia 2004 (Piemonte) – 72,00 €
    Ha eindelijk zijn we tot het hoofdstuk Nebbiolo gekomen. Je merkt het onmiddellijk. De omschakeling van de aroma’s en het fruit. De nog intensere aanwezige zuren naast de ragfijne krachtige  tannine. Geen spoor van evolutie in de smaak. Wat is dit een mooi tot zijn recht gekomen Barolo!
    Score 93/100
  12. Barolo DOCG – Poderi Colla Bussia 1997 (Piemonte) – 105,00 €
    Geef me een sigaar, verdomme ik rook niet maar geef me toch maar een sigaar!! Ondanks de 1997 alsnog een zoet/sappige geur met de nodige florale accenten en de kaneel. In de smaak zit die tabak wel heel opvallend. Maar dit is eenvoudigweg een fantastische wijn, blijvend en beklijvend.
    Score 93/100
  13. Valtellina Sforsato DOCG – Nino Negri 5 Stelle 2009 (Lombardia) – 48,40 €
    Fenomenaal is het enige ware woord dat hier van toepassing is! Hij blaast, ook door zijn jeugdigheid en zijn stijl van vinifiëren, de Barolo’s gewoon weg. Floep, verdwenen naar de achtergrond. Noem maar op… sappig, krachtig, kruidig, aanhoudend! Fris, zoet en kracht in één!
    Score 96/100
  14. Amarone della Valpolicella Riserva DOCG – Zýmé La Mattonara 2001 (Veneto) – 218,00 €
    De duurste uit het rijtje! Kersenjam met een vegetale frisheid (kruidigheid) en gitzwart fruit. Yeah, dit is vol & rond van smaak mét de nodige frisheid. Net dat waar het vele Amarones aan ontbreekt. Het mag ook wel gezien het prijskaartje maar dit is werkelijk een top Amarone en wat mezelf betreft de beste die ik ooit mocht proeven. Het is dé perfecte afsluiter van de avond!
    Score 97/100

Maar komen we dan even terug op mijn vraagstelling!
Val ik ten prooi aan decadentie, snobisme of andere overdreven verwennerij toestanden?
Mijn god neen, we hebben als groep, zeer intens gewerkt naar deze degustatie toe. Het is het resultaat van een prachtige avond werken (we hebben hiervoor een wijn quiz georganiseerd). Het zou pas van decadentie getuigen als mijn kelder niets dan zulke flessen zou bevatten en ik ’s avond s in mijn zeteltje niet meer content zou zijn met eender welk flesje wijn.
Bovendien, is het niet de bedoeling van een wijnclub, om net zulke niet alledaagse wijnen te kunnen proeven?

En dan laat ik graag aan jullie allemaal een ballonnetje los… Zijn de Italiaanse topwijnen duur????
Integendeel durf ik te zeggen. Ze behoren tot de goedkoopste van de wereld en zijn bovendien nog overheerlijk ook!!
Spreek me bewijsgrondelijk tegen aub.

WP_20140303_021 WP_20140303_019 WP_20140303_018 WP_20140303_017 WP_20140303_016 WP_20140303_015 WP_20140303_014 WP_20140303_013 WP_20140303_011 WP_20140303_010 WP_20140303_009 WP_20140303_008 WP_20140303_007 WP_20140303_006 WP_20140303_024 WP_20140303_023 WP_20140303_022 WP_20140303_005 WP_20140303_004 WP_20140303_003 WP_20140303_002

Italiaanse wijnavonden – Deel 6

Aan alle goede dingen komt helaas een einde. Zo ook aan onze Italiaanse wijnavonden. Gedurende 6 vrijdagavonden nam ik 13 wijn-dorstige gelijkgestemde zielen mee in dit Italiaans avontuur. Afsluiten deden we op de meest zuiderse wijze…Campania, Puglia, Basilicata, Calabria en de eilanden Sicilia en Sardegna kwamen aan bod. Strenge schoolmeester zijnde had ik al een waarschuwend vingertje opgestoken dat de stijl van de wijnen abrupt zouden veranderen en dat we van de typische hoge zuurtegraad, die vele Italiaanse wijnen zo kenmerken, wel eens exemplaren zouden kunnen treffen die net een tekort aan die zo broodnodige eigenschap hebben. Het evenwicht zou met andere woorden wel eens zoek kunnen zijn.

Maar toch was het alweer likkebaarden geblazen. Eén van mijn favoriete regio’s stond immers op het programma: Campania!! Met graagte laat ik de ‘tranen van Christus’ aan me voorbij gaan. Lacryma Christi in wit wordt gemaakt van (hoofdzakelijk) de Coda di Volpe druif, wat zoveel als vossenstaart betekent. Dit is werkelijk zoiets als ‘What’s in a name’… 😉
Neen ik kijk vol verlangen uit naar die andere mooie witte parels die komen uit het land om en rond de Vesuvius. Greco bijvoorbeeld of die andere hoogstaande druif, Fiano!! Dit zijn werkelijk druiven die de allermooiste witte wijnen uit Italië kunnen maken. Meer dan terecht dat ze bekroond werden met een DOCG! Onbegrijpelijk echter dat sommige andere witte wijnen op gelijke voet worden geplaatst met dit hoogstaand wit genot!!
Zelfs van de Falanghina worden betere wijnen gemaakt dan pakweg van de Albana di Romagna…
Is er dan geen rood te vinden in Campania? Oh jawel…Eén van de Italiaanse topdruiven is hier heerser. Aglianico zorgt voor krachtpatsers in onder andere de Taurasi DOCG. Je leest her en der wel eens dat hij de grote broer is van de Barolo of de Barbera. Tja, een mens leest zoveel 😉

Wat kunnen we er nog treffen ginds in het zuiden? Bulkwijn…heel veel bulkwijn. Ongeveer 90% van de druiven zijn bestemd voor distillaten of voor grote coöperaties. De kwaliteitswijn die op de markt wordt gebracht kent de laatste jaren echt wel een meer dan gestage groei. Zeer mooie resultaten zien we van de Primitivo’s en Negroamaro’s uit Puglia, Aglianico heeft nog een tweede thuis op de flanken van de Vulture vulkaan in Basilicata. Canonnau laat u bij wijlen de Franse Grenaches vergeten met ontroerende resultaten op Sardegna. En dan is er ten slotte nog Sicilia!! Heerlijke wijnen van de Nero d’Avola en de laatste jaren steeds betere en betere resultaten van de Syrah. Vooral de blends tussen deze 2 druiven zijn zeer te pruimen 😉
In alle bescheidenheid moet ik je vragen Calabria te vergeten als wijngebied. Mooi vakantiegebied en de wijntjes zullen ginds ongetwijfeld kunnen bekoren. Laat ze echter ginds ;-).

De proeftafel had opnieuw 8 wijnen te bieden…althans in theorie! Mijn gasten druppelden binnen en het ene na het andere flesje werden mij toevertrouwd. Zelf had ik ook nog wat voor de afterparty opzij gezet. Enkele wijnen die bij de voorbije avonden de mist in gingen en die ik wou rechtzetten. Zo hadden we een gekurkte Dolcetto en was de Barbera niet echt optimaal. Er was dus een nieuwe Dolcetto en ik had nog 2 Barbera’s voorzien (was er toch niet eentje opnieuw gebeten door die donderse kurkduivel zeker!).

Starten deden we braafjes met een Vermentino di Gallura Van Piero Mancini. De prijs van de Primo kwam helemaal niet overeen met het resultaat in het glas. Eerlijke en correcte wijn, een beetje gebrek aan de nodige zuren. Nadien volgde het Di Meo Festijn met de Greco di Tufo en de Fiano di Avellino. Manmanman, wat is die Greco toch een heerlijke druif!!! Fris en toch vol van smaak, bomvol mineralen, heerlijk lang uitgesponnen en dan die afdronk…pure zeste van sinaas en mandarijn. Stilte…nog eens proeven…stilte…goedkeurend gemopper! Dan weet je dat het goed zit :-).
De Fiano ging op hetzelfde elan verder, opnieuw de frisse volheid, de mineralen maar een andere afdronk. Meer kruidigheid ook in ons glas. Yeah…wit Campania had zijn naam meer dan gemaakt!!

Met goed gemoed konden we het rood aanvangen. Opnieuw viel Piero Mancini door de mand. Dit keer met de Canonnau di Sardegna. Gelukkig had één van mijn gasten ook voor een Canonnau gezorgd. De Dule van Gabbas was van een hele andere kwaliteit. Het moet gezegd zijn dat ook de prijs het dubbele was van de eerste fles…maar toch!
Hoofdstuk Puglia dan maar met het fijne en kwaliteitsdragende Schola Sarmenti. Ik had in de officiële degustatie de Roccamora (Negroamaro uit Nardo DOC) en de Cubardì Primitivo voorzien. Beide wijnen zijn totaal uiteenlopend. De Roccamora is een geweldige Negroamaro, een ware fruitexplosie. Voor de meesten de verrassing van de avond. De Primitivo was verfijnd en elegant, 2004 reeds en verre van versleten. Dit is Primitivo zoals hij hoort te zijn! Achteraf kwam er nog een andere Negroamaro de Nerio en een zoete Primitivo (verrassend mooi).

Afsluiten deden we met een pure Nero d’Avola van Sallier de la Tour en uiteraard een Taurasi DOCG. De Sciliaan viel tegen…ik ken de wijn al lang en hij draagt niet langer meer. Spijtig want dit was ooit super.
Voor de Taurasi gingen we terug naar Di Meo. Eentje van het jaar 2001 en voor het eerst gedurende de avond hadden we discussie. Heerlijk voor één, niet goed voor de ander. Proef hem een keertje en laat me jullie bevindingen maar weten 😉

En zo doken we met de nodige pollo de avond in! Het moet gezegd zijn dat ‘La Mamma‘ blij haar applaus in ontvangst nam. Tevens ben ik een tevreden man. Op geen moment had ik met een mopperende bende te maken. En blije en vrolijke gezichten, genietend van al dat moois. Het niveau van de groep was uitermate hoog. Dat maakt het natuurlijk makkelijker en menig discussie werd gevoerd…steeds met het nodige respect voor de ander zijn mening. Dit is het waar wijnproeven voor moet staan…Plezier, vreugde, dorst naar kennis, dorst naar deze godendrank…maar steeds met de nodige ernst en respect voor elkaar.

Ohja…Luc werd verkozen tot de “neus” van de avonden. Hij verdiende dan ook de rosé bubbels van Berlucchi (Franciacorta). Als bij wonder stond hij echter gekoeld en waren er ‘toevallig’ champagneglazen voorhanden 😉

Bravissimo e Grazie!! Alla Prossima Volta!