Etna DOC – Wijnen met een vulkanische attitude

Een uitbarsting, een reputatie die als een komeet omhoog geschoten wordt. Ma(g)ma Mia! Nog nooit heb ik een wijngebied op zulke korte tijd de status weten bereiken als deze met de wijnen van het Siciliaanse Etna DOC het geval is. Rijke instroom vanuit het Noorden van Italië, een opbod om een lapje grond met wijngaardstokken te bemachtigen… The sky is the limit wat de Etna wijnen betreft. Voornamelijk voor de rode wijnen alsnog maar de witte, Carricante gebaseerde wijnen, volgen in een al even ijltempo. Niet evident, want draaien we de teller terug naar het einde van de 20e Eeuw dan was dit wijngebied slechts een voetnoot in de Siciliaanse wijnbouw en dacht men dat je bij de vermelding van Nerello als druif in Sicilia aan de verkeerde champignons had gezeten.

Theoretische informatie en diverse weetjes over de wijnbouw werden reeds in een eerdere blog Etna – Een explosieve opmars geschreven. Je kan ze daar rustig nalezen!
Aan onze tafel werden enkele vragen gesteld waarop niet onmiddellijk een antwoord kon gegeven worden. Wat opzoekwerk kan enige duiding brengen.

Nerello Mascalese vs Nerello Cappuccio!
Waarom is de Nerello Mascalese druif superieur in gebruik bij de Etna wijnen tegenover de Nerello Cappuccio?
Even grasduinen in de geschiedenis en DNA van beide druiven kan een beter inzicht geven bij deze vraag. Er wordt van de veronderstelling uitgegaan dat beide druiven familie van elkaar zijn. Zekerheid bestaat hieromtrent nog niet. Nerello Mascalese blijkt een kruising te zijn tussen Sangiovese (dit verklaart al veel) x Mantonico Bianco. Een Toscaanse – Calabrese liefdesdruif dus. Van Nerello Cappuccio is er tot op heden nog niet achterhaald wie de ouders van de druif zijn. Dat ze beiden thuishoren in zowel Sicilia en Calabria is wel een zekerheid. Het bestuderen van de eigenschappen van beide druiven leert ons dat Nerello Mascalese een hogere aciditeit bezit. Nerello Capuccio is zachter, fruitiger van structuur. De wijnen van Nerello Capuccio zouden ook niet het nodige bewaarpotentieel geven aan de wijn en kan je dus het beste op een jeugdige leeftijd nuttigen. De hoofdredenen die echter aangehaald worden door de wijnbouwers is dat Nerello Mascalese een veel duidelijkere expressie van de terroir geeft aan de Etna wijn en dat Nerello Cappuccio een veel wispelturige en meer onbetrouwbare druif is. Niet echt geschikt om kwaliteitsvolle monocépage wijnen van te maken.

Noordflank vs zuidflank?
Er is beduidend meer wijnbouw op de noordkant dan aan de zuidkant. Waarom is dit zo? Hier valt niet zo veel van terug te vinden. Door het lezen van verschillende artikels vermoed ik dat de hoofdreden te maken heeft met de invloed van het klimaat. Van oudsher is rode wijnbouw de norm op Etna. Witte wijnen zijn pas de laatste jaren meer in opmars gekomen. De hellingen op de zuidelijke flank zouden meer beïnvloed worden door de zee waardoor de wijnen meer ziltige accenten bevatten. Deze op de noordelijke flank hebben die invloed niet en de wijnen bezitten er meer fruit. Hierdoor zijn de wijngaarden op de noordzijde meer aantrekkelijk voor de rode wijnen. De meer ziltige eigenschap op de zuidflank komt dan weer ten goede bij witte wijnen van Carricante. Wat google werk naar het Gaja / Graci project kan hier bevestiging van geven. Ze willen met Idda, de focus vooral leggen op witte wijnen (al was die rode die we proefden een verdomd pareltje!) en kozen daarom de zuidflank.
Dit is dus maar een veronderstelling en geen vast gegeven.

Net zoals de gereputeerde wijnboeren Gaja, Franchetti, Giodo, Borgogno, etc investeert ook onze Amici wijngilde in deze vulkanische wijnen zodat er geregeld een degustatie kan gehouden worden van de Etna wijnen. Afgelopen woensdag werden er dan ook alweer 8 wijnen van de kurk ontdaan, onze zintuigen geprikkeld en de pennen gescherpt.

Etna DOC – De proefnotities:

  1. Pietradolce – Archineri Etna Bianco 2019
    100% Carricante – Inox – Stokken van 100 tot 120 jaar oud.
    Helder en zuiver geelgoud. De geur is alvast veelbelovend. Verse ananas, kweepeer, meloen en pompelmoes vullen de fruitkorf. Mooie florale accenten van jasmijn brengen een lichte frivoliteit. Anijs, amandel, vegetaal kantje en het rokerige van vuursteen. In de mond vinden we een mooie frisheid en vooral een minerale dominantie. Strak maar toch een licht vettig puntje dat naar het einde toe afneemt. De afdronk was voldoende lang en heeft een licht bitter notig accent. De smaak is van begin tot het einde omringd door een prachtige mineraliteit en aciditeit. Het is een mooie start van de proeftafel al kon de smaak het hoge verwachtingspatroon van de neus niet volledig voldoen.
    Punten: 86/100 – Te koop bij Wineart 37,50 €
  2. Tenuta di Fessina – A Puddara Etna Bianco 2014
    100% Carricante – Vinificatie en opvoeding voor 6 tot 8 maanden in 3500 liter vaten.
    Zuivere en heldere goudgele kleur. De neus die een zekere leeftijd prijs geeft met de rijpe appel, op het oxidatieve af. Ananas, perzik, mandarijn, gegrilde & verse noten, potpourri en acaciahoning vullen gelukkig na het walsen aan. De smaak geeft naast het minerale vooral veel gegrilde nootjes/pijnboompitten. De zuren zijn present en de smaak is in de aanzet vol en rond. Dat deint uit tot een citrusbittertje waar je van moet houden.
    Punten 85/100 – Te koop bij Licata (37,00 €)
  3. Generazione Alessandro – Croceferro Etna Rosso 2019
    100% Nerello Mascalese – Rijping voor 12 maanden in tonneaux
    Granaatrode kleur, helder en zuiver. De wijn heeft wat tijd in het glas nodig alvorens hij zijn aroma’s volledig prijs geeft. Dat is dan voornamelijk het kleine rode fruit (kers, rode aalbes, framboos) en is zelfs licht snoeperig. Geurende roosjes, salie, laurier, thee en puntje animaal. Dat klein rood fruit zet zich in de mond helemaal door en zorgt naast de zuren voor een extra fris gevoel. De wijn wordt van nog zeer jonge stokken gemaakt en dat proef je. Hij mist hierdoor wat materie en body.
    Punten 85/100 – Te koop bij Patrick Jublou (19,55 €)
  4. Girolamo Russo – A Rina Etna Rosso 2019
    94% Nerello Mascalese, 6% Nerello Capuccio – 12 maanden rijping, deels in 2600 liter Sloveense fusten, deels in beton.
    Zuivere, heldere kersenrode kleur met traanvorming. Mooie complexe neus met een combinatie aan rood en blauw fruit. Kersen, blauwe bes, aardbei, viooltjes, salie, peper, een lichte toasting, laurier, wat thee en champignon.
    De mond geeft smakelijke en mooie tannine met veel rood-fruit-frisheid. Het kruidige is er tot in de lange finale. Het geheel is mineraal, elegant (nog net niet verfijnd)!
    Punten: 87/100 – Te koop bij Baeten Vinopolis (27,85 €)
  5. Passopisciaro – Passorosso Etna Rosso 2014
    100% Nerello Mascalese – 18 maanden rijping in foeders.
    Zuivere, tranend, kersenrood. Heerlijk glas om aan te ruiken. Turks fruit, granaatappel, kers, framboos, vele kruiden en specerijen, sousbois, tabak, ceder, mokka, laurier… De mond geeft bevestiging!. Een mooi glas met verfijnde tannine, een perfect evenwicht met de aciditeit, alcohol, mineralen en fruit. Het geheel blijft lang aanwezig en maakt dit een breed smakend glas wijn.
    Punten: 89/100 – Te koop bij Vinesse (30,00 €)
  6. Graci – Arcuria Etna Rosso 2015
    100% Nerello Mascalese – 18 maanden rijping in foeders.
    Klassieke granaat- tot kersenrode kleur. Mooie uitnodigende neus! Rijpe kersen, pruim, dadel, kruidig met anijs, munt en peper. Floraal, laurier, thee, tabak, sousbois en de alcohol die iets te fel present is. Oei, de smaak is moeilijk! Krachtig maar op het ruwe af. De zuren zijn wel zeer prominent aanwezig en ik mis wat tegenspel van fruit in het geheel. Is dit dezelfde wijn die ik in 2019 heb geproefd en toen lyrisch heb omschreven?
    Punten: 84/100 – Te koop bij Stappato (45,95 €)
  7. Idda – Etna Rosso 2019
    100% Nerello Mascalese – 24 maanden rijping in deels 50 hl vaten en deels in betonnen cuves.
    De samenwerking tussen Gaja en Graci levert een dot van een wijn op! Helder, zuivere granaatrode kleur. Heerlijk uitnodigende tot bedwelmende aroma’s. Een spring in het veld van het kleine rode fruit in combinatie met het rozenbouquet. Fijne aardse toetsen, laurier, thee tot licht vlezig zelfs. Verfijning en elegantie gaan hier hand in hand als een jeugdig verliefd koppeltje. Fris, onbezonnen, jong fruitig, fijn kruidig, gezegend met een zeer lange finale en helemaal top.
    Punten: 95/100 – Te koop bij Licata (42,00 €)
  8. Tenuta delle Terre Nere – San Lorenzo Etna Rosso 2015
    100% Nerello Mascalese – 14 maanden rijping in barriques en tonneaux.
    Kersenrood, tranend. Een neus die veel geeft en die een zeer kruidig (peper, tijm, salie, kruidnagel, kaneel) karakter kent. Naast de obligatoire kersen is er ook een zweem van braambes. Rokerig, koffie, tabak zwarte olijven, thee en potgrond. De mond vult zich met smakelijke zuurtjes en rijke tot krachtige maar eveneens smakelijke tannine. Perfect in evenwicht, vol en rond en een waardige afsluiter!
    Punten: 90/100 – Te koop bij Licata (48,00 €)

Etna – Een explosieve opmars

Je kan de laatste jaren niet meer rond de positieve beweging die er zit omtrent de Siciliaanse wijnen met waarschijnlijk Etna DOC als de mooiste exponent hiervan. Jawel, voor niet ingewijden moet ik vertellen dat de Etna niet enkel de bekendste nog actieve vulkaan is van Sicilia maar dat zijn flanken bezaaid staan met wijnranken die bij het heerlijkste Italiaanse sap produceren.
Het is dan ook een, positief, gegeven dat we bij onze Amici wijnclub de Etna op de proeftafel zien verschijnen. Als eerste (februari 2019) was er een algemene Etna degustatie en in september 2021 mochten we een avondje omtrent Pietradolce beleven. Het werden beiden zeer boeiende avonden!

Etna DOC, enkele weetjes

  • Naast rode wijnen kan je ook witte, rosé en Spumante (verplichtte tweede gisting in de fles en minimale rustperiode sur lattes van 18 maanden) vinden als Etna DOC
  • De DOC bestaat sinds 1968
  • Het is een klein productiegebied van net iets meer dan 1100 hectares, goed voor bijna 29.000 hectoliter aan wijn of 320.000 flessen.
  • Het ligt in de oostelijke hoek van Sicilia, in de provincie Catania.
  • Wijngaarden uit 20 gemeenten maken deel uit van de productiezone: Biancavilia, S. Maria di Licodia, Paternò, Belpasso, Nicolosi, Pedara, Trecastagni, Viagrande, Aci S. Antonio, Acireale, S. Venerina, Giarre, Mascali, Zafferana, Milo, S. Alfio, Piedimonte, Linguaglossa, Castiglione en Randazzo.
  • De stokken staan op een hoogte van 350 tot 900 meter.
  • Bij Etna kom je vaak het woord Contrada tegen (ook elders in ( Zuidelijk Italië durf je dit wel tegen komen). Contrada komt feitelijk overeen met een Cru waarmee één bepaalde wijngaard mee wordt aangeduid. Etna DOC kent 133 verschillende Contrade.
  • Het gevaar dat bij de Etna wijngaarden om de hoek schuilt; nl. een eruptie die ze zou kunnen vernielen is tevens een zegen geweest voor de geschiedenis van de Etna wijnen. De lava terroir beschermde de wortels immers tegen de phylloxera plaag waardoor er nu nog stokken van meer dan 100 jaar oud te vinden zijn.
  • Een kleine 40 jaar geleden was Etna met uitsterven bedreigt. Er bleven nog slechts een 10-tal producenten over. Het was einde de jaren 1980 dat Benanti, één van de toonaangevende producenten, Salvo Foti aanstelde als oenoloog voor hun verwaarloosde familiale stokken, dat de regio de rug kon rechten. Vandaag zijn er meer dan 70 producenten en zijn de ‘rijke’ producenten uit het noorden van Italië naarstig op zoek naar wijngaarden op Etna DOC.
  • Tussendoor maken we melding dat de vulkaan Etna lokaal de Mongibello wordt genoemd.

De rode Etna wijnen

De rode wijnen van Etna DOC worden wel eens de Pinot Noir van het Zuiden genoemd. Naast hun minder intense kleurschakering zal ook vooral de fragiliteit en de verfijning van de wijnen hiervoor verantwoordelijk zijn. Maar de grootste treffende gelijkenis is dat de wijnen van de Etna DOC echte terroirwijnen zijn zoals dit ook gezegd wordt van de beste rode Bourgogne wijnen.

  • De Nerello Mascalese druif verdient een standbeeld! Deze druif is de grote verantwoordelijke voor de kwaliteit van de rode wijnen.
  • Er moet minimum 80% Nerello Mascalese aanwezig zijn in een rode Etna
  • Nerello Cappuccio, ook wel Nerello Mantellato genoemd, speelt er letterlijk de tweede viool en mag tot maximum 20% aanwezig zijn. Eventuele andere lokale druivenrassen (ook witte) mogen samen tot maximum 10% deel uitmaken van de blend.
  • Er bestaat tevens een Etna Rosso Riserva DOC
  • Het minimale potentiële alcohol percentage moet 12% bedragen (12,50% voor de Riserva)
  • Een Riserva moet een rijpingsperiode hebben van minimaal 4 jaar, waarvan minstens 12 maanden op hout. Er worden geen specificaties omtrent het gebruik van het type hout opgelegd.

De witte Etna wijnen

Misschien een nog groter geheim dan de rode Etna wijnen zijn hun witte broeders! De vulkanische bodem brengt het beste boven in deze wijnen en geven de wijnen vaak een sublieme volheid in combinatie met frisheid. Naar mijn bescheiden mening behoren ze ongetwijfeld tot de allerbeste witte Italiaanse wijnen.

  • Wat Nerello Mascalese is voor de rode wijn is Carricante voor de witte wijnen.
  • Er moet minimum 60% Carricante aanwezig zijn in een witte Etna, voor een Superiore loopt dit op tot 80%
  • De aanvullende druiven zijn Catarratto (maximum 40%), Trebbiano en Minella bianco mogen samen met andere lokale rassen tot maximum 15% aanwezig zijn.
  • Uitzonderlijk kan je ook Etna Bianco Superiore vinden. Dit is echter enkel toegestaan voor wijngaarden uit de gemeente Milo.
  • Het minimale potentiële alcohol percentage moet 11% bedragen (11,50% voor de Superiore)

Proeverij – Etna DOC

  1. Graci – Arcuria Etna Bianco 2013
    100% Carricante – Opvoeding van 12 maanden, deels in foeders.
    Heldere, goudgele kleur. Ingetogen neus bij de aanzet. Walsen doet de aroma’s beetje bij beetje opkomen en geven geuren van gekonfijte citrus, rijpere ananas, perzik, abrikoos, honing, jasmijn, anijs en hazelnoot. In de mond spelen de frisse zuren tegen de honingtoetsen en de rijk aanwezige mineralen. De afdronk mocht net iets langer en meer dragend zijn. Dit is een zeer correct gevinifieerde wijn maar zeker geen allemansvriend!
    Punten 83/100 – Te koop bij Stappato (43,50 €)
  2. Tenuta di Fessina – A Puddara Etna Bianco 2014
    100% Carricante – Vinificatie en opvoeding voor 6 tot 8 maanden in 3500 liter vaten.
    Zuivere en heldere strogele kleur. Walsen met het glas is een absolute noodzaak om de diverse aroma’s te ontdekken. Ananas, abrikoos, grapefruit, gegrilde noten, hooi en thee kunnen we waarnemen. De smaak is er eentje met veel frisheid in de aanzet maar die deint al zeer snel uit met geel pitfruit, kruiden en vooral een waaier aan diverse, fijne citrusvruchten. De mineralen zijn alom aanwezig en de afdronk kent een correcte lengte.
    Punten 84/100 – Te koop bij Licata (35,00 €)
  3. Girolamo Russo – A Rina Etna Rosso 2014
    94% Nerello Mascalese, 6% Nerello Capuccio – 12 maanden rijping, deels in 2600 liter Sloveense fusten, deels in beton.
    Zuivere, heldere granaatrode kleur met traanvorming. Verfijnde neus met een veelzijdigheid aan fruit en specerijen. Kersen, aalbes, framboos, viooltjes, jeneverbessen, anijs, peper, een lichte toasting, laurier, wat vlezig, schimmels…
    De mond geniet van een sublieme aciditeit die perfect gecounterd wordt door de verborgen kracht (tannine). Het rode fruit is duidelijk aanwezig, de kruiden komen voornamelijk naar het einde opnieuw opzetten. Het geheel is mineraal, fragiel, verfijnd en ook dragend aanwezig!
    Punten: 88/100 – Te koop bij Baeten Vinopolis (24,15 €)
  4. Terre Nere – Calderara Sottana Etna Rosso 2015
    98% Nerello Mascalese, 2% Nerello Capuccio – 18 maanden rijping in houten fusten.
    Gematigde kleur, granaatrood en tranend. De neus geeft naast het fruit (kers en framboos) vooral een mix van zwoele, zuiderse kruiden à la Raz el Hanout. Verder floraal, wat venkel, laurier en thee. De mond is behoorlijk veelzijdig en bevat voornamelijk mooie zuurtjes naar de rijke en krachtige tannine. Vol en rond van smaak met een correct evenwicht. Hij kent een fijne, bittere chocolade geladen afdronk.
    Punten: 86/100 – Te koop bij Licata (45,00 €)
  5. Palari – Faro DOC 2010
    Bijna een verplichting als je een Nerello Mascalese proeverij wenst is het buitenbeentje van Palari op te nemen!
    Niet alledaagse blend van 60% Nerello Mascalese aangevuld met Nerello Cappuccio, Nocera, Acitana, Jacché en Cor’e Palumba. Het geheel krijgt een houtopvoeding van 24 maanden.
    Granaatrode kleur en traanvormend. Wat een mooie maar animale neus! Klein rood fruit haalt de boventoon. Verder roosjes, mineraal, mokka, koffie, ceder, oranjebloesems, leder. Alles is zeer finesserijk aanwezig. de mond vult zich met heerlijke tannine/zuren. Het kleine rode sappige fruit krijgt de nodige aanvulling van blauw en zwart fruit samen met elegante kruiden. Alles is lang en verfrissend aanwezig. Eenvoudigweg lekker is deze wijn!
    Punten: 89/100 – Te koop bij Licata (45,00 €)
  6. Passopisciaro – Contrada ‘G’ Guardiola Etna Rosso 2013
    100% Nerello Mascalese – 18 maanden rijping in foeders.
    Zuivere, tranende granaatrode kleur. Deze Nerello is in de neus enorm dartel! Jong rood fruit zingt en danst in het rond, sousbois, zachte kruidigheid, violetjes en toetsje vegetaliteit. Je blijft steeds maar ontdekken. Die complexiteit zet zich verder in de mond. Een mooie verfijnde kracht, gekoppelde aan een sublieme frisheid & mineraliteit. Perfecte houtintegratie en een dragende lengte. Dit is een heerlijk slaapmutsje…
    Punten: 92/100 – Te koop bij Vinesse (50,00 €)
  7. Pietradolce – Contrada Rampante Etna Rosso 2016
    100% Nerello Mascalese – 14 maanden rijping in Franse eiken vaten.
    Gematigde licht kersenrode kleur en tranend. De vulkanische terroir valt enorm op in de neus met de rokerige tonen. Veel fruit ook aanwezig, zowel het kleine rode fruit als het zwarte fruit. Kruidig met naast munt, peper, laurier en jeneverbes ook oregano. Verder bosaroma’s (champignon), thee en tabak. Het aanwezige cederhout verraadt het houtgebruik. In de smaak is dit best wel een powerboy met een wat ruwere kracht die subliem ondersteunt wordt door een gigantische frisheid. Het geheel blijft wel sappig van smaak en toont veel potentieel. Dit is een wijn met een karaktertje die veel te bieden heeft.
    Punten: 90/100 – Te koop bij Wine-Art (33,00 €)
  8. Graci – Arcuria Etna Rosso 2015
    100% Nerello Mascalese – 18 maanden rijping in foeders.
    De klassieke zuivere granaatrode kleur. De neus is weelderig en complex. Het is een genot om te ruiken. Vlezig, kruidig, fruitig, floraal, licht vegetaal en animaal. Hij heeft eenvoudigweg alles te bieden. De smaak zet zich verder in dezelfde richting en de tong wordt maximaal verwend. Kracht, aciditeit, perfect evenwicht en aanhoudende lengte. Het minerale, terroir gebonden karakter komt nog een keer extra uit de verf.
    Punten: 95/100 – Te koop bij Stappato (45,95 €)

Proeverij – Pietradolce (Te koop bij Wine-Art)

  1. Pietradolce Etna Rosato 2017
    100% Nerello Mascalese – Inox.
    Heldere kleur die doet denken aan oud goud of cognac. Mooie, fijne neus. Naast het licht animale geeft die vooral veel fruit (kers, granaatappel, roze pompelmoes) en kruiden (salie). Van smaak is dit wel een zeer mooie en fijne rosé met verbazend veel verscholen kracht. Zeer mineraal van afdronk met het citrus van bergamot. Gebruik deze wijn aub gastronomisch je zal er mee scoren!
    Punten: 86/100 – 18,95 €
  2. Pietradolce Etna Bianco 2017
    100% Carricante – Inox.
    Bleekgoud, zuiver en helder. Mooie, fijne en uitnodigende neus. Witte perzik, kruisbes, grapefruit, kweepeer, pompelmoes, munt, amandel, rokerig en groenkruidig. Ook het mondgevoel kan bekoren ondanks zijn wat bescheiden aanzet. Na enige tijd in mond barst de wijn los. Het fijne citrusfruit komt opzetten, de mineraliteit is aanwezig en een fijnkruidig einde. Leuk is ook het licht vettige middenrif.
    Punten: 86/100 – 18,95 €
  3. Pietradolce Archineri Etna Bianco 2017
    100% Carricante – Inox – Stokken van 100 tot 120 jaar oud.
    Helder en zuiver geelgoud. De geur is ingetogener dan de gewone Bianco maar komt na enige tijd in het glas mooi open en tot zijn recht. Verse ananas, peer, perzik en pompelmoes zijn het fruit van dienst. Kruidig, notig, vegetaal en rokerig. De smaak is van begin tot het einde omringd door een prachtige mineraliteit en aciditeit. Het is een verfijnde & gastronomische wijn die niet uitbundig van het prille begin aanwezig is maar die zich na enige tijd bijna bescheiden en verlegen helemaal prijs geeft.
    Punten: 87/100 – 33,99 €
  4. Pietradolce Etna Rosso 2017
    100% Nerello Mascalese – 3 maanden rijping in tonneaux
    Wijn met een mooie kleurspiegel, granaatrood. De geur geeft bosaardbeitje, krieken, snoepjes, rozen, munt en laurier. Het bouquet komt verfijnd over. In de mond fragiele tannine en toonaangevende zuurtjes. De afdronk kent een bittertje dat net te dominant overkomt. Wat opvalt is dat deze ‘instap’ Pietradolce enorme moeilijkheden kent op te boksen tegen de Archineri Bianco.
    Punten: 80/100 – 18,95 €
  5. Pietradolce Archineri Etna Rosso 2017
    100% Nerello Mascalese – 14 maanden rijping in tonneaux
    Granaatrood en zuiver. Uitnodigende neus, licht vlezig en aards met fijne kruiden maar voornamelijk een waaier aan fruit. Al het kleine rode fruit dat je kan bedenken is bijna aanwezig. Het hout ruik je zonder dominant te zijn. De smaak toont die gekende verfijnde fragiliteit met toch tegen de aciditeit opboksende tannine. De afdronk is licht alcoholisch en mocht een tikkeltje langer dragen. De mineraliteit spreekt voor zich.
    Punten: 86/100 – 33,00 €
  6. Pietradolce Santa Spirito Etna Rosso 2016
    100% Nerello Mascalese – 14 maanden rijping in tonneaux
    Lichte, zuivere en heldere kersenrode kleur. Het geurenboeket is divers en aantrekkelijk. Het gekende kleine rode fruit wordt bijgestaan door braambessen. Het florale speelt steeds mee op de achtergrond. Naast munt, oregano, peper en laurier ontdekken we ook een vleugje kaneel. De branderige aroma’s (chocolade en koffie) zijn geïntegreerd. Vlezig en animaal om af te ronden. In de smaak valt het op de fragiliteit weg is hoewel de verfijning wel degelijk aanwezig blijft. De kracht aan tannine wint in de Santa Spirito maar de zuren weren zich en bieden de nodige tegenwerking. Al bij al blijft er een sappigheid hangen in deze volle, gastronomische wijn.
    Punten: 88/100 – 33,99 €
  7. Pietradolce Contrada Rampante Etna Rosso 2016
    Deze wijn werd reeds besproken in de globale Etna proeverij. Hoewel er een verschil in proeven van 2 jaar over heen is gegaan blijven de proefnotities grotendeels gelijk oplopen. Hij blijft nog steeds zijn enorme potentieel bieden.
  8. Pietradolce Barbagali Etna Rosso 2015
    100% Nerello Mascalese – 20 maanden rijping in tonneaux
    Ik wist op voorhand dat de Barbagali in het glas zou zitten en dat is misschien niet het ideale. Ik ben immers fan van deze wijn en dan balanceer je vaak op het subjectieve. Kersenrood en helder. Een vat vol complexiteit. Het glas blijft eenvoudigweg geuren creëren. We ontdekken, viooltjes, rozen, aardbei, framboos, kers, peper, munt, jeneverbes, ceder, koffie, karamel en truffel. Man, dit is zo smakelijk! Prachtige tannine, sublieme frisheid, zwoelheid, lengte… deze wijn heeft het gewoonweg.
    Punten: 95/100 – 95,00 €

Het is duidelijk dat deze twee proeverijen maar een kleine afspiegeling zijn van wat er mogelijk is van Etna DOC. Ik kijk alvast uit naar meer moois hiervan in het glas!

De decadentie van een wijnclub – Italiaanse topeditie

Mijmerend kijken we terug op de tijden dat we nog actief konden zijn in onze diverse wijnclubs. Verlangen doen we alvast naar de tijden die komen en we opnieuw heerlijke degustaties kunnen verzorgen waar we met z’n allen proeven, discussiëren, herproeven en concluderen… Dit is het relaas van zo’n avond uit het verleden!
Degenen die mijn schrijfsels een beetje volgen weten dat er elk jaar wel een speciale proeverij wordt gehouden bij zowel wijnclub ‘Het Negende Vat’, als bij wijnclub ‘Op de Klippen’. We noemen dat onze superproeverij van het jaar omdat er dan net iets meer kan. We proeven een aantal van de meest heerlijke Italiaanse wijnen en laten er een aantal gastronomische gerechtjes bij serveren. Dat heet dan het beleven van een unieke avond.

De gerechtjes die onze chef uit zijn pan of pot mocht toveren zullen u alvast laten watertanden… Het relaas van de wijnen doet u hollen naar de wijnkelder om er sitopresto uw allerbeste fles boven te halen en deze te ontkurken!

In het bord:

  1. Carpaccio van zwaardvis / tapijtschelpen / krokante sla
  2. Wijting / topinamboer / specerijen uit Martinique
  3. Rundsbavette / wortel / pastinaak / rozenval
  4. Eend uit de Landes / venkelzaal
  5. Duo van Lamsnek / Lamscarré
  6. Varkenswang / kernhem / bospaddenstoel

In het glas:

  1. Ca’del Bosco – Franciacorta Vintage collection Satèn 2014 (Lombardia) – 42,40 €
    Franciacorta van 85% Chardonnay en 15% Pinot Bianco die 48 maand kelderrust kreeg. De basiswijn kreeg een houtlagering van 5 maanden. Bleekgouden kleur, intense en fijne belletjes. Verfijnde neus van limoen, witte peer, witte perzik. Mineraal, brioche, toasty en floraal. Helemaal niet agressief in de mond, zacht en lang aanwezig. Dit is lekker zonder superlatieven.
    Score: 88/100
  2. Ca’del Bosco – Franciacorta Vintage collection dosage zero 2014 (Lombardia) – 42,40 €
    Franciacorta van 65% Chardonnay, 22% Pinot Nero en 13% Pinot Bianco die 48 maand kelderrust kreeg. De basiswijn kreeg een houtlagering van 7 maanden. Opvallend zijn de vele en fijne belletjes en de mooie goudgele kleur. De neus toont zich onmiddellijk met brioche, broodkruim, gegrilde nootjes en gekonfijt fruit van sinaas en ananas. Verfijnd van smaak, zacht en mineraal. De rijpe en rijke smaak maakt het zeer aangenaam en enorm lekker.
    Score: 91/100
  3. Mastroberardino More Maiorum 2014 – Fiano di Avellino DOCG (Campania) – 21,20 €
    Wijn van de Fiano druif met 6 maanden houtrijping. Zuivere goudgele kleur en tranend. Spannende neus met honing, noot, stro, gele perzik, ananas en mandarijn. Verder mineraal, kruidig en de geur van geklaarde boter. De mond is vullend, rijk en lang tot makkelijk 7 seconden. Naar het einde toe komt de frisheid opzetten. De afdronk geeft naast de honing ook een zesty toets. Zeer lekkere en dragende wijn!
    Score 90/100
  4. Grattamacco Bianco 2013 – Bolgheri DOC (Toscana) – 33,00 €
    100% Vermentino die 8 maanden houtlagering kreeg. Rijke, goudgele kleur en tranend. Een wat rijpere neus met een waaier aan verschillend fruit. Gaande van tropisch fruit over citrus tot gekonfijt fruit. Daarbij nog een keer de geroosterde noten en de kweepeer(honing). Verder munt, vanille, stro en florale accenten. Zeer vol van smaak met een gigantische frisheid. Breed smakend met rijp geel fruit, een kruidenmix en honing. De lange afdronk geeft nog munt en gekonfijte citrus als extra. De mineraliteit is er van start tot einde. Een ongelooflijke smakelijke Vermentino!
    Score: 92/100
  5. Librandi Gravello 2016 – Rosso val di Neto IGT (Calabria) – 17,00 €
    Samenstelling van 60% Gaglioppo en 40% Cabernet Sauvignon. Rijping in Franse eiken vaten gedurende 12 maanden. De kleur is kersenrood en tranend (niet gekleurd). De neus geeft naast de kersen ook rozen, viooltjes, snoepjes, laurier, oregano, drop, tabak, paprika en een animale toets. De smaak is vol van zwart rijp fruit met niet te zware tannine. Er mocht iets meer frisheid tegenover staan. Het geheel draagt een 6-tal seconden en geeft naast kruiden ook chocolade in de finale. Samengevat toch een voldoende smakelijke, volle, rijpe wijn.
    Score 84/100
  6. Fattoria Zerbina Pietramora Riserva 2015 – Romagna Superiore DOC (Emilia Romagna) – 24,90 €
    Wijn van bijna uitsluitend Sangiovese 98% die aangevuld wordt met de lokale variëteit Ancelotta. 12 maanden rijping in eiken vaten. Gematigde kersenrode kleur en tranend. Het aroma verraadt de kers van bij de aanzet maar ook de blauwe aalbes tekent present. Verder zijn er rozen, peper, tijm, laurier, humus, hout, geroosterde toetsen en munt. Zeer fijn van smaak. Tanninevol weliswaar maar fragiel met zeer verfrissende zuren en naast de sappigheid een enorme aanwezigheid van specerijen en kruiden. De lengte draagt tot 7 à 8 seconden. Het geheel is perfect verweven met het hout. Sangiovese zoals het hoort!
    Score: 90/100
  7. Leone de Castris Per Lui Riserva 2014 – Salice Salentino DOC (Puglia) – 27,90 €
    Wijn van oude Negroamaro stokken met 12 maanden opvoeding op hout. Gekleurde traanvorming en kersenrood. Heerlijke kruidige neus met naast de kruiden ook mooi zwart en rood fruit. Granaatappel valt op net als de mokka, ceder, koffie en de florale accenten. De smaak zit naast ze zeer smakelijke en sappige tannine bomvol fruit! Aanhoudende lengte die rijk is aan kruiden naast het fruit. Heerlijke lekkere wijn van de onderschatte Negroamaro.
    Score: 90/100
  8. Cantine del Notaio La Firma 2012 – Aglianico del Vulture DOC (Basilicata) – 26,00 €
    Een volle Aglianico met 12 maanden rijping in eiken vaten. Gekleurde kersenrode kleur! Aglianico biedt doorgaans een heerlijk complexe waaier aan geuren, deze is niet anders. We sommen op: specerijen, braam, kers, tabak, inkt, tabak, ceder, bittere chocolade, leder, paddenstoel, violetjes… Een wijn met zuivere, stevige tannine doorspekt met sappig fruit en perfecte zuren in de aanvulling. Heerlijke aanwezigheid van de kruiden, een lange finale en gezegend met een excellente afdronk. Een finesserijk pareltje!
    Score 94/100
  9. La Valentina Binomio 2014 – Montepulciano d’Abruzzo DOC (Abruzzo) – 28,90 €
    Montepulciano die 18 maanden houtopvoeding genoot. Karmijnrood en gekleurde traanvorming. De prachtige, wat rijpere neus is heel typisch Montepulciano met die mooie vegetale toon van voornamelijk paprika en laurier. Verder vooral zwart fruit dat aanwezig is naast de mooie houttoets, cacao en tabak. Bij de eerste slok valt het supersappige van de wijn op samen met de kruiden de zwarte braambes en de rijpere kersen. Perfecte verwevenheid met smakelijke tannine en een lengte die een 8-tal seconden draagt. De vegetale frisheid doet de wijn opnieuw opveren!
    Score: 92/100
  10. Palari – Faro DOC (Sicilia) – 38,60 €
    Niet alledaagse blend van 60% Nerello Mascalese aangevuld met Nerello Cappuccio, Nocera, Acitana, Jacché en Cor’e Palumba. Het geheel krijgt een houtopvoeding van 24 maanden. Granaatorde kleur en traanvormend. Wat een fantastische neus! Klein rood fruit haalt de boventoon. Verder roosjes, mineraal, mokka, koffie, ceder, oranjebloesems, leder. Alles is zeer finesserijk aanwezig. de mond vult zich met joeperdepoeper heerlijke tannine/zuren. Het kleine rode sappige fruit krijgt de nodige aanvulling van blauw en zwart fruit samen met elegante kruiden. Alles is lang en verfrissend aanwezig. Eenvoudigweg top is deze wijn!
    Score: 96/100
  11. Braida di Giacomo Bologna Bricco dell’ Uccellone 2015 – Barbera d’Asti DOCG (Piemonte) – 48,20 €
    Unieke Barbera die 15 maanden houtopvoeding mee krijgt. Donkere, kersenrode kleur en schone traanvorming. Complexiteit troef qua neus! Starten doen we met de heerlijke chocolade waarmee de neus geprikkeld wordt. De zwarte kersen volgen al zeer snel. Diepe kruiden met veel peper, tabak, munt, leder, gedroogde pruim, rozen en champignon. Zwoele tannine vullen de mond. Dan de frisse zuren die onmiddellijk tegenspel geven. Fijn zwart fruit vult bij aan. Rijk van smaak en het geheel is dominant hangend aanwezig met vooral chocolade, kruiden en gedroogd fruit in de afdronk. Hoeft het nog betoog dat ik dit wel smullen kan!!
    Score: 95/100
  12. Collemassari Poggio Lombrone Riserva 2012 – Montecucco DOCG (Toscana) – 36,70 €
    Sangiovese – 18 maanden houtrijping. Kersenrood van kleur en tranend. Onmiskenbaar Sangiovese in de neus! Verschillende soorten kersen tot kriek in combinatie met zwart fruit, rozen, prachtige groene kruiden, jeneverbes, peper, grafiet, cacao, koffie, tabak, ceder, paddenstoel… enfin heerlijk complex dus! Ook een diversiteit aan smaken met toch een kersendominantie. Een sublieme verwevenheid van het geheel en een lengte die jaloers maakt. De afdronk is smachtend naar een heerlijk stukje gegrild vlees (dat gelukkig ook nog vlug kwam). Wat een heerlijke wijn alweer!
    Score 93/100
  13. San Felice Poggio Rosso 2013 – Chianti Classico Gran Selezione DOCG (Toscana) – 33,40 €
    100% Sangiovese met 20 maanden rijping in eiken vaten. Kersenrood en tranend van kleur. Een bouquet dat zeer mooie fruit geeft van zowel kers als braam. Fijnkruidig, vlezig, kreupelhout, mooie tabak, koffie, lichte grafiet en animaal. Een neus om van te houden. De smaak doet een beetje duizelen! Hij is in de eerste plaats zeer breed en heerlijk fris. Sappig met niet té rijp fruit. De lengte gaat lang door en de afdronk is vooral rijk & heerlijk. En bovenal… dit gaat verdorie nog beter worden!
    Score: 94/100
  14. Tenuta Fontodi Flaccianello della Pieve 2015 – Colli Toscana Centrale IGT (Toscana) – 71,40 €
    Sangiovese die 24 maanden rijpt in Franse eiken vaten. Zuivere kersenrode kleur met gekleurde traanvorming. De neus is uiterst verwachtingsvol! Hij bezit alleszins een mooie toasting van tabak, ceder en koffie. Verder laurier, viooltjes, kers, kriek, braam, framboos, sousbois, humus, munt en grafiet. De smaak is enkel maar bevestigend te noemen. Verfijnde en heerlijke smakende tannine dansen in de mond samen met de zeer prettige zuren. Samen bieden ze een subliem evenwicht aan deze toch wel zeer complete wijn die lang aanwezig blijft.
    Score: 96/100
  15. Altesino Riserva 2012 – Brunello di Montalcino DOCG (Toscana) – 70,50 €
    Heldere granaatrode kleur en gekleurde tranen. De neus is op zijn minst uitbundig te noemen! Naast pruim is er rijk fruit, kers in alcohol, viool, peper, braam, cassis, chocolade, tabak, tijm, munt, eucalyptus… Rijp & rijk van smaak maar niet overdone. Soepele, doch stevige tannine en een lange smaakpresentie. Dit is een zeer mooie wijn die vooral een zeer groot publiek zal bereiken.
    Score: 93/100
  16. Donnachiara Riserva 2008 – Taurasi DOCG (Campania) – 36,30 €
    Taurasi staat synoniem voor Aglianico. Deze heeft 18 maanden houtrijping gekregen. Ondanks zijn leeftijd is de wijn nog steeds diep doorkleurd en traant hij zalig. Wat een heerlijke neus geeft ook deze wijn. Jeugdig aroma nog met jong zwart fruit, grafiet, laurier, vulkanische rokerigheid, specerijen, sublieme cederhout, tabak, cacao, viool & roosjes, leder en tenslotte nog wat humus. Een wijn met een ronde sappigheid een een heerlijk verfrissende toets maar voornamelijk met krachtpatsende tannine. Superlang in lengte waarbij de enorme kruidigheid opvalt. Dit is niet allen smullen, dit is superheerlijk!
    Score 95/100
  17. Luciano Sandrone Le Vigne 2011 – Barolo DOCG (Piemonte) – 75,30 €
    100 % Nebbiolo met 24 maanden houtlagering. Ondanks zijn mooie traanvorming is de wijn vrij licht van kleur. De eerste geur al brengt een smile op je gelaat. Zulke veelbelovende neus! Fris, klein rood fruit (aardbei, rode aalbes), verfijnde houttoetsen, ceder, koffie, tabak, aards, leder, teer en roosjes die ik aan mijn vrouw zou schenken! Mijn excuses aan al de voorgaande wijnen, maar wat je ook proeft… alles verbleekt bij een perfecte Nebbiolo! Zo verfijnd, zo fris en zintuigprikkelend met een lengte die, gelukkig maar, blijkbaar geen einde kent.
    Score: 99/100
  18. Guerrieri Rizzardi Calcarole 2009 – Amarone della Valpolicella DOCG (Veneto) – 76,80 €
    Blend van Corvina, Corvinone, Rondinella, Barbera en Sangiovese met 36 maanden houtrijping. Donkerrood en volle gekleurde tranen. Een neus die rijk fruit toont van vijg, pruim, dadel en zwarte kers. Naast het fruit is er alcohol, zoethout, viool, mokka en chocolade aanwezig. De smaak is rijk, rijp en toch niet te vermoeiend. Dit moet één van de meest aangename Amarone wijnen zijn die ik ooit proefde. Het geheel is lang en smakelijk aanwezig zonder in het TE te vervallen!
    Score: 93/100

Dit waren weer eens twee schaamteloos decadente wijnavonden waarbij we mochten genieten van de waaier aan diversiteit die Italië ons te bieden heeft met toch een klein dominant rolletje voor de Sangiovese!

Heb jij ook zo’n zin in een heerlijk glas wijn gekregen?