Brunello 2015 vs 2016 – The battle of the Tuscan king!

Brunello di Montalcino heb ik steeds een bizar fenomeen gevonden als wijn. Ik kon het moeilijk vatten dat net deze Toscaanse wijn één van ’s wereld beroemdste Italiaanse wijnen is. En laat er geen twijfel over bestaan, dat is hij wel degelijk. Je kan zoveel orakelen over Italiaanse wijnen als je wilt, als je het over Brunello hebt dan zie je plots de herkenningslichtjes aangaan in de ogen van de proevers. Ah ja, Brunello, die wijn die kennen we! Maar dat drinken we niet hoor… ‘Duur hé!’ is de commentaar die er dan meestal volgt.
Lang heb ik gedacht dat het net is omwille van het prijskaartje dat er rond de nek van de fles hangt, dat de wijn zulke faam geniet. Net te vermoeiend, een gebrek aan de nodige frisheid, het fruit iets te rijp. Ja, ik had wel enkele opmerkingen als het over Brunello ging.
Zoals zo vaak kan je wel een oordeel vellen over een type wijn maar is een veralgemening toch uit den boze. Deze conclusie moest ik ook voor de Brunello trekken nadat ik mocht genieten van een degustatie van het huis Poggio di Sotto. Sindsdien vind ik dit helemaal geen bizar fenomeen meer.

En dus trok ik met het nodige enthousiasme naar onze Amici proefavond waar er een bijzondere tasting op het programma stond. Kersvers wijnmeester Peter had immers 4 domeinen geselecteerd waarvan we de jaren 2015 en 2016 naast elkaar gingen proeven. Twee jaargangen die het nodige stof hebben doen opwaaien in de internationale pers. Toen op de anteprima di Brunello de 2015-wijnen op de proeftafel kwamen volgden er de meest lyrische commentaren. Een jaartje later werden deze commentaren zelfs nog overtroffen. Het jaar 2016 zou immers het beste wijnjaar zijn dat Brunello en bij uitbreiding heel Toscane heeft gekend. Je kan beter wat sceptisch zijn bij het aanhoren van deze commentaren want we vernemen deze superlatieven uiteraard in veelvoud bij de voorstelling van een nieuwe jaargang (ik heb er nog nooit eentje weten vertellen dat een zeker jaar een barslecht jaar is).

Brunello di Montalcino DOCG – Enkele weetjes:

  • Montalcino vinden we in de Toscaanse provincie Siena, in Il cuore antinca di Toscana waar de bekendste herkomstgebieden liggen.
  • Brunello di Montalcino zal steeds een rode wijn zijn.
  • De wijn mag enkel gemaakt worden van de Sangiovese druif, lokaal Brunello genoemd.
    De naam Brunello is trouwens het verkleinwoord van Bruno (wat bruin betekent). Bruno was de oorspronkelijke benaming die men in Montalcino aan de lokaal aangeplante druif gaf.
    Deze druif is trouwens een kloon van de oorspronkelijke Sangiovese en gaat door het leven als de Sangiovese Grosso.
  • Ongeveer 2100 hectares zijn bestemd voor de Brunello di Montalcino DOCG, goed voor meer dan 200 producenten.
  • De wijn werd een DOC in 1966 en maakte in 1980 de sprong naar DOCG.
  • Er zijn 2 verschillende DOCG wijnen voor Brunello di Montalcino
    De klassieke Brunello di Montalcino DOCG
    Deze wijnen hebben een verplichte lageringsperiode van 5 jaar waarvan 24 maanden in vaten of fusten
    De Brunello di Montalcino Riserva DOCG
    Deze wijnen hebben een verplichte lageringsperiode van 6 jaar waarvan 24 maanden in vaten of fusten.
  • Het terroir in Montalcino is zeer divers en bevat onder andere kalksteen, leisteen, klei, vulkanische grond en galestro (kruimelige mergel). De stijl en complexiteit van de Montalcino-wijnen zal dan ook sterk terroir afhankelijk zijn.
  • Iedereen kent wel het verhaal van Biondi-Santi als de grondlegger van de Brunello di Montalcino. We schetsen het kort!
    Brunello werd voor het eerst gemaakt door Clemente Santi in het midden van de 19e Eeuw.
    De kleinzoon van Santi, Ferruccio Biondi-Santi, bracht de eerste moderne versie van de Brunello di Montalcino uit in 1888 nadat de wijn meer dan een decennium gerijpt had in houten vaten. Er zouden nog steeds enkele van deze originele flessen in bewaring zijn. Heb je zo’n exemplaar in je kelder liggen dan zal dit van een onschatbare waarde zijn.
    Indien je toevallig ook nog eens een Biondi-Santi Riserva 2012 in je kelder hebt liggen dan geef ik je de raad om deze nog enige tijd in bewaring te houden. Deze fles werd immers op de markt gebracht in 2021 en was de laatste wijn waarbij Franco Biondi-Santi (de kleinzoon van Ferrucio) betrokken was bij de productie. Hij overleed op 8 april 2013.

De proeverij! Op voorhand hadden we geen weet of er nu 2015 of 2016 in het glas zat. Hieronder beschrijf ik wel degelijke de volgorde zoals we de wijnen geproefd hebben.

  1. Lisini Brunello di Montalcino 2015
    Helder, kersenrood met een bruin randje en tranend. De neus is zeer geparfumeerd met rijpe kersen die als opgelegd in alcohol overkomen. Gul-fruitig van aroma bovendien met naast de kersen ook nog pruim. Het geparfumeerde is voornamelijk van de viooltjes. Provençaalse kruiden, munt en oregano zijn aanwezig. Verder vanille, mokka, chocolade, vlezig en een licht aardse toets. De neus kon de alcohol niet echt verbergen, de smaak kan dit ook niet. Vooral in de afdronk komt dit net iets teveel opzetten. Toch proeven we een rijke, rijpe, voldoende krachtige wijn. De taninne komen vooral later opzetten en zijn pas in de afdronk heel duidelijk present. Die afdronk mocht trouwens wel een tikkeltje langer zijn.
    Punten: 88/100 (Te koop bij Levipe – prijs 50,50 €)
  2. Lisini Brunello di Montalcino 2016
    Sangiovese die gedurende 42 maanden rijpt in Slavonische foeders.
    Helder, intens robijnrood en tranend. Mooi bouquet met voornamelijk frisse specerijen zoals jeneverbes en peper met kruiden als salie en oregano. De houttoetsen komen duidelijk door! We ervaren ceder, koffie, tabak en leder. Na walsen komt bovendien een lichte bosgeur opzetten. Qua smaak zijn er de veelbelovende tannine die een zeker bewaarpotentieel verraden maar bezit de wijn tevens een zeer mooie aciditeit met fris jong rood en zwart fruit en een heerlijke kruidige toets.
    Punten: 91/100 (Te koop bij Levipe – prijs 50,50 €)
  3. Fuligni Brunello di Montalcino 2015
    Sangiovese die gedurende 30 tot 36 maanden rijpt op eik.
    Heldere robijnrode kleur, tranend. Het aroma is vooral fruitgedreven met toch een fijnkruidigheid. We ontdekken, kers, braam, pruim, framboos, tijm, munt, laurier, peper, vanille en mokka. De alcohol is lichtjes dominant present (totaal niet storend). Vlezig en aards van stijl. In de mond geeft de wijn een uiterst harmonieus gevoel, fruitgeladen, van het rijpere type, en fijne tannine. Gelukkig counteren de zuren zeer mooi.
    Punten: 89/100 (Te koop bij Licata – prijs 80,00 €)
  4. Fuligni Brunello di Montalcino 2016
    Sangiovese die gedurende 30 tot 36 maanden rijpt op eik.
    Heldere, volle robijnrode kleur, tranend. Zeer aangename neus met veel fris, ietwat ingetogen fruit van braam, kers en aalbes. De kruidigheid speelt een hoofdrol in het bouquet. Duidelijke aanwezigheid van peper en laurier met jeneverbes en oregano als aanvulling. Thee, koffie, tabak en leder zorgen voor de branderige aroma’s. Licht aardse ondersteuning. In de mond vinden we een bijzonder fraai evenwicht terug. De tannine zijn krachtig en rijk, de zuren vullen fris en levendig aan. Het fruit zorgt voor een mooie suspense en komt zeer veelzijdig opzetten. In de afdronk vinden we een frisse aanvulling van tabak en een Turkse specerijenmarkt.
    Punten: 91/100 (Te koop bij Licata – prijs 80,00 €)
  5. Casanova di Neri Brunello di Montalcino 2016
    Sangiovese die een opvoeding krijgt van 43 maanden in grote foeders.
    Donker kersenrood, helder, zuiver en tranend. Even ruiken aan het glas en er openen zich heel wat perspectieven. Onmiddellijk begin je te walsen omdat je nog meer wenst te ontdekken. Complex geursamenspel met vooral zeer fijne, frisse toetsen. Blauw (myrtilles), rood (kers) en zwart (braam) fruit omgeven door het frisse gevoel van specerijen/kruiden (laurier, tijm, jeneverbes, peper, salie…). Cederhout, koffie, tabak tot zelfs potloodslijpsel en humus. De neus doet je verlangen naar een slok! Die eerste slok zorgt vooral voor bevestiging. Deze wijn kent een zeer knappe balans met een zeer mooi frisse aanvulling. Die fijnkruidigheid van in de neus komt helemaal terug, net als de variatie aan fruit. De mond vult zich dus perfect en in de afdronk zorgt een tabak aanwezigheid nog voor een aangename aanvulling. Deze wijn voorspel ik bovendien een zeer mooie toekomst!
    Punten: 93/100 (Te koop bij Tg Fine Wines – Prijs 59,00 €)
  6. Casanova di Neri Brunello di Montalcino 2015
    Sangiovese die een opvoeding krijgt van 43 maanden in grote foeders.
    Donker kersenrood, helder, zuiver en tranend. Een wat rijpere neus met zwoeler fruit in de meest frisse vorm van het woord. Rijpere kersen, wat pruim en braam. De florale viool toets zweemt doorheen het glas. Munt, salie, vanille, mokka, humus en een licht vlezige toets. Proeven zorgt voor veel bevestiging! Zachte, bijna fluwelige tannine, de zuren blijven even achterwege maar komen in de tweede fase wel degelijk opzetten. De afdronk kent een behoorlijke lengte. Dit is een mooie, rijpere maar zeer rijke wijn die vele wijnharten op dit moment zal bekoren.
    Punten: 91/100 (Te koop bij Tg Fine Wines – Prijs 59,00 €)
  7. Il Marroneto Brunello di Montalcino 2015
    Sangiovese die vergist in inox cuves en nadien een opvoeding geniet in botti van 25 hl.
    Heldere, kersenrode kleur en tranend. De neus is een zwoele fruitbom. De kruiden moeten hun best doen om er voldoende frisse toetsen tegenover te zetten. Aardbei, kers en rode bes geven hier het beste van zichzelf. De viooltjes spelen de tweede… euh zijn duidelijk aanwezig net als vanille, munt, laurier en mokka tot zelfs wat champignon. Rijke aanzet in de mond met krachtige maar omfloerste tannine, bijna fluwelig. De aanwezigheid van het wat rijpere fruit zorgt voor een zacht mondgevoel dat toch wel vullend is. Vol en rond, mooi in balans en de kruidigheid komt voornamelijk in de voldoende lange afdronk opzetten.
    Punten: 88/100 (Te koop bij Licata – Prijs 85,00 €)
  8. Il Marroneto Brunello di Montalcino 2016
    Sangiovese die vergist in inox cuves en nadien een opvoeding geniet in botti van 25 hl.
    Intense volrode kleur en tranend. De neus is zeer divers en complex. Al komen opnieuw vele van de reeds opgesomde geuren opzetten in het glas. Blauwe bes, rode kers, zwarte braam zorgen voor het fruit. Laurier en grafiet voor de frisse vegetale aanvulling. Peper en jeneverbes voor de specerijen en de kruidigheid van salie en oregano. Subtiele aardse aanvulling en de branderige aroma’s van tabak, koffie, leder en bijna sigarenkistje (ceder dus). De mond is wel bijzonder fraai! Heel mooie aanwezigheid van de tannine, fijne aanvullende aciditeit en een doorgaans stevig maar fris mondgevoel. Een wijn die af is maar die je best toch nog even wat kelderrust gunt om zich volledig te ontplooien.
    Punten: 91/100 (Te koop bij Licata – Prijs 85,00 €)

De aandachtige lezer van de proefcommentaren zal de subtiele verschillen tussen 2015 en 2016 in de notities hebben opgemerkt. De wijnen van het jaar 2015 hebben steeds wat rijper fruit, wat logisch is want 2015 was vooral een warm jaar. Ook de aanwezigheid van de specerijen/kruiden zijn lichtjes anders net als de branderige aroma’s. Deze wijnen zijn bovendien toegankelijker.
In de wijnen van 2016 kwam er meer fris, wat blauw fruit boven. De kruidigheid van munt werd vervangen door de jeneverbes, mokka werd koffie er waren meer leder en grafiet toetsen aanwezig. De tannine is iets minder fluwelig maar wel wat krachtiger… Kortom 2016 gaf een frisser gevoel en zal je volgens mijn mening langer kunnen bewaren.
Ik focuste me vanaf de start op deze subtiele verschillen en dat stelde me in de gelegenheid om telkens het correcte jaar te ontdekken. Bovendien bekoorden de wijnen van het jaar 2016 me net iets meer dan deze van 2015 wat ongetwijfeld opnieuw met de frisheid van de wijn te maken heeft.

Hoewel ik in het begin vrij sceptisch was om 2 glazen naast elkaar te proeven vond ik dit een zeer geslaagd opzet. Hoe klein ook de verschillen zijn, je kon ze nu wel mooi ontdekken!
Een geslaagd ouverture van onze nieuwe wijnmeester dus… Well done Peter!

Chianti Classico – Charmante verleiding

Chianti Classico, telkens ik de naam hoor maakt mijn hart een klein sprongetje! Nergens anders immers kan de Sangiovese druif zo fragiel en verfijnd overkomen. De druif die vaak onbeduidende, karakterloze tot zelfs boerse wijnen voorbrengt wordt in hartje Toscana plots die wulpse, charmante verleider. Een coup de foudre is het logische gevolg… Niet enkel voor de wijn trouwens! Eenieder die ooit een bezoekje bracht aan dit prachtige stukje Italië raakt er niet over uitgepraat en is voor eeuwig verliefd op dit wondere lapje natuur! Van Greve, Radda, Panzano, Gaiolo, Castellina tot Berardenga zal je de magie kunnen ondervinden. Zoek een gaatje in de agenda en boek een uitje. Je zal nadien enkel maar instemmend kunnen knikken.

En dus was ik in de wolken dat Chianti Classico het thema was van onze Amici proeverij. Onze wijnmeester Frans orakelde met minstens zoveel liefde over de regio en beloofde ons 8 wijnen te schenken. Eén mol zou er zich bevinden onder deze Classico’s of Toscaanse Sangiovese IGT’s. Onze mollenjacht kon dus van start gaan!

Chianti Classico DOCG, enkele weetjes!

  • Chianti Classico ligt in de zogenaamde Zona Antica van Toscane, meer bepaald in de magische driehoek tussen Firenze, Siena en Arezzo.
  • De benaming ‘Classico‘ zal je meer vinden op de Italiaanse wijnetiketten. Hiermee duidt men het oorspronkelijk kerngebied van de wijnregio aan. De gehele Chianti regio is gedurende de jaren enkel maar groter en groter geworden. Vele goudzoekers zijn er aangeland om hun eigen magie in de fles te brengen. Zoals dat gaat met goudzoekers draait dit vaak op niets uit. Het kaf van het koren scheiden is misschien nergens zo van toepassing als in het gehele Chianti gebied.
  • De oorspronkelijk vastlegging van de productiezone dateert reeds van 1932.
  • De productiezone beslaat 9 gemeentes: Barberino Val d’Elsa, Castellina in Chianti, Castelnuovo Berardenga, Gaiole in Chianti, Greve in Chianti, Poggibonsi, Radda in Chianti, San Casciano Val di Pesa en Tavarnelle Val di Pesa.
  • Chianti Classico is sinds 1984 een DOCG
  • Sangiovese is de druif verantwoordelijk voor het edele sap. Ze moet voor minstens 80% aanwezig zijn. De volle 100% heeft mijn voorkeur (toegelaten sinds 1996)!
  • De druiven die voor de overige 20% mogen voorkomen zijn, zoals dat zo mooi in de disciplinare omschreven staat, de rode druivenrassen die geschikt zijn voor wijnbouw in Toscane. We onthouden vooral dat het nog uitsluitend rode rassen mogen zijn (verplicht sinds 2006). Deze die we het vaakst tegenkomen zijn onder andere Canaiolo, Colorino, Merlot, Mammolo, Ciliegiolo, Malvasia Nera en Pugnitello.
  • Er worden 3 type Chianti Classico gemaakt.
    1. Chianti Classico – Rijpingsperiode van minstens 12 maanden.
    2. Chianti Classico Riserva – Rijpingsperiode van minstens 24 maanden
    3. Chianti Classico Gran Selezione – Rijpingsperiode van minstens 30 maanden en enkel de druiven van de eigen wijngaarden mogen gebruikt worden.
  • Gran Selezione, in 2014 in het leven geroepen, is het laatste modepopje op het etiket en heeft tot op heden enkel het nut gehad de prijzen de hoogte in te jagen. De nadruk op de portemonnee dus in plaats van, zoals het nobele opzet was, op de terroir!
  • Een gastronomisch orgasme kan je ter plekke krijgen wanneer je de Chianti Classico als partner in het glas neemt bij een lokaal stukje Chianina Côte à l’Os (Bistecca alla Fiorentina).
  • De wijn mag nog steeds gebotteld worden in de oorspronkelijke fiasco flessen.
  • De Gallo Nero is het symbool van het Consortio Chianti Classico

De proeverij!

  1. Isole e Olena Chianti Classico 2015
    80% Sangiovese, 15% Canaiolo, 5% Syrah. Rijping van 12 maanden op eiken vaten (zowel barriques als foeders).
    Heldere kersenrode kleur. Er moet gewerkt worden met het glas want de wijn geeft weinig prijs in zijn aanzet. We gunnen hem de nodige tijd en onder de leiding van een zachte rozenparfum komt stilaan ook de rest van het boeket opzetten: kers, kriek, munt, peper, thee… Sappige start in de mond die spijtig genoeg vervalt in een eentonigheid. Het bittertje in de afdronk is net iets te stevig aanwezig. De lengte mocht net iets langer dragen.
    Punten: 83/100 – Te koop op diverse plaatsen in België (richtprijs 24,50 €)
  2. Castello di Monsanto Chianti Classico 2015
    90% Sangiovese en 10% Canaiolo + Colorino. Rijping van 15 maanden in 3800 liter vaten.
    Helder kersenrood. Uitbundige neus waarbij de aardse tonen (paddenstoel, humus, sousbois) domineren. De branderige aroma’s nemen dan over met ceder en koffie. In een derde fase ontdekken we het fruit, kruiden en bloemen. Bosaardbei, kers, rozen, jeneverbes, munt, peper, laurier. In de mond ontdekken we een evenwichtige wijn met voldoende power zonder te dominant-krachtig over te komen. De afdronk mocht opnieuw ietsje langer zijn.
    Het is een correcte Chianti Classico maar wel eentje die je vaker zal vinden in het grote aanbod. Geen uitschieter dus.
    Punten 85/100 – Te koop bij Convento (Prijs 31,50 €)
  3. Podere il Palazzino Grosso Sanese Chianti Classico 2011
    100% Sangiovese. Vinificatie in grote eiken kuipen en rijping gedurende 18 maanden in Franse eiken barriques.
    Helder, zuiver kersenrood met een lichte evolutie. Tranend. Even sniffen in het glas geeft een goedkeurend knikje. Mooie neus met een fijne houtverwevenheid. Hoewel reeds 2011 is het fruit nog steeds omnipresent. Van het kleine rode fruit tot zelfs nog een vleugje braam. Uiteraard zitten de tertiaire aroma’s stevig in het glas. Tabak, chocolade, cederhout, thee ze zijn er allemaal. Licht animaal, een ruiker van rozen en viooltjes en een kruidenbox ronden af. Het belovende van de neus wordt waargemaakt in de mond. We proeven een sappige combinatie van fruit, kruiden en alcohol met een leuk bittertje en smakelijke tannine. Hoewel we in de neus nog jong fruit waarnemen, hebben we tijdens het proeven toch de indruk dat de wijn op dronk is gekomen en je de eventuele flessen die nog liggen te rusten in de kelder beter binnen afzienbare tijd soldaat kan maken.
    Punten: 88/100 – Niet te koop gevonden in België (Richtprijs ronde de 40 €)
  4. San Giusto a Rentenano Chianti Classico Riserva le Baroncole 2013
    97% Sangiovese en 3% Canaiolo. Rijping van 16 tot 20 maanden op deels foeders en deels barriques.
    Volle, zuivere robijnrode kleur. De geur geeft vooral rijper fruit in vergelijking met de vorig geproefde wijnen. Pruim, kers en braam. Deze rijp fruitige neus komt evenwel niet overdone over. Mooie aanvulling van tabak en chocolade en een zeer aangename houtinvloed!
    Van smaak ervaren we een zeer krachtig mondgevoel, ver weg van de fragiliteit die een Chianti Classico zo typeert. Waarbij we niet gezegd willen hebben dat dit geen mooie wijn is. In tegendeel zelfs stevig & lekker met een mooi evenwicht en beluste tannine. Deze wijn mag trouwens nog wel wat hebben en is verre van versleten.
    Punten: 88/100 – Te koop bij Stappato (Prijs 33,00 €)
  5. Piaggia Carmignano Riserva 2015
    70% Sangiovese, 20% Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc, 10% Merlot. Rijping in Franse eiken barriques gedurende 18 maanden.
    Donker kersenrode kleur. Zeer gekleurde tranen. Sappig fruitig in de neus met dieprijpe kersen en pruim . Maar er valt veel meer te ontdekken dan enkel maar fruit: de cacao en dan die heerlijke mokka, karamel, tabak en florale invulling. Zeer veel fijne kruiden en dan de bevestiging van het mol-gehalte van deze wijn: groene paprika. We verwedden er ons glas voor dat er een zekere aanwezigheid van Cabernet is. De smaak is opnieuw intens heerlijk. De sappige zuurtjes brengen de tannine geen moment in verlegenheid. Ze duelleren tot het uiterste en dit komt de wijn ten goede. De wijn blijft lang aanwezig. Dit is een zeer smakelijke, sappige, rijke en fijne wijn die van start tot einde plezier schenkt.
    Deze niet Chianti Classico werd zowat unaniem gespot. Wens je meer te weten over de Carmignano kan je een eerdere blog lezen: Carmignano – De oude Toscaan
    Score 92/100 – Te koop bij Licata (Prijs: 35,00 €)
  6. Brancaia Chianti Classico Riserva 2015
    80% Sangiovese en 20% Merlot. 16 maanden rijping, de Sangiovese in tonneaux, de Merlot in barriques.
    Helder kersenrood en tranend. Uiterst aantrekkelijke neus reeds vanuit stilstand. Walsen in het glas brengt bovendien de allerbeste pruimtabak boven. De kruiden zijn zo aanstekelijk met vooral de oregano en de munt. Het fruit is het gebruikelijke van kers en aardbei. De bramen krijg je er bovenop. De houtlagering zit zeer mooi verweven doorheen het geurenpallet. Een vleugje aangename aardse toetsen ronden af. We barsten van de nieuwsgierigheid of de wijn kan bevestigen qua smaak! Proeven dus en je maakt onmiddellijk kennis met de prachtige zuren die doorheen de wijn walsen. Dit in combinatie met de mooie tannine maakt dat dit een zeer smakelijke Chianti Classico is met een mooie verfijndheid. Alles zit verweven en het frisse jonge fruit geldt als een leidraad doorheen het gehele smaakprofiel. Eindigen doen we met een subliem bittertje!
    Punten: 93/100 – Te koop bij Leirovins (Prijs 33,00 €)
  7. Isole e Olena Cepparello Toscana IGT 2015
    100% Sangiovese. 20 maanden rijping in barriques.
    Volle, heldere kersenrode kleur met traanvorming. De geur is veelzeggend in de beste betekenis van het woord. Voor het walsen komen er leuke florale geuren van voornamelijk roosjes door. Na het walsen komen de gebrande aroma’s (ceder, koffie, tabak, leder) zeer verleidelijk opzetten. Klassiek fruit met kers/kriek/aardbei/framboos. Peper en salie worden bijgestaan door de jeneverbes qua kruidendoosje. Voor het eerst deze avond heb ik grafiet in een geproefde wijn. Niets in de geur doet de stevigheid van de tannine vermoeden. De wijn is in het bezit van schitterende zuren die de wijn volledig mee dragen. Prachtig sappig fruit en een lange tot aanhoudende finale doet me besluiten dat zit een wel zeer zéér leuke wijn is!
    Punten: 92/100 – Te koop op diverse plaatsen in België (richtprijs ligt rond de 80 €).
  8. Tenuta Antinori Tignanello Toscana IGT 2015
    Hoofdzakelijk Sangiovese met een kleine aanvulling van Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc. Rijping in Franse en Hongaarse eiken vaten gedurende 16 maanden.
    Met de Tignanello zetten we de lijn van de laatste wijnen gewoon verder. Intense, helder, robijnrode kleur. Wat een heerlijke geurervaring alweer! Zeer leuke combi tussen het rode en zwarte fruit met een aangename aardse aanvulling waar naast de paddenstoel en humus ook een puntje truffel te vinden is. Viooltjes verzorgen het florale accent en de houtlagering zorgt voor enig mooie branderige aroma’s van sigarenkistje, bittere chocolade, koffie en tabak. Laurier en olijven met een puntje paprika geeft een frisse vegetale aanvulling. Eenmaal we eindelijk aan het proeven toe zijn ontdekken we een krachtige maar zeer evenwichtige wijn. Smakelijk, sappig en volumineus met zeer fraaie zuren. Hij is niet zo fragiel als de vorige 2 wijnen (ongetwijfeld door de Cabernet aanwezigheid). Hij bezit een ander maar eveneens zeer lekker karakter. Het is zelfs (na)smakken alvorens een volgende slok te nemen.
    Punten: 92/100 – Te koop op diverse plaatsen in België (richtprijs 125,00 €)

We werden verwent met deze proeverij. Vanaf wijn nummer 3 was het genieten geblazen. Dit deed me eens te meer beseffen dat Sangiovese in zijn allergrootste vorm aanwezig is in Chianti Classico. Waarschijnlijk een eigen beluste mening… but hey, I don’t care!! 🙂

Tullum, Terre di Alfieri & Canelli – 3 bijkomende DOCG gebieden

Stilstaan is achteruitgaan en dus is het af en toe noodzakelijk om mijn kennis omtrent de Italiaanse wijnen bij te schaven zodat ik kan mee praten over de laatste bewegingen. Zo blijkt dat de laatste benoemingen van 3 nieuwe DOCG gebieden aan me voorbij zijn gegaan. Over de zin of nog beter de onzin van al deze Italiaanse DOCG benoemingen kan je uitgebreid discussiëren en je kan de vraag stellen waar en wanneer dit gaat stoppen. We zitten immers al aan 77 verschillende DOCG nominaties en The sky blijkt hier echt wel The limit. Enfin… 3 nieuwe upgrades dus!

Tullum aka Terre Tollesi

Abruzzo heeft met Tullum zijn tweede DOCG beet. Terre Tolesi/Tullum is de eerste promotie van DOC naar DOCG sinds de benoeming van Nizza in 2014. De promotie werd op 4 juli 2019 goedgekeurd door het ministerie van Landbouw. De wijngaarden van Tullum DOCG liggen in de provincie Chieti. Er kunnen 5 verschiilende meldingen van DOCG gemaakt worden op het etiket:

  1. Tullum DOCG Passerina
  2. Tullum DOCG Pecorino
  3. Tullum DOCG Rosso
  4. Tullum DOCG Rosso Riserva
  5. Tullum DOCG Spumante (moet minstens 60% Chardonnay bevatten + tweede gisting in de fles)

Opmerkelijk is dat de DOC Terre Tollesi/Tullum pas sinds 2008 van toepassing is en je kan stellen dat deze appellatie wel een blitzcarrière heeft gemaakt. Ook opmerkelijk is de opmars die de Pecorino druif, met Passerina in haar zog, beleefd in de diverse DOCG benoemingen de laatste 10 jaren. Blijkt deze druif dan toch meer te zijn dan een hedendaagse mode-druif?
Bij Tullum DOCG Rosso of Rosso Riserva is de hoofdrol weggelegd voor de Montepulciano druif.

Tullum omvat een zeer klein productiegebied met slechts 18,05 hectare aan wijngaarden en een productie die overeenkomt met 687 hectoliter (cijfers van 2018). De wijngaarden liggen slechts enkele kilometers landinwaarts van de Adriatische Zee en liggen in en rond het dorpje Tollo. Terre Tollesi betekent eigenlijk ‘het land van Tollo’ of ‘in de buurt van Tollo’. De benaming Tullum dateert uit de 11e Eeuw waar we de benaming in de geschiedenisboeken tegenkomen als de naam van een versterkte stad. Dat Terre Tollesi/Tullum echt een mini gebied is vertaald zich dat er momenteel slechts 2 producenten zijn die het label Tullum DOCG gebruiken; Feudo Antico en Vigneti Radica. De toekomst zal uitwijzen of we een stijging van het aantal producenten zullen kennen.

Terre di Alfieri

Voor DOCG nummer 76 kunnen we ons afvragen of Roero DOCG een dubbelganger heeft gekregen! Met Terre di Alfieri bevinden we ons in Piemonte en net als in Roero zijn de witte wijnen er van de Arneis, de rode van de Nebbiolo. Als we het productiegebied bekijken lijkt het wel of Terre di Alfieri het verlengstuk is van dit van de Roero. Waar de ene ophoudt, gaat de andere verder. Bij het nagaan van de disciplinare stellen we vast dat het productiegebied 4 gemeenten in de Provincie Cuneo omvat en 7 gemeenten in de Provincie Asti.

De promotie naar DOCG kwam er in augustus 2020 en wat Terre di Alfieri gemeen heeft met Tullum is dat er ook hier in sneltempo de omschakeling is gekomen. In 2009 kwam Terre di Alfieri voor het eerst piepen als DOC! De Terre di Alfieri DOC blijft echter wel gewoon verder bestaan terwijl deze van Tullum verdwenen is.
Je kan Terre di Alfieri DOCG in 5 verschillende benamingen tegenkomen op het etiket:

  • Terre di Alfieri DOCG Arneis
  • Terre di Alfieri DOCG Arneis Superiore
  • Terre di Alfieri DOCG Nebbiolo
  • Terre di Alfieri DOCG Nebbiolo Riserva
  • Terre di Alfieri DOCG Nebbiolo Superiore

Bij de witte wijnen moet de Arneis minimaal 85% aanwezig zijn. Voor de rode wijnen wordt hetzelfde percentage van 85% minimale aanwezigheid aangehouden voor de Nebbiolo. Het is hoe dan ook een klein productiegebied met slechts een 40-tal hectare aan wijngaarden en een 20-tal producenten.

De naam “Land van de Alfieri” verwijst naar de adellijke familie Alfieri die eeuwenlang de scepter zwaaide in dit gebied. Hun 17e-eeuwse kasteel bevindt zich in de stad Magliano Alfieri in Cuneo.

Canelli of Moscato di Canelli

En Piemonte blijft scoren! Met Canelli behaald het een 19e DOCG binnen. Geduld wordt beloond kan je wel stellen want al bijna 20 jaar proberen de producenten van de Moscato di Canelli zich af te scheuren van de Moscato d’Asti en trachten ze een eigen DOCG te bekomen. Vanaf 12 mei 2021 is het niet langer nog een subzone van Moscato d’Asti maar een volwaardige DOCG.

De benoeming komt echt wel vers van de pers. Pas vanaf de oogst 2022 mag Canelli de DOCG status activeren. Het is dus nog wel even wachten vooraleer we ze in de markt zien verschijnen. Canelli DOCG moet 100% Moscato Bianco zijn, en mag alleen geproduceerd worden in 18 gemeenten uit de provincies Asti en Cuneo.
In totaal zijn er slechts 100 hectare beschikbaar, en de productie bedraagt momenteel ongeveer het equivalent van 500.000 flessen. In de DOCG Canelli mag alleen handmatig worden geoogst. Er kunnen 4 verschillende types van Moscato di Canelli op de markt gebracht worden:

  1. Canelli of Moscato di Canelli DOCG
  2. Canelli of Moscato di Canelli Riserva DOCG
  3. Canelli of Moscato di Canelli Riserva Vigna DOCG
  4. Canelli of Moscato di Canelli Vigna DOCG

Canelli wordt beschouwd als de bakermat van de Italiaanse mousserende wijnproductie. Na jaren in de Champagne in de leer te zijn geweest, experimenteerde Carlo Gancia vanaf 1850 met flesgisting en vond rond 1865 de “Moscato Champagne” uit. Canelli’s kilometerslange ondergrondse wijnkathedralen van traditionele wijnhuizen als Gancia, Bosca, Contratto en Coppo staan sinds 2014 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Carmignano DOCG – De oude Toscaan

Hoewel ik mezelf als een Sangiovese adept zou omschrijven en Toscane een zeer prominente plaats inneemt in onze wijnkelder was er toch een blinde spot omtrent mijn kennis van de Carmignano wijnen. Ja zeker ik had er wel enkele in het glas gehad maar er nooit voldoende aandacht aan geschonken. Bij het opstellen van de proefkalender voor wijnclub Het Negende Vat leek het me dan ook het perfecte moment om ons beter ter verdiepen in deze wijnen.

Nu heb ik wel eens meer van zulke ideeën en plaats ik die op de kalender zonder er me op voorhand goed over te informeren. Dat leidt soms tot de nodige moeilijkheden om de proeftafel te vullen. Ik wens immers steeds de nodige diversiteit in de wijnhuizen en de jaargangen om de wijn en zijn herkomst te kunnen begrijpen. Het eerste opzoekwerk omtrent de Carmignano wijnen deed me reeds fronsen. Het zou geen gemakkelijke opgave worden. De website van het Consorzio Vini Carmignano leerde me dat er slechts 11 wijnhuizen deel van uitmaken (De Strada dei vini di Carmignano geeft 13 wijndomeinen). Een schrijven naar het Consorzio en de strada om een gevarieerd proefpakket te laten bezorgen kreeg geen antwoord. Verder surfen dan maar en zoeken naar het aanbod bij de diverse webshops die gespecialiseerd zijn in Italiaanse wijnen. Nou, nou… de Carmignano wijnen worden echt wel beperkt aangeboden in de handel! De nodige standvastigheid aan de dag leggen kan soms wel positief zijn en op het einde van de rit kan ik zeggen: missie geslaagd! We hebben een zeer mooie proeftafel!

Carmignano DOCG – Enkele weetjes:

  • Het herkomstgebied ligt in Toscane, zo’n 20 km ten westen van Firenze rond het gelijknamige dorpje Carmignano en de gemeente Poggio a Caiano. We bevinden ons in de nabijheid van de Toscaans-Emiliaanse Apennijnen.
  • Carmigano is steeds een rode wijn.
  • De aanplant van de Carmignano wiijngaarden ligt rond de 120 hectares. Goed voor ongeveer 350.000 flessen.
  • De stokken staan op een hoogte tot 200 meter boven de zeespiegel.
  • Er worden meerdere druivenrassen toegelaten in Carmignano DOCG. Sangiovese moet voor minimaal 50% aanwezig zijn en kan aangevuld worden met 10 tot 20% Cabernet Franc en/of Cabernet Sauvignon en maximaal 20% Canaiolo Nero. Verder zijn ook de witte rassen Canaiolo Bianco, Malvasia en/of Trebbiano voor maximaal 10% toegelaten. Volledigheidshalve geven we mee dat ook andere blauwe druivenrassen uit de regio voor maximaal 10% zijn toegelaten.
  • Carmignano behaalde zijn DOCG status in 1990, deze geldt ook voor de Carmignano Riserva. Deze DOCG status trad in met terugwerkende kracht tot 1988.
  • Carmignano DOCG heeft een verplichte rijpingsperiode van twee jaar, waarvan 1 jaar verplicht in in eikenhout of kastanjehout. Voor de Riserva geldt een verplichte rijpingsperiode van 3 jaar waarvan 2 jaar in hout.
  • Al minstens 5 Eeuwen wordt er naast Sangiovese ook met Cabernet gewerkt. De oudere wijnboeren gebruiken nog steeds de benaming Uva Francesca.
  • Al sinds 804 na Christus zijn er sporen gevonden dat er aan wijnbouw werd gedaan in Carmignano.
  • In 1716 reeds regelden het Decreto Motu Proprio en de Bando de precieze normen omtrent de productie, de geografische grenzen en de handel. Carmignano was zo, bij wijze van spreken, de eerste DOC ter wereld.
  • Het nog steeds toonaangevende domein Tenuta di Capezzana heeft een belangrijke rol gespeeld bij het belang van de Carmignano wijnen doorheen de geschiedenis.
  • Andere bestaande Carmignano wijnen zijn de Carmignano DOC, Barco Reale DOC en Vin Santo.

De Proeverij:

  1. Le Farnete Carmignano DOCG 2017 – 14,90 €
    80 % Sangiovese – 20% Cabernet Sauvignon
    Heldere zuivere kersenrode kleur. Al direct een mooie neus, veel kers, wat sousbois, enige tabak. Naast de kers ook wat blauwe bessen. Veel kruidigheid zoals laurier en peper en het vegetale van de Cabernet. Vanille komt na het walsen een beetje doorzetten. Van smaak biedt de wijn zeer veel frisheid in combinatie met een goede tanninestructuur. Vers fruit, voornamelijk kersen. Lengte tot 5 seconden. In de afdronk blijft de kers en is er de kruidigheid. Het Sangiovese bittertje is aanwezig.
    De wijn voelt nog te jong aan maar dit komt absoluut goed!
    Score: 78/100
  2. Artimino Poggilarca Carmignano DOCG 2015 – 23,00 €
    Blend van Sangiovese, Cabernet Sauvignon en Merlot
    Kersenrood , zuiver en tranend. Wat zoeter fruit in de neus, rijpe kersen, violetjes, Wat eenzijdig en ingetogen. De mond geeft ook het wat rijpere fruit. De wijn mochten wat meer zuren bevatten en ontbeert hierdoor wat aan frisheid. De tannine zijn niet uitgesproken en de smaak valt redelijk vlug weg. Absoluut geen 23 euro waardig!
    Score 64/100
  3. Fattoria Ambra Santa Christina in Pilli Carmignano DOCG 2016 – 15,50 €
    75% Sangiovese, 10% Canaiolo Nero, 10% Uva Francesca (Cabernet), 5% andere toegelaten druivenrassen
    Mooie kersenrode kleur, prima gekleurde tranen. Zachte geuren van veel klein rood fruit. Kers voorop maar evenzeer bosaardbei en blauwe bes. Koffie, mokka, vanille. Fijne kruiden met veel peper en laurier. Lichte animale toetsen. Zeer lekker mondgevoel. Zachte tannine en toch stevig. Veel fruit, lang aanwezig en toch een mooie fraicheur. Deze wijn biedt alles wat een mooie wijn moet bieden!
    Score: 86/100
  4. Piaggia Il Sasso Carmignano DOCG 2016 – Prijs 24,00 €
    70% Sangiovese, 20% Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc, 10% Merlot
    Donkere kersenrode tot karmijnrode kleur. Gekleurde tranen. In eerste aanzet wat lactisch. Gelukkig verdwijnt dit snel na het walsen. Meer een Cabernet dan een Sangiovese neus. Zeer kruidig en duidelijk de paprika en grafiet. Er is ook meer aanwezigheid van het zwarte fruit in plaats van de kersen. Pruim en ceder in de aanvulling. De smaak is fluwelig, heerlijk, sappig en smakelijk lange afdronk, met dan toch de kersenzuurtjes die present zijn. Chocolade en mokka verleiden de afdronk. Een echte kiss wijn… krachtig, intens, smakelijk en sappig.
    Score: 92/100
  5. Pratese Carmione Carmignano DOCG 2015 – 15,00 €
    70% Sangiovese, 20% Cabernet Sauvignon, 10% Merlot
    Deze wijn was niet zuiver. Hij had een lichte vorm van stopsmaak en werd daardoor niet beoordeeld.
  6. Capezzana Villa di Capezzana ten years Carmignano DOCG 2009 – 42,80 €
    80% Sangiovese, 20% Cabernet Sauvignon
    Kersenrood met een spoortje van evolutie. Geur van framboos, kers en yoghurt. Na het walsen vervliegt de yoghurt geur wat en krijgen we chocolade en munt. Daarnaast cederhout. De smaak is in contrast met de neus en heerlijk met zeer veel klein rood fruit. Vers zelfs nog. Zuren en tannine vinden elkaar in een mooi evenwicht. De afdronk is behoorlijk lang en op het einde halen de tannine het van de zuren. Ondanks de wat afkeurende neus – wat wel betert in het glas – is dit een mooie wijn.
    Score 83/100
  7. Le Farnete Carmignano Riserva DOCG 2015 – 23,20
    80% Sangiovese, 20% Cabernet Sauvignon
    Helder kersenrood, zeer mooie gekleurde tranen. Heerlijke neus die alles bevat, veel fruit kers, zwart fruit, gedroogd fruit van pruim. Heel veel kruidigheid. Het hout en de branderige aroma’s van tabak, mokka, koffie, cacao ook wat grafiet. De smaak is magnifiek. Ook dit is een echte kiss wijn (krachtig intens smakelijk en sappig). Het geheel is lang aanwezig tot 7 seconden. Met veel fruit en kruiden en heerlijke zuurtjes in de aanvulling.
    Score: 94/100
  8. Fattoria Ambra Le Vigne alte Montalbiolo Carmignano Riserva DOCG 2013 – 23,25 €
    70% Sangiovese, 20% Canaiolo Nero, 10% Uva Francesca (Cabernet)
    Zuivere kersenrode kleur, tranend. De neus is uiterst uitnodigend met geuren van kersen, krieken, frambozen, dierlijk. en kruidig. De Smaak is wel zeer mooi. Complex met mooie zuurtjes en dito tannine. Bovendien blijft alles lang hangen en is de afdronk op geen enkele moment storend. Dit is zoals hun basis Carmignano met nog dat trapje extra!
    Score 88/100
  9. Capezzana Trefiano Carmigano Riserva DOCG 2015 – 47,50 €
    80% Sangiovese, 10% Cabernet e 10% Canaiolo
    Donker kersenrood, heerlijk tranend. Super aantrekkelijke neus. Intens fruitig, intens kruidig. Geweldige houtmelange. De branderige aroma’s komen subliem over. Je blijft maar ruiken. Soms zit geluk in een klein wijn hoekje. De smaak is compleet, af… zo fucking smakelijk. Tot in de perfectie en nog zo jong. Zo drinken we ze graag!! Trefiano is de icoonwijn van Capezzana en maakt zijn reputatie helemaal waar.
    Score 98/100
  10. Piaggia Carmignano Riserva 2016 – 30,95 €
    70% Sangiovese, 20% Cabernet Sauvignon and Cabernet Franc, 10% Merlot.
    Donker kersenrode kleur. Zeer gekleurde tranen. Sappig fruitig in de neus. Veel meer ook de cacao en dan die heerlijke mokka, karamel, tabak, floraal. De dieprijpe kersen,. Pruim. Zeer veel fijne kruiden. De smaak is opnieuw intens heerlijk. De sappige zuurtjes brengen de tannine geen moment in verlegenheid. Ze duelleren tot het uiterste en dit komt de wijn ten goede. De wijn blijft lang aanwezig. Volledig anders dan de vorige wijn maar ook subliem lekker.
    Score 94/100
  11. Artimino Grumarello Carmignano Riserva 2013 – 34,90 €
    Sangiovese, Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah
    Kersenrood met een bruine rand, tranend. Veel kers, veel fruit, wat rijper fruit in de neus en een beetje in hetzelfde eenzijdige bedje ziek als de Poggilarca Carmignano. Betreffende de smaak moet ik eerlijk bekennen dat dit een miscast was van mij om deze wijn als laatste te plaatsen! De wijn kan niet tippen aan wat de vorige wijnen brachten. Je proeft het ook, die terugval. Desalniettemin blijft hij wel lekker.
    Score 79/100

Aangenaam verrast is zowat de conclusie die we kunnen stellen na de kennismaking van de Carmignano. Met lede ogen echter stel ik vast dat de – door mezelf – betreuringswaardige opmars van de internationale druivenrassen ook hier hun intrede hebben gemaakt. Getuige de vaak voorkomende Merlot in de blend tot het gebruik van Syrah. Een discussie uiteraard waarover de meningen wel uiteenlopend zullen zijn. Ik onthoud vooral dat de Carmignano wijnen zeer lekker kunnen zijn!

Montefalco Sagrantino DOCG – De stille kracht uit Umbria

Het verscholen Umbria verbergt zijn parels vaak net een beetje te goed! Ik heb het dan niet alleen op hun wijnen maar evenzeer op hun talloze fantastische dorpjes en grandioze steden. Liever laten ze hun buren uit Toscana in de spotlights staan en koesteren ze dat wat ze hebben in alle stilte! Eén bezoek aan Umbria en er volgt een coup de foudre. Zo geschiedde ook bij mij en realiseer ik me dat ik deze Italiaanse liefde veel te weinig heb bezocht en niet altijd de eer heb gegeven die ze verdiend.

Montefalco Sagrantino DOCG is niet onmiddellijk de bekendste wijn uit Umbria. Dat zal waarschijnlijk wel de witte Orvieto zijn. Maar Montefalco Sagrantino staat wel geboekstaafd als de meest tanninerijke wijn die Italië rijk is. In mijn jonge, onervaren, jaren heb ik ooit het idee gehad om op Vinitaly ’s morgens vroeg als eerste te starten bij de diverse Sagrantino Montefalco wijnen. Twee uren later, met een tannineblok op mijn maag en een mond die uitgedroogd was zat mijn proefdag erop. Ja, de wijnen uit Montefalco kunnen hard zijn op jonge leeftijd. Gezien een ezel zich geen tweede keer stoot aan dezelfde steen organiseerde ik bij Het Negende Vat een Montefalco Sagrantino DOCG tasting, op een avond weliswaar!

Montefalco Sagrantino – Enkele weetjes:

  • Het herkomstgebied van Montefalco Sagrantino DOCG ligt in Umbria in de provincie Perugia aan het gelijknamige dorpje Montefalco
  • Montefalco Sagrantino is steeds een rode wijn
  • De aanplant van de Sagrantino wijngaarden is gedurende de laatste 10 jaren gestegen naar 660 hectares
  • Deze wijngaarden liggen op een hoogte tussen de 220 en 475 meter boven het zeeniveau
  • Slechts 5 gemeenten zijn toegelaten in de productiezone. Naast Montefalco zijn dat: Bevagna, Gualdo Cattaneo, Giano dell’Umbria en Castel Ritaldi
  • Het maximale toegelaten rendement bedraagt 80 hl/ha (wat toch nog steeds hoog is)!
  • Montefalco Sagrantino behaalde zijn DOCG status in 1992, deze geldt evenzeer voor de Montefalco Sagrantino Passito
  • Montefalco Sagrantino heeft een verplicht lageringsperiode van 37 maanden (startende vanaf 1 december) waarvan minimum 12 maanden in eiken vaten of fusten. Voor de Passito geldt dezelfde rijpingsperiode maar is er geen verplichte houtlagering
  • De afkomst van de Sagrantino is tot op heden nog steeds niet uitgeklaard. Men gaat ervan uit dat de druif van Griekse afkomst is al zijn er stemmen die de druif zijn oorsprong in Klein-Azië zien
  • Het eerste gebruik van de druif in Umbria dateert van 1549 (enkel in de Passito vorm), voor de droge versie is het wachten tot 1925.
  • Omwille van de hardheid van de tannine was de druif dermate onpopulair dat ze rond 1960 bijna niet meer voorkwam.

De Proeverij:

  1. Lungarotti Montefalco Rosso DOC 2014 – 15,90 €
    Om het pallet wat open te zetten startten we met een Montefalco Rosso ipv een Montefalco Sagrantino.
    Kersenrood met een bruin randje. De neus opent met animale geuren, champignons en schimmels. Nadien volgt er tabak en kruiden. Pas in de derde fase zitten we aan het fruit van kersen. Verder onderscheiden we florale toetsen, lichte drop, vanille en leder. In de mond brede tannine, sappig in de aanzet maar het licht uitdrogende naar het einde verraden dat de tannine overwinnen. De lengte mocht een puntje langer zijn en is naast vegetaal ook licht branderig.
    Het is zonder meer een correcte wijn maar absoluut geen hoogvlieger.
    Score: 68/100
  2. Fattoria di Milziade Antano Montefalco Sagrantino DOCG 2014 – 29,90 €
    Donker paarsrood en stevig tranend. Een rijke neus met zeer veel zwart (rijp) fruit à la cassis, tabak, viool, cacao, laurier en specerijen. Na het walsen komt het sous-bois gedeelte erdoor. Humus en truffel maken hier deel van uit. Dit is alvast een binnenkomer! Zeer stevig mondprofiel. Toch countert het vele zwarte fruit en biedt het de nodige sappigheid om de wijn aangenaam te laten smaken. Bovendien is er een correcte ondersteuning van de zuren. Lange afdronk waarin de donkere, bittere chocolade zich laat opmerken. Dit is alvast een goed gemaakte Sagrantino!
    Score: 81/100
  3. Arnaldo-Caprai ‘Collepiano’ Montefalco Sagrantino DOCG 2012 – 35,00 €
    Donker kersenrood en tranend. Het aroma is doorspekt met het donkerste, zwarte fruit. Daarnaast voornamelijk specerijen (peper, jeneverbes, kruidnagel…). Grafiet, animaal, schimmel, groenige vegetale toetsen, tabak en drop. De neus is alvast veelbelovend!
    De eerste slok geeft een heerlijk mondgevoel met jawel, stevige tannine. Deze zijn tot in de perfectie omringd door de zuren. Veel fruit aanwezig ook en de afdronk geeft naast het fruit nog tabak en cacao. Die afdronk dendert trouwens even door. Dit is Arnaldo Caprai gewijs een zeer mooie wijn!
    Score: 88/100
  4. Còlpetrone Montefalco Sagrantino DOCG 2011 – 35,00 €
    Ook hier is er de typische donker kersenrode, tranende kleur. Braam en zwarte kers zijn hier dominant. Even in het glas en er valt nog veel meer te bespeuren: mokka, koffie, tabak, leder, viooltjes, zachte kruiden, laurier, ceder en animale toetsen. Hoewel de tannine prominent opzet is deze toch minder stevig dan bij de eerste 2 Montefalco wijnen. De wijn biedt vooral meer fruit en blijft lang aanwezig. Toegankelijk vooral maar toch minder boeiend!
    Score: 78/100
  5. Signae Montefalco Sagrantino DOCG 2011 – 22,70 €
    De wijn, ook wel gekend als Rosso Bastardo, kleurt bijna zwart (pruim, cassis) en is stevig tranend. De neus biedt zeer veel rijp en zwart fruit. Het is mooie ietwat vanille-rijke wijn met ook leder, violetjes, kruiden, chocolade en karamel. Op de tong stevig, sappig, rond en aangenaam. Fruitig en kruidig naast het tanninerijke karakter. Lange afdronk met een einde van bittere chocolade. Dit is eerder een moderne, ietwat makkelijkere maar toch ook smakelijke Sagrantino.
    Score: 82/100
  6. Lungarotti Montefalco Sagrantino DOCG 2011 – 26,80 €
    Klassieke kersenrode kleur, donker en stevig tranend. Hoewel de vaak voorkomende geuren bijna allen terugkomen is er toch een accentverschuiving! Het kruidige zit vooraan, gevolgd door zoethout en blonde tabak. Volgend zijn braam, grafiet, tabak, koffie, thee, champignon, leder en vanille.
    Volle, stevige tannine omringd door perfecte zuren, fruit en kruiden en houtondersteuning. Land aanwezig met sigarenkistje en tabak. De wijn geeft een complex en rijk mondgevoel!
    Score: 86/100
  7. Tenuta Bellafonte ‘Collenottolo’ Montefalco Sagrantino 2011 – 35,10 €
    Mooie diepe karmijnrode kleur en heerlijk tranend. Branderige aroma’s nemen bij deze wijn de bovenhand. Het cederhout, pruimtabak, leder… Voorts zijn ook hier zeer vele specerijen aanwezig net als het gitzwarte fruit, het groenige van laurier, de florale ondersteuning en vanille. Het bouquet is absoluut uitnodigend en vraagt om bevestiging in de mond. De smaak biedt alvast een uitstekend evenwicht. Hoewel de tannine krachtig zijn kunnen we ze vooral als dragend beschouwen en wel omringd door de nodige aciditeit, alcohol en houtondersteuning. De afdronk is prettig lang en geeft me de ‘dit kan me zeer bekoren indruk’!
    Score: 89/100
  8. Còlpetrone ‘Sacer’ Montefalco Sagrantino DOCG 2008 – 31,50 €
    Dieprood doorkleurd en tranend. Nog steeds zeer veel fruit in het glas dat vooral de wijn jonger doet overkomen dan hij is (2008). De tertiaire aroma’s die nog meer en beter komen opzetten met tabak, mokka, ceder, sigaar, chocolade. Laurier, peper en tijm geven naam aan het kruidige. Animaal, floraal, zoethout en leder in de aanvulling. De neus is belovend! Een heerlijke mondvulling is je deel bij de eerste slok. De wijn is ondanks zijn niet aflatende kracht perfect in evenwicht en vooral zeer boeiend smakend. Breed, lang en volgens mij momenteel perfect op z’n hoogtepunt!
    Score: 91/100
  9. Adanti ‘Il Domenico’ Montefalco Sagrantino DOCG 2006 – 29,90 €
    Kersenrood, tranend en voor het eerst zien we bij een Montefalco Sagrantino een dun bruin randje. De neus is één snuivend genot! We worden, naast het traditionele zwarte fruit ook met het gedroogde fruit (ontbijtpruim & vijg) geconfronteerd. Heerlijk tertiair en animaal ook. Laat de wijn wat openen in het glas en de tabak komt meer en meer in al zijn glorie opzetten tot je de impressie krijgt dat je het goed bewaarde sigarenkistje van de opa open doet. Grafiet en teer zijn de aanvularoma’s van dienst. Bij het proeven maak je onbewust een korte bevestigende knik met je hoofd. Ja dit is elke eurocent waard en waarom ligt deze wijn niet in mijn kelder? En bovendien… waar blijft hij toch zijn heerlijke kracht vandaan halen? De lange afdronk maakt dit vochtige glaasje heerlijk genot helemaal af!
    Score: 96/100

De proeverij bevestigde toch wel de mythe van de Sagrantino. Indien traditioneel gemaakt is dit een tannine kauwer waar je het nodige geduld voor moet opbrengen. Bewijze ook dat de wijnen naarmate we ze op oudere leeftijd proefden het beste tot zijn recht komen. Laat ons eindigen met de waardige woorden: Rode wijn maakt “goed bloed” en er is geen gezondere of plezierigere transfusie dan een glas Sagrantino!

Taurasi DOCG – The Barolo of the South

Noem me de grootste wijnen die Italië rijk is? We horen het vlot uit de meeste monden komen: Barolo, Brunello di Montalcino, Barbaresco, Amarone, Vino Nobile (di Montepulciano). Een enkeling zal Taurasi opnemen in zijn opsomming. De Taurasi wijnen zijn nochtans het vloeiend goud van het zuiden (Campania) en de erkeninning die de wijn buiten de Italiaanse landsgrenzen mist is volkomen onterecht. Reden genoeg om er een degustatie aan te wijden. Het werd één van de meest memorabele degustaties die ik heb mogen beleven. In die mate zelfs dat ik onmiddellijk ben overgegaan met de aankoop van exact dezelfde flessen en op de doos in het groot heb geschreven ‘Te degusteren binnen 4 jaar’. Op zoek naar de ultieme bevestiging van datgene dat me onwezenlijk kippenvel bezorgde: Taurasi DOCG!

Taurasi DOCG – Enkele weetjes:

  • Het herkomstgebied van de Taurasi ligt in Campania, in de Provincie Avellino (Irpinia)
  • Taurasi staat synoniem voor rode wijn
  • De wijn werd een DOC in 1970 en was de eerste zuid Italiaanse wijn die de promotie naar DOCG maakte in 1994
  • De aanplant van de Taurasi wijngaarden bedraagt 353 hectare, 872 are. Goed voor ongeveer 3645 hectoliters aan wijn. We betwijfelen of dit bij dit schrijven nog correct zal zijn.
  • 17 gemeenten zijn toegelaten in het herkomstgebied
  • Er zijn 4 subzones voor de Taurasi
    1. Riva Sinistra del Calore
    Hier vinden we klei- en zandbodems. De wijnen zijn vlugger op dronk. De wijngaarden liggen ten noorden 2. Terre del Fiano
    Wijngaarden me steile hellingen in terrasvorm ten westen
    3. Riva Destra del Calore
    Rotsachtige bodems met een kalkdominantie en vulkanische onderbodem
    4. Central Alta Valle
    Hier vinden we de hoogst gelegen wijngaarden tot 700 meter ten zuiden.
  • Er zijn 2 verschillende DOCG wijnen voor de Taurasi
    1. De klassieke Taurasi DOCG
    Deze wijnen hebben een verplichte lageringsperiode van 3 jaar waarvan 12 maanden in vaten of fusten
    2. De Taurasi Riserva DOCG
    Deze wijnen hebben een verplichte lageringsperiode van 4 jaar waarvan 18 maanden in vaten of fusten.
  • De wijn moet voor minstens 85% bestaan uit de Aglianico. Veelal stellen we vast dat de wijnen gemaakt worden van enkel en alleen Aglianico.

De Proeverij:

  1. Villa Matilde ‘Tenute di Altavilla’ Taurasi DOCG 2013 – 23,10 €
    Stevige donkere kleur en mooi tranend. De neus is vol met rood en voornamelijk zwart fruit. Pruimen, mokka, cacao, tabak, zeer veel kruidigheid en specerijen met laurier, oregano, peper en tijm. Na een tijdje komt het cederhout opzetten. Rokerig ook. De smaak is onmiddellijk stevig met weliswaar mooie voldragen tannine. Lange lengte van 6 tot 7 seconden. Mag nog wat lageren maar dit gaat dik in orde komen!
    Score 80/100
  2. Le Masciare Taurasi DOCG 2012 – 25,30 €
    Diep kersenrood en tranend van kleur. Uitgebreide geuren met braam, pruim, cassis en mooie viooltoetsen. Stevige kruiden en specerijen (laurier, peper, tijm), cacao, koffie, cederhout. Licht animaal en een puntje vegetaal. In de monde onmiddellijk stevige tannine, een klein lactisch kantje. Naast het fruit, prima zuren om te counteren. Afdronk mocht langer zijn. De minste wijn op onze proeftafel.
    Score 68/100
  3. Le Masciare ‘Pian del Bosco’ Taurasi DOCG 2012 – 29,70 €
    Diepe intense kersenrode kleur en heerlijk tranend. De geur is bedwelmend met zeer donker, zwart fruit. Heel veel specerijen, donkere cacao, ceder en koffie. Grafiet, potloodslijpsel, inkt. Alles is aanwezig! Zeer krachtige en stevige tannine. Even wennen in de mond want dit komt echt wel binnen. Het geheel blijft lang aanwezig. Zeer mooie en broodnodige ondersteuning van de zuurtjes. Dit is echt wel een zeer mooie wijn.
    Score 84/100
  4. Donnachiara ‘Di Umberto’ Taurasi DOCG 2012 – 26,75 €
    Schitterende kleur; donker karmijnrood en kleurend tranend. Prachtige neus met voor het eerst niet enkel het zwarte fruit maar ook duidelijk de heerlijk sappige kersen. Fijn doorweven kruidigheid. Mokka, chocolade en fijne blonde tabak evenals het sigarenkistje. Licht vegetaal, een toets aan bospaddenstoel en grafiet. Krachtig, stevig maar fluwelig van smaak. Vol en rond met heerlijke aanvullende zuren. De lengte is lang tot aanhoudend. Specerijen en fruit samen met de branderige toetsen van mokka en cacao tot diep in de finale. Dit is smullen!
    Score: 92/100
  5. Colli di Lapio ‘Vigna Andrea’ Taurasi DOCG 2011 – 26,60 €
    Diep karmijnrood van kleur en tranend. Zeer veel tabak en cederhout in de neus samen met de groenkruidigheid zoals laurier en groene peper. Eveneens duidelijk zijn de inkt en grafiet. Het is na ferm walsen dat het fruit komt opzetten. En dat is van het donkere, zwarte type. Zeer smakelijke tannine die duidelijk op de voorgrond treden. Nadien komt het rijpere fruit en het zoethout opzetten. Dat zoethout blijft tot in de diepe lange finale samen met de mokka, kruiden en cacao. Een smakelijke powerboy!
    Score: 85/100
  6. Mastroberardino ‘Naturalis Historia’ Taurasi DOCG 2011 – 39,80 €
    Diep donkerrood en kleurend tranend. Ik kan niet wachten met proeven, zo heerlijk geurend is dit. Donker zwart fruit, braam, cassis, zwarte bessen, gedroogde pruim, zelfs een toets van vijgen. De typische kruidigheid met laurier, peper, oregano en tijm. Veel cacao, heerlijke tabak en mokka en leder, inkt, grafiet… De smaak is smakelijk vullend, aanhoudend en steeds op een dunne koord dansend waarna de kracht en de stevigheid het uiteindelijk toch haalt van het fruit/zuren/hout/alcohol. Wat een heerlijke wijn!
    Score: 94/100
  7. Pietracupa Taurasi DOCG 2010 – 33,00 €
    Donkere kersenrode kleur. Tranend. Veel donker zwart fruit, mooie cederhouttoets, cacao mokka, inkt grafiet, met ook toch wel dierlijke aanvullingen, leder en paddenstoel. Je verwacht een iets minder lekkere smaak maar dit is een geheel dat bijna tot afronding is gekomen met zeer smakelijke tannine en een heerlijke kruidige afdronk. Ook hier is de lengte weer intact. Andere stijl dan wat we tot op heden proefden, wat ronder en wat makkelijker maar toch smakelijk.
    Score: 79/100
  8. Macchialupa ‘Le Surte’ Taurasi DOCG 2010 – 28,80 €
    Diep en donker kleurend en heerlijk gekleurd tranend. Mooie voornamelijk fruitige neus van het zwartste type. Daarna de tabak, ceder, mokka, inkt, grafiet en op het einde de kruidigheid. Licht vegetaal en leder. Heerlijk geurend. Zeer smakelijke tannine, mooi rond en in geheel gekomen. Pruim en sappige kersen met bramen in de mond, prachtige kruidige aanvulling en voor de allereerste keer zo sappig. Dit vormt een wijn die af is en die mooi binnen komt.
    Score: 88/100
  9. Feudi di San Gregorio ‘Piano di Montevergine’ Taurasi Riserva DOCG 2011 – 40,00 €
    Karmijn diepgekleurd en mooi tranend. Stevig donker zwart fruit in de neus samen met tabak, cacao duidelijke grafiet en inkt. Cederhout, viooltjes, gigantische mooie kruidigheid laurier, tijm , peper, licht dierlijk. De smaak is krachtig, stevig en een beetje gepolijst. Lang aanwezig met toch meer bittere cacao maar wel sappig fruit. Nog een lange en goede weg te gaan!
    Score 91/100
  10. Mastroberardino ‘Radici’ Taurasi Riserva DOCG 2011 – 37,40 €
    Jonge, levendige kleur, prachtig tranend en diep doorkleurd. Heerlijke neus, bomvol fruit, zowel zwart als rood. Fijne speelse kruidigheid, cacao, mokka, leder… grafiet en inkt. Steeds dezelfde elementen komen terug. Zo mooi, zo heerlijk smakelijk, fluwelige tannine, lang aanwezig en dragend. De kracht draagt, de zuren geven finesse en het fruit maakt het smakelijk.
    Score 94/100
  11. Donnachiara Taurasi Riserva DOCG 2008 – 36,20 €
    Donker karmijnrood van kleur, mooi tranend. Gedroogd, licht gestoofd fruit en veel cassis. Verder de typische kruidigheid, de grafiet, de inkt en het sigarenkistje evenals de cacao. Olapola, lekker smakelijk, sappig, fluwelig en echt wel aanhoudend dragend. Wat meer op leeftijd en daardoor geeft hij zich al wat meer. Overheerlijk en safe the best for last!
    Score: 96/100

Door deze laatste wijn en omwille van het feit dat deze net iets ouder was dan de andere wijnen rijpte het idee deze degustatie over te doen. De flessen liggen ondertussen geduldig te wachten!

Onze Taurasi proeverij

Cabernet Sauvignon d’Italia

Cabernet Sauvignon aka King Cab is misschien wel de meest gerenommeerde rode druif. Heerser op de Bordelese linkeroever (hoewel in ondertal tegenover de Merlot) en dusdanig populair dat je de druif wel overal ter wereld tegenkomt.
Cabernet Sauvignon associëren met het wijnland Italië dat doe je als Italofiel niet onmiddellijk. En toch valt het me op dat ik, al grasduinend door de diverse decreten van de DOC en DOCG’s, er niet naast kan dat het belang aan Cabernet Sauvignon almaar stijgt in Italië. Of ik het nu graag heb of niet doet iets minder ter zake…

Het was dus hoog tijd om even de Italiaanse Cabernet Sauvignon op de proeftafel te brengen en proefondervindelijk vast te stellen of deze druif terecht wint aan terrein.
Het is niet echt moeilijk om een proefselectie te maken. De Costa Toscana bulkt van de Cabernet Sauvignon. Maar de uitdaging mocht groter zijn. Er mocht een spreiding zijn in de regio’s vanwaar de wijnen vandaan kwamen. Dan pas kon er een afkeurend of bevestigend antwoord geformuleerd worden op de vraag. Heeft Cabernet Sauvignon een plaats in het Italiaanse wijnlandschap!

Wat volgt zijn de proefnotities van deze proefavond. Zoals steeds benadruk ik graag dat dit mijn proefnotities zijn. Je hoeft er dus niet onmiddellijk mee eens te zijn.

  1. Roberto Anselmi Realda 2015 Cabernet Sauvignon – 13,50 €
    Veneto IGP (Veneto)
    Paarsrood van kleur met mooie traanvorming. Veel, voornamelijk zwart, fruit in de neus en een dot aan kruiden. Volgend zijn chocolade, koffie, leder, zoethout en een toets van eucalyptus.
    Mooi mondvullend met een prima fruitextractie. Voorop zwart fruit van pruimen en braam. De lengte is prima met 4 à 5 seconden. De finale is fel gekruid.
    Mooi geheel dat prima in de mond ligt en zeer kan bekoren
    14/20
    IMG_2234
  2. Marco Felluga Cabernet Sauvignon 2012 – 14,30 €
    Collio DOC (Friuli)
    Mooie kersenrode kleur met een paarse aanvulling.
    De paprika komt heel duidelijk opzetten. Volgend is er een snuifje peper en kruidnagel. Pas nadien komt het toch wel massaal aanwezige zwart fruit opzetten. Er zijn zeer duidelijk geïntegreerde houtaroma’s met ceder, donkere chocolade en tabak. De veelbelovende neus geeft tevens nog accenten van champignons vrij.
    De mond wordt geprikkeld met de smakelijke, voldoende krachtige tannine. De paprika zorgt voor en frisse inbreng. Fruit is er van de aanzet tot het einde. Pas bij dit einde komen ook de kruiden zich mengen.
    Dit is een duidelijke en zeer smakelijke Cabernet Sauvignon. Hoewel de wijn reeds van 2012 is hebben we het gevoel dat hij nog een eindje mee kan.
    15,5/20
    IMG_2235
  3. Conte Emo Capodilista Ireneo 2009 Cabernet Sauvignon – 18,10 € 
    Colli Euganei DOC (Veneto)
    Op het etiket staat wel degelijk Cabernet Sauvingon. Pas later bij de voorbereiding van deze degustatie werd duidelijk dat deze slechts voor 90% aanwezig is. Het is dus een blend met 6% Merlot en 4% Carmenere. Bewijs alweer dat je het etiket nooit ten volle mag betrouwen.
    We lieten het echter niet aan ons (wijn)hart komen want de wijn is gewoonweg heerlijk! Kerseonrood van kleur en prachtig kleurende tranen. De neus is een voltreffer met volle bak de tertiaire aroma’s die doordringend opzetten: humus, truffel, paddenstoelen, tabak, koffie, leder, ceder… Verder nog kers en braam qua fruit, kruiden en specerijen zonder de obligatoire paprika te vergeten.
    De mond zet zich volledig verder in harmonie met de geurlijn. Lang aanwezig in de mond. Pruim is het fruit van dienst, peper de kruiden.
    YIL wijn! Yeah I Like
    16,5/20
    IMG_2236
  4. Gualdo Del Re Federico I 2008 Cabernet Sauvignon – 24,95 €
    Toscana IGT (Toscana)
    Verbazend doorkleurd kersenrood van kleur met nog steeds zeer levendige accenten en stevig gekleurde tranen. De neus geeft, ondanks zijn leeftijd, nog zeer veel donkerzwart fruit, gedroogde pruim, melkchocolade, tabak, laurier, oregano, peper, leder en ceder.
    Fluwelige tannine doorspekken de mond samen met een mand vol nog steeds jong, donker fruit. Prachtige, kruidige aanvulling en zalige doorwevenheid. Lengte tot 6 seconden met helemaal achteraan de chocolade.
    De wijn, die duidelijk nood heeft aan een lange fles-rusttijd doet uw smaakpapillen eenvoudigweg dansen van vreugde!
    18/20
    IMG_2237
  5. Kellerei Bozen Mumelter Riserva 2015 Cabernet Sauvignon – 27,00 €
    Alto Adige DOC (Trentino / Alto Adige)
    Donker kersenrood kleurend met de nodige, niet gekleurde, traanvorming.
    Balsamico als aanzetaroma met in het zog volgend: braam, cassis, maagdelijke pruim, zwarte kers, munt, chocolade, peper, laurier, paprika en een lichte gewaarwording van tabak.
    Speels en aantrekkelijk in de mond. Nog iets te jeugdig mondgevoel. De tannine is sappig-krachtig. Armworstelend rood en zwart fruit zonder winnaar. De afdronk is mineralig zalig tot 6 seconden.
    We dichten deze wijn een grote toekomst toe en zijn nu al fan!
    17,5/20
    IMG_2238
  6. Boccadigabbia Akronte 2012 Cabernet Sauvignon – 57,40 €
    Marche IGT (Marche)
    Volbloed kleurend en donkerpaars. De paprika verraadt onmiddellijk de Cabernet Sauvingon maar er is meer… veel meer! Dierlijk, bosschimmels, sousbois. Maar zeker een evenknie aan fruit. En met fruit bedoelen we zwart fruit! Koffie, graffiet, bittere chocolade, tabak, ceder, peper, beetje kruidnagel en laurier vervolledigen de geurzaak.
    Stevig, krachtig potentievol mondprofiel. Jong zwart fruit, pruim maar evenzeer een waaier aan specerijen.
    Dit is een ware karakterkop die nog zijn rust zoekt en dus nog enkele jaren moet toezien in de kelder alvorens tot volle ontplooiing te komen. Nu enkel lamsboutgewijs te drinken!
    16,5/20
    IMG_2239
  7. Tenuta Regaleali 2013 Cabernet Sauvignon – 42,40 €
    Sicilia Contea di Sciafani DOC (Sicilia)
    Mooi donkerkleurend en tranend. De neus verraadt potentieel en complexiteit. Kruiden in de aanzet en dan volgt er een ware fruitconnextie… kers, framboos, braam, cassis, pruim. Nadien ceder, chocolade, tabak, paprika, paddenstoel en leder.
    Heerlijk vol, fluwelig mondprofiel met zeer veel, wat rijper, fruit en een sublieme , niet onmiddellijk verwachte frisheid. Afdronk tot 7 seconden.
    Heerlijk vlot en zeer karaktervol glas wijn!
    16,5/20
    IMG_2240
  8. Fèlsina Maestro Raro 2011 Cabernet Sauvignon – 40,50 €
    Toscana IGT (Toscana)
    Donker kersenrode kleur met een paarse rand.
    Mama Mia, wat een heerlijke neus! Fruit verweven met het hout en de paprika. Schimmels, sousbois, peper, laurier, vleugje vijg, zoethout, viooltjes en chocolade. Hoe mooi is dit zeg!
    Tanninerijk maar smakelijk van start tot einde. Veel fruit/kruiden en een puur aanhoudend genot.
    Dit een waar guilty pleasure… dromend van een glas, en nog één, en nog één…
    19/20
    IMG_2241
  9. Marina Cvetic Cabernet Sauvignon 2006 – 64,00 €
    Colline Teatine IGT – Abruzzo
    Kersenrood met een lichte spoor van evolutie, tranend.
    Neus met paprika, vijg, pruim en zeer dierlijke accenten. Leder, boschampignons, truffel, humus, mokka, chocolade en leder.
    De smaak is eenvoudigweg heerlijk maar kent een flukse terugval na wijn nummer 8. We ervaren chocolade, gedroogde pruimen, vegetale dierlijke toetsen maar voornamelijk specerijen.
    Dit ervaar ik zelf nog als een mooie wijn maar wel eentje op pensioenleeftijd.
    14/20
    IMG_2242

Als er na het lezen van bovenstaande commentaren een slotconclusie kan/mag genomen worden dan is het wel deze! Een warm welkom aan de Cabernet Sauvignon in het Italiaanse wijnlandschap. Of ik het persoonlijk nu een goede of slechte zaak vind maakt zoals eerder gezegd niets uit. De kwaliteit in het glas zegt meer dan voldoende!

Wijnwetgeving – Wat een zinnige onzin!

Om het met een Astrid Bryan-achtige fake te melden: Oh My God… Is het ondertussen zolang geleden dat ik nog een keer in de pen kroop. Hoog tijd om hier verandering in te brengen!
Aanleiding van dit stukje is een post die ik van een collega blogger/wijnadept een tijdje terug op de sociale media zag passeren. Stefaan Soenen postte er de volgende opmerking: ‘De Crémant de Savoie komt eraan. Maar wat een gekke en domme wetgeving weer: de wijn moet 40% Jacquère bevatten. Een prachtige Crémant de Savoie van 100% Altesse (Roussette) kan niet, zoals een uitmuntende Crémant de Jura van 100% Savagnin ook niet kan. Kan iemand mij uitleggen wat mutilatie van wijnbouwers met kwaliteit te maken heeft? Dat lokale druivenrassen moeten worden gebruikt, dat vind ik zeer te verdedigen. Maar die stomme regels rond blends, wie vraagt daar eigenlijk om?’
Buiten het feit dat ik het woord ‘mutilatie’ even moest googelen vond ik het interessant er mijn mening over te schrijven.

Waarom moet er eigenlijk een wijnwetgeving bestaan en waarom moet elke regio/streek zijn specifieke regeltjes opgelegd zien? De diverse AOP, DOC(G), DO… decreten die er bestaan zijn er uiteraard niet zomaar gekomen. Goede zaak in het denken is en was het beschermen van de eigenheden die de regio rijk is. Op zich iets wat een wijn-variërend liefhebber als mezelf enkel maar kan toejuichen. Het weerhoudt er de commercie van om de consument nog meer onder te dompelen in de zoveelste saaie Chardonnay of Merlot. Het boeiende zou er voor een groot deel reeds van af zijn. Zo blijven druiven als de aangehaalde Jacquère of Altesse een bestaan hebben.

Tweede positief element beschouw ik alvast de beknotting van de wijnbouwer in zijn ‘oogst-maar-op’ drang. Maximum rendementen, minimum alcohol percentages, afstanden bij het aanplanten van de stokken etc. Driewerf hoera hierom! Het mag wat mij betreft allemaal nog wat strenger zijn. Vooral naar de rendementen toe en meer specifiek in Italië.

De afbakening van het gebied, de bewuste terroir, bekijk ik eerder met argusogen. Ongetwijfeld dat het zijn voordelen zal hebben maar toch leeft er een gevoel dat de knoeier die een lapje wijngaard binnen het afgebakende gebied heeft liggen ongestraft zijn ‘brouwsel’ mag blijven maken met de fiere AOP melding en dat de kunstenaar die zijn stekje net buiten de afbakening heeft liggen gestraft wordt.

Dat de regeltjes trouwens gemaakt worden door de wijnbouwers zelf geeft dan enerzijds weer andere bedenkingen. Uiteraard is dat veelal uit eigengereide bescherming of geldingsdrang. Terwijl het van de andere kant toch wel goed is dat het de ervaring aan wijnbouwers is die de wetgeving kan vormen en niet de bureaucratie (hallo Europa met uw stomme AOP omvorming).

Echt schrijnend en verschrikkelijk zijn de Italiaanse decreten waar er godbetert in opgenomen is hoe een wijn van pakweg de DOC Breganze er moet uitzien, ruiken en smaken. Het doet me de haren rijzen!

Ik kan zo nog eindeloos doorgaan met het argumenteren van waarom wel en waarom niet.
Maar toch wil ik nog even terug komen op de formulering van Stefaan. Wat een gekke en domme wetgeving dat de Crémant de Savoie 40% Jacquère moet bevatten!
De wijnmaker hoeft dat helemaal niet te doen! Wanneer hij dit doet, doet hij dit uit eigen wil en omdat in de meeste gevallen de benaming Crémant de Savoie nu eenmaal meer centen in het laatje brengt. Indien de wijnbouwer van oordeel is dat hij een veel betere, lekkere en uitmuntende Crémant de Savoie van 100% Altesse kan maken dan houdt niets of niemand hem tegen om dit te doen en kan hij met een superheerlijke Vin Mousseux voor de proppen komen. Als de wijnbouwer verkiest dit niet te doen is dit omdat zijn portefeuille hem zal zeggen dat het misschien verstandiger is om een AOP Crémant de Savoie te maken.
En daar, daar zijn wij, de consumenten, de grote schuldigen in!

cremant de savoie

Een vergeten DOCG update!

Achter het zalig sluimerende zonnetje schuilt er een gigantische drukte. Het is namelijk Vinitaly en dan zijn de ogen zoals gewoonlijk weer groter dan de maag! Dat betekent dus volop voorbereidingen treffen, afspraken maken, je agenda proppensvol steken… enfin, duizendenééndingen dus waar je de handen mee vol hebt. De periode van Vinitaly is traditioneel deze waar we nieuwe aankondigingen, verwachtingen of roddels mogen verwachten omtrent het zo bejubelde (of is het verguisde) DOCG systeem. Het was voor mezelf alleszins een sein om eens een kijkje te gaan nemen of mijn notities hieromtrent nog steeds up-to-date zijn.

En wat had je verwacht? Uiteraard niet!! Blijkt dat, alhoewel ik alle bronnen einde 2011 grondig had afgeschuimd, ik de laatste 2 benoemingen over het hoofd had gezien. De kopgroep der Italiaanse bombarderie wijnen staat ondertussen lekker op 73. Mét zelfs een grote kans dat ook dit niet meer correct is :-). Wel lekker hoor, zo kunnen we mooi blijven bloggen over een eindeloos rekbaar onderwerp!

Enigszins te verwachten was wel dat Toscane een offensief zou inzetten om in het kielzog van zowel Piëmonte als Veneto te kunnen blijven. Dat het nog steeds niet de toch te verwachten promotie van de Bolgheri wijnen zijn doet ons enigszins vermoeden dat de Toscaanse inhaalbeweging nog niet te einde is.
Welke ‘grootheden’ zijn het dan wel geworden?

  • DOCG nummer 72 is Val di Cornia Rosso (6/12/2011)
    Met de wijnen van Val di Cornia bevinden we ons alleszins reeds in de omgeving van Bolgheri (op een goede 30 km ongeveer). Het gebied valt zowel binnen de provincie Livorno als de provincie Pisa. De DOCG geldt enkel voor de rode wijnen die voor minstens 40% Sangiovese moeten bezitten. Er mag voor maximum 60% aangevuld worden met Cabernet Sauvignon en/of Merlot. Andere regionale toegelaten druivenrassen mogen tot maximum 20% voorkomen met uitzondering van de Aleatico.
    De wijn komt pas vanaf 1 mei van het tweede jaar volgend op de oogst op de markt. Voor een riserva is dit vanaf 1 januari van het derde jaar volgend op de oogst. Deze reserva heeft een verplichte vatrijping van 18 maand + 6 maand op fles.
  • DOCG nummer 73 is Suvereto (06/12/2011)
    Als ik het goed kan vatten valt Suvereto binnen het gebied van Val di Cornia. We bevinden ons wel enkel in de provincie Livorno. Ook deze DOCG geldt enkel voor rode wijnen die gemaakt worden van Sangiovese, Cabernet Sauvignon of Merlot. Allen afzonderlijk mogen ze tot maximum 100% gebruikt worden.
    De wijn komt pas vanaf 1 juni van het tweede jaar volgend op de oogst op de markt. Voor een riserva is dit vanaf 1 januari van het derde jaar volgend op de oogst. Deze reserva heeft een verplichte rijping van 24 maand waarvan minstens 18 op vat.

Zo, en ongetwijfeld tot later van alweer nieuwe DOCG updates!

Nieuwe DOCG toekenningen – Het Italiaanse zomeroffensief

Net wanneer je denkt dat het nu wel een tijdje stil zal blijven slaan ze alweer toe! De top van de Italiaanse herkomstbenamingen kent alweer verdere uitbreidingen. Wie durft er nog te beweren dat hij pertinent zeker is van de huidige DOC of DOCG toekenning in Italië? Ik doe alvast mijn uiterste best, maar ik steek mijn hand niet in het vuur dat bij het schrijven dezer er alweer een nieuwe pikorde heerst. Jawel amper een paar maanden nadat ik op deze blog had bericht van de nieuwste toekenningen – cfr Gelukkig Goed Gek – De nieuwste DOC’G’ toekenningen – is er alweer een kentering. De teller werd officieel op 71 gezet!
Duizelingwekkend snel gaat het daar…

Waar hebben ze hun vreugdedansje zoal mogen uitvoeren?

  1. DOCG Colli di Conegliano (Veneto)
    Onwaarschijnlijk maar waar… Na de drie van vorige keer heeft Veneto alweer 3 extra benoemingen op zak! Veertien zijn er dat ondertussen en we kunnen aan de zijlijn niets anders dan toekijken. Wat moeten ze daar echt fantastisch bezig zijn met wijnbouw!? In ieder geval heeft Conegliano (gelegen in Treviso) zijn 2e DOCG binnen. De Conegliano Valdobbiadene Prosecco was de voorloper. Hier op de heuvels van Conegliano worden witte, rode en zoete wijnen gemaakt. De witte wijn moet gebaseerd zijn op de Incrocio Manzoni (minstens 55%) en meot voor minstens 20% aangevuld worden met Pinot Bianco en/of Chardonnay. Er mag voor maximum 10% aangevuld worden met Sauvignon Blanc en Riesling Renano.
    De rode wijn bestaat voor minstens 50% uit Merlot, 10% Cabernet Sauvignon en 10% Cabernet Franc, Marzemino, Incrocio Manzoni of Refosco dal Peduncolo Rosso. Ze moeten bovendien minstens 12 maand houtlagering hebben gekregen
  2. DOCG Montello Rosso (Veneto)
    Afgescheurd van de Montello e Colli Asolani heeft de Montello Rosso de status van DOCG verkregen. De wijnen van de Montello Rosso worden ginds nogal euforisch vergeleken met deze van de Bordeaux. De druiven van deze Franse regio worden in ieder geval gebruikt om de wijn tot stand te brengen. Merlot, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en jawel ook Carmenèremogen geblend worden. Of deze wijnen de roem en faam van vb. Bolgheri bereiken kan ik u nog niet vertellen. De inhoud van een Montello Rosso is tot op heden nog niet in mijn glas geraakt. Tijd om daar een keer verandering in te brengen
  3. DOCG Bagnoli Friularo (Veneto)
    Een paar maanden na de Piave Malanotte is dit een nieuwe onderscheiding voor de Raboso druif, meer bepaald voor de Raboso Piave. Het lijkt opnieuw veel weg te hebben van een benoeming om de kerk in het midden te houden! Ik hoop alleszins dat ik fout ben.
    Friularo, zoals de benaming van de DOCG bevat, is de lokale benaming voor de Raboso druif. De naam van de DOCG zou dus evengoed Bagnoli Raboso kunnen zijn. De benaming is een afscheuring van de oude DOC (die trouwens blijft bestaan) Bagnoli di Sopra. Het wijnbouwgebied situeert zich in de omgeving van Padova. Er wordt daar trouwens al eeuwen gewerkt met de Friularo. De druif moet voor minstens 90% aanwezig zijn in de wijn.
  4. DOCG Rosazzo (Friuli)
    Friuli is altijd al een wat miskende regio geweest en heeft na de twee zoete DOCG Picolit en Ramandolo eindelijk een benoeming gekregen voor een stille witte wijn; nl. Rosazzo. Tot voor kort was Rosazzo een subdenominatie van de grote DOC Colli Orientali del Friuli. Deze DOC heeft er trouwens 3 nieuwe subdenominaties bijgekregen. De DOCG Rosazzo is een witte wijn op basis van minstens 50% Friulanodie eventueel aangevuld wordt met Sauvignon Blanc (20 tot 30%), Pinot Bianco en/of Chardonnay (20 tot 30 %) of Ribolla Gialla (tot 10%). De wijngaarden liggen in de provincie Udine.
  5. DOCG Colli Bolognesi Classico Pignoletto (Emilia Romagna)
    Promotie voor de reeds bestaande DOC en voor de Pignoletto druif. Dit in één van de minstzeggende wijngebieden uit Italië Emilia Romagna. Ze hadden er in het verleden reeds een politieke benoeming op zak voor de Albana di Romagna die toendertijd als eerste DOCG voor een witte druif werd aangewezen, bij gebrek aan beters nota bene…
    Toch mogen we niet te snel conclusies trekken. Eerst proeven, dan pas uw gal spuwen zegt een eeuwenoude wijn-wijsheid!
    De Pignoletto druif is een regionale druif uit Emilia Romagna die verwantschap met de Grechetto wordt toegedicht. De druif moet voor 95% deel uit maken van de wijn. Er mag eventueel aangevuld worden met de Pinot Bianco.
  6. DOCG Montecucco Sangiovese (Toscana)
    In l’Altra Toscana werd na de Morellino di Scansano en de Elba Aleatico Passito nu ook de rode Montecucco benoemd tot DOCG. het moet gezegd zijn dat deze benoeming al enige tijd in de lucht hing. Vele kenners schatten de Montecucco wijn trouwens hoger in dan de Morellino di Scansano! Enkel voor de rode wijn en enkel voor Sangiovese (minimum 90%).
    Noteer bovendien dat de Toscaanse Maremma op korte tijd een serieuze opwaardering heeft gekregen. En dit niet geheel ten onrechte trouwens! De Sangiovese variant die gebruikt wordt is de Sangiovese Piccolo.
  7. Frascati Superiore en Cannellino di Frascati(Lazio)
    De omgeving van Rome of de provincie Lazio kreeg er eensklaps 2 DOCG’s bij. Naast de Frascati Superiore kreeg ook de Cannellino di Frascati deze eer toebedeeld.
    Frascati is één van de bekendste namen uit het Italiaanse wijnlandschap. Ze hebben lange tijd (net als oa de Soave) te kampen gehad met een uiterst negatief imago. De laatste jaren werd er echter goed werk geleverd en klom de Frascati langzaam maar zeker uit zijn dal. Vandaag werd dit beloond met twee onderscheidingen. Of dit nu al terecht is zal de kwaliteit van de wijn moeten uitwijzen. Frascati is een assemblage van Trebbiano, Malvasia en Greco, aangevuld met de lokale Bellone en Bombino druiven. Zij geven de wijn een aparte smaak. De wijnen moeten doorgaans jong gedronken worden.
  8. DOCG Castel del Monte Nero di Troia Riserva, Castel del Monte Rosso Riserva en Castel del Monte Bombino Nero (Puglia)
    2011 lijkt wel een boerenjaar voor Puglia. Van nul naar 4 DOCG’s het kan, want nadat al eerder dit jaar de Primitivo di Manduria Dolce Naturale een opwaardering kreeg is het nu aan Castel del Monte om met 3 type van wijnen deze onderscheiding binnen te halen. Puglia is al jaren aan een serieuze opmars bezig. Bovendien kan ik niet anders dan verheugt zijn dat ook de Uva di Troia krijgt wat hij verdient! Voor de Bombino Nero heb ik zo mijn twijfels… misschien ten onrechte omdat ik de druif nog niet echt ten goede heb kunnen proeven.

Was het dit nu voor dit jaar, of komen er in de nabije toekomst nog wijzigingen? De Italiaanse wijnwetgeving blijft wat dat betreft een doolhof…
Een doolhof dat aan betrouwbaarheid zou winnen mocht er ook af en toe eens eentje zijn glorie-status verliezen.
Ondertussen kan ik het jullie niet voldoende vertellen: Vele IGT wijnen zijn een pak beter dan de met pracht en praal verkondigde DOCG wijnen. Remember it…

Tot slot nog de lijst van de druiven die goed zijn voor een DOCG nominering of althans de hoofdruiven:
Albana – Aglianico – Aleatico – Arneis – Barbera – Bombino Nero – Brachetto – Cesanese – Chardonnay – Cortese – Corvina – Dolcetto – Erbaluce – Fiano – Friulano – Garganega – Glera – Greco – Incrozio Manzoni – Malvasia – Merlot – Montepulciano – Moscato – Nebbiolo – Nero d’Avola – Passerina – Pecorino – Picolit – Pignoletto – Pinot Nero – Primitivo – Raboso – Ruché – Sagrantino – Sangiovese – Trebbiano – Uva di Troia – Verdicchio – Verduzzo – Vermentino – Vernaccia