Brunello 2015 vs 2016 – The battle of the Tuscan king!

Brunello di Montalcino heb ik steeds een bizar fenomeen gevonden als wijn. Ik kon het moeilijk vatten dat net deze Toscaanse wijn één van ’s wereld beroemdste Italiaanse wijnen is. En laat er geen twijfel over bestaan, dat is hij wel degelijk. Je kan zoveel orakelen over Italiaanse wijnen als je wilt, als je het over Brunello hebt dan zie je plots de herkenningslichtjes aangaan in de ogen van de proevers. Ah ja, Brunello, die wijn die kennen we! Maar dat drinken we niet hoor… ‘Duur hé!’ is de commentaar die er dan meestal volgt.
Lang heb ik gedacht dat het net is omwille van het prijskaartje dat er rond de nek van de fles hangt, dat de wijn zulke faam geniet. Net te vermoeiend, een gebrek aan de nodige frisheid, het fruit iets te rijp. Ja, ik had wel enkele opmerkingen als het over Brunello ging.
Zoals zo vaak kan je wel een oordeel vellen over een type wijn maar is een veralgemening toch uit den boze. Deze conclusie moest ik ook voor de Brunello trekken nadat ik mocht genieten van een degustatie van het huis Poggio di Sotto. Sindsdien vind ik dit helemaal geen bizar fenomeen meer.

En dus trok ik met het nodige enthousiasme naar onze Amici proefavond waar er een bijzondere tasting op het programma stond. Kersvers wijnmeester Peter had immers 4 domeinen geselecteerd waarvan we de jaren 2015 en 2016 naast elkaar gingen proeven. Twee jaargangen die het nodige stof hebben doen opwaaien in de internationale pers. Toen op de anteprima di Brunello de 2015-wijnen op de proeftafel kwamen volgden er de meest lyrische commentaren. Een jaartje later werden deze commentaren zelfs nog overtroffen. Het jaar 2016 zou immers het beste wijnjaar zijn dat Brunello en bij uitbreiding heel Toscane heeft gekend. Je kan beter wat sceptisch zijn bij het aanhoren van deze commentaren want we vernemen deze superlatieven uiteraard in veelvoud bij de voorstelling van een nieuwe jaargang (ik heb er nog nooit eentje weten vertellen dat een zeker jaar een barslecht jaar is).

Brunello di Montalcino DOCG – Enkele weetjes:

  • Montalcino vinden we in de Toscaanse provincie Siena, in Il cuore antinca di Toscana waar de bekendste herkomstgebieden liggen.
  • Brunello di Montalcino zal steeds een rode wijn zijn.
  • De wijn mag enkel gemaakt worden van de Sangiovese druif, lokaal Brunello genoemd.
    De naam Brunello is trouwens het verkleinwoord van Bruno (wat bruin betekent). Bruno was de oorspronkelijke benaming die men in Montalcino aan de lokaal aangeplante druif gaf.
    Deze druif is trouwens een kloon van de oorspronkelijke Sangiovese en gaat door het leven als de Sangiovese Grosso.
  • Ongeveer 2100 hectares zijn bestemd voor de Brunello di Montalcino DOCG, goed voor meer dan 200 producenten.
  • De wijn werd een DOC in 1966 en maakte in 1980 de sprong naar DOCG.
  • Er zijn 2 verschillende DOCG wijnen voor Brunello di Montalcino
    De klassieke Brunello di Montalcino DOCG
    Deze wijnen hebben een verplichte lageringsperiode van 5 jaar waarvan 24 maanden in vaten of fusten
    De Brunello di Montalcino Riserva DOCG
    Deze wijnen hebben een verplichte lageringsperiode van 6 jaar waarvan 24 maanden in vaten of fusten.
  • Het terroir in Montalcino is zeer divers en bevat onder andere kalksteen, leisteen, klei, vulkanische grond en galestro (kruimelige mergel). De stijl en complexiteit van de Montalcino-wijnen zal dan ook sterk terroir afhankelijk zijn.
  • Iedereen kent wel het verhaal van Biondi-Santi als de grondlegger van de Brunello di Montalcino. We schetsen het kort!
    Brunello werd voor het eerst gemaakt door Clemente Santi in het midden van de 19e Eeuw.
    De kleinzoon van Santi, Ferruccio Biondi-Santi, bracht de eerste moderne versie van de Brunello di Montalcino uit in 1888 nadat de wijn meer dan een decennium gerijpt had in houten vaten. Er zouden nog steeds enkele van deze originele flessen in bewaring zijn. Heb je zo’n exemplaar in je kelder liggen dan zal dit van een onschatbare waarde zijn.
    Indien je toevallig ook nog eens een Biondi-Santi Riserva 2012 in je kelder hebt liggen dan geef ik je de raad om deze nog enige tijd in bewaring te houden. Deze fles werd immers op de markt gebracht in 2021 en was de laatste wijn waarbij Franco Biondi-Santi (de kleinzoon van Ferrucio) betrokken was bij de productie. Hij overleed op 8 april 2013.

De proeverij! Op voorhand hadden we geen weet of er nu 2015 of 2016 in het glas zat. Hieronder beschrijf ik wel degelijke de volgorde zoals we de wijnen geproefd hebben.

  1. Lisini Brunello di Montalcino 2015
    Helder, kersenrood met een bruin randje en tranend. De neus is zeer geparfumeerd met rijpe kersen die als opgelegd in alcohol overkomen. Gul-fruitig van aroma bovendien met naast de kersen ook nog pruim. Het geparfumeerde is voornamelijk van de viooltjes. Provençaalse kruiden, munt en oregano zijn aanwezig. Verder vanille, mokka, chocolade, vlezig en een licht aardse toets. De neus kon de alcohol niet echt verbergen, de smaak kan dit ook niet. Vooral in de afdronk komt dit net iets teveel opzetten. Toch proeven we een rijke, rijpe, voldoende krachtige wijn. De taninne komen vooral later opzetten en zijn pas in de afdronk heel duidelijk present. Die afdronk mocht trouwens wel een tikkeltje langer zijn.
    Punten: 88/100 (Te koop bij Levipe – prijs 50,50 €)
  2. Lisini Brunello di Montalcino 2016
    Sangiovese die gedurende 42 maanden rijpt in Slavonische foeders.
    Helder, intens robijnrood en tranend. Mooi bouquet met voornamelijk frisse specerijen zoals jeneverbes en peper met kruiden als salie en oregano. De houttoetsen komen duidelijk door! We ervaren ceder, koffie, tabak en leder. Na walsen komt bovendien een lichte bosgeur opzetten. Qua smaak zijn er de veelbelovende tannine die een zeker bewaarpotentieel verraden maar bezit de wijn tevens een zeer mooie aciditeit met fris jong rood en zwart fruit en een heerlijke kruidige toets.
    Punten: 91/100 (Te koop bij Levipe – prijs 50,50 €)
  3. Fuligni Brunello di Montalcino 2015
    Sangiovese die gedurende 30 tot 36 maanden rijpt op eik.
    Heldere robijnrode kleur, tranend. Het aroma is vooral fruitgedreven met toch een fijnkruidigheid. We ontdekken, kers, braam, pruim, framboos, tijm, munt, laurier, peper, vanille en mokka. De alcohol is lichtjes dominant present (totaal niet storend). Vlezig en aards van stijl. In de mond geeft de wijn een uiterst harmonieus gevoel, fruitgeladen, van het rijpere type, en fijne tannine. Gelukkig counteren de zuren zeer mooi.
    Punten: 89/100 (Te koop bij Licata – prijs 80,00 €)
  4. Fuligni Brunello di Montalcino 2016
    Sangiovese die gedurende 30 tot 36 maanden rijpt op eik.
    Heldere, volle robijnrode kleur, tranend. Zeer aangename neus met veel fris, ietwat ingetogen fruit van braam, kers en aalbes. De kruidigheid speelt een hoofdrol in het bouquet. Duidelijke aanwezigheid van peper en laurier met jeneverbes en oregano als aanvulling. Thee, koffie, tabak en leder zorgen voor de branderige aroma’s. Licht aardse ondersteuning. In de mond vinden we een bijzonder fraai evenwicht terug. De tannine zijn krachtig en rijk, de zuren vullen fris en levendig aan. Het fruit zorgt voor een mooie suspense en komt zeer veelzijdig opzetten. In de afdronk vinden we een frisse aanvulling van tabak en een Turkse specerijenmarkt.
    Punten: 91/100 (Te koop bij Licata – prijs 80,00 €)
  5. Casanova di Neri Brunello di Montalcino 2016
    Sangiovese die een opvoeding krijgt van 43 maanden in grote foeders.
    Donker kersenrood, helder, zuiver en tranend. Even ruiken aan het glas en er openen zich heel wat perspectieven. Onmiddellijk begin je te walsen omdat je nog meer wenst te ontdekken. Complex geursamenspel met vooral zeer fijne, frisse toetsen. Blauw (myrtilles), rood (kers) en zwart (braam) fruit omgeven door het frisse gevoel van specerijen/kruiden (laurier, tijm, jeneverbes, peper, salie…). Cederhout, koffie, tabak tot zelfs potloodslijpsel en humus. De neus doet je verlangen naar een slok! Die eerste slok zorgt vooral voor bevestiging. Deze wijn kent een zeer knappe balans met een zeer mooi frisse aanvulling. Die fijnkruidigheid van in de neus komt helemaal terug, net als de variatie aan fruit. De mond vult zich dus perfect en in de afdronk zorgt een tabak aanwezigheid nog voor een aangename aanvulling. Deze wijn voorspel ik bovendien een zeer mooie toekomst!
    Punten: 93/100 (Te koop bij Tg Fine Wines – Prijs 59,00 €)
  6. Casanova di Neri Brunello di Montalcino 2015
    Sangiovese die een opvoeding krijgt van 43 maanden in grote foeders.
    Donker kersenrood, helder, zuiver en tranend. Een wat rijpere neus met zwoeler fruit in de meest frisse vorm van het woord. Rijpere kersen, wat pruim en braam. De florale viool toets zweemt doorheen het glas. Munt, salie, vanille, mokka, humus en een licht vlezige toets. Proeven zorgt voor veel bevestiging! Zachte, bijna fluwelige tannine, de zuren blijven even achterwege maar komen in de tweede fase wel degelijk opzetten. De afdronk kent een behoorlijke lengte. Dit is een mooie, rijpere maar zeer rijke wijn die vele wijnharten op dit moment zal bekoren.
    Punten: 91/100 (Te koop bij Tg Fine Wines – Prijs 59,00 €)
  7. Il Marroneto Brunello di Montalcino 2015
    Sangiovese die vergist in inox cuves en nadien een opvoeding geniet in botti van 25 hl.
    Heldere, kersenrode kleur en tranend. De neus is een zwoele fruitbom. De kruiden moeten hun best doen om er voldoende frisse toetsen tegenover te zetten. Aardbei, kers en rode bes geven hier het beste van zichzelf. De viooltjes spelen de tweede… euh zijn duidelijk aanwezig net als vanille, munt, laurier en mokka tot zelfs wat champignon. Rijke aanzet in de mond met krachtige maar omfloerste tannine, bijna fluwelig. De aanwezigheid van het wat rijpere fruit zorgt voor een zacht mondgevoel dat toch wel vullend is. Vol en rond, mooi in balans en de kruidigheid komt voornamelijk in de voldoende lange afdronk opzetten.
    Punten: 88/100 (Te koop bij Licata – Prijs 85,00 €)
  8. Il Marroneto Brunello di Montalcino 2016
    Sangiovese die vergist in inox cuves en nadien een opvoeding geniet in botti van 25 hl.
    Intense volrode kleur en tranend. De neus is zeer divers en complex. Al komen opnieuw vele van de reeds opgesomde geuren opzetten in het glas. Blauwe bes, rode kers, zwarte braam zorgen voor het fruit. Laurier en grafiet voor de frisse vegetale aanvulling. Peper en jeneverbes voor de specerijen en de kruidigheid van salie en oregano. Subtiele aardse aanvulling en de branderige aroma’s van tabak, koffie, leder en bijna sigarenkistje (ceder dus). De mond is wel bijzonder fraai! Heel mooie aanwezigheid van de tannine, fijne aanvullende aciditeit en een doorgaans stevig maar fris mondgevoel. Een wijn die af is maar die je best toch nog even wat kelderrust gunt om zich volledig te ontplooien.
    Punten: 91/100 (Te koop bij Licata – Prijs 85,00 €)

De aandachtige lezer van de proefcommentaren zal de subtiele verschillen tussen 2015 en 2016 in de notities hebben opgemerkt. De wijnen van het jaar 2015 hebben steeds wat rijper fruit, wat logisch is want 2015 was vooral een warm jaar. Ook de aanwezigheid van de specerijen/kruiden zijn lichtjes anders net als de branderige aroma’s. Deze wijnen zijn bovendien toegankelijker.
In de wijnen van 2016 kwam er meer fris, wat blauw fruit boven. De kruidigheid van munt werd vervangen door de jeneverbes, mokka werd koffie er waren meer leder en grafiet toetsen aanwezig. De tannine is iets minder fluwelig maar wel wat krachtiger… Kortom 2016 gaf een frisser gevoel en zal je volgens mijn mening langer kunnen bewaren.
Ik focuste me vanaf de start op deze subtiele verschillen en dat stelde me in de gelegenheid om telkens het correcte jaar te ontdekken. Bovendien bekoorden de wijnen van het jaar 2016 me net iets meer dan deze van 2015 wat ongetwijfeld opnieuw met de frisheid van de wijn te maken heeft.

Hoewel ik in het begin vrij sceptisch was om 2 glazen naast elkaar te proeven vond ik dit een zeer geslaagd opzet. Hoe klein ook de verschillen zijn, je kon ze nu wel mooi ontdekken!
Een geslaagd ouverture van onze nieuwe wijnmeester dus… Well done Peter!

Sforza Italia – De decadentie van een wijnclub

Een vraagstelling die je jezelf als doorwinterde wijnliefhebber af en toe moet opleggen! Val ik niet ten prooi aan decadentie, snobisme of andere overdreven verwennerij toestanden? Vandaag stel ik me die vraag een zoveelste maal. Aanleiding hiervan is de afgelopen bijeenkomst van ‘Op De Klippen’, één van de wijnclubs waarin ik actief ben. Het thema van deze proefavond was immers ‘Top uit Italië’ en bovendien zouden we er geen klassieke avond van maken maar onze avond laten begeleiden door allerlei kleine hapjes. Het werd een memorabele avond!

Vooraleer ik het antwoord geef op mijn spiegel-vraagstelling schets ik even de proeftafel. De ragfijnste kleppers uit de laars passeerden de revue. De één nog beter dan de andere maar steeds weer die verscheidenheid. De voorbereiding ervan had enkele maanden nodig. Eenvoudig was het immers allerminst om deze wijnen te verzamelen!

De avond zelf was ik dan ook behoorlijk wijn-opgewonden. Het moest immers de climax worden van deze intensieve voorbereiding. Het moeilijkste aan het geheel was de flessetting. Hoe moest ik godsnaam nu toch de juiste volgorde bepalen van deze grootheden? Ik heb er dan maar mijn Wim-logica op losgelaten:

  • Alle flessen gingen een karaf in
  • Ik wilde absoluut vermijden dat enige voorkennis of vooroordelen een invloed zouden hebben op het proeven en dus wisten mijn proefgenoten niet welke wijn er in hun glas zou verschijnen
  • De meest zoete & alcoholrijke flessen – Amarone & Sforsato – zouden de reeks afsluiten
  • De 2 oudere Barolo’s moesten naast elkaar geproefd worden en zou ik ook achteraan plaatsen
  • Wat de rest betrof heb ik naar a) de jaargang van de wijn b) de houtlagering van de wijn gekeken. Van ons huidige jaar (2014) heb ik het aantal maanden vatrijping afgetrokken en vervolgens met deze uitkomst het verschil gemaakt met de jaargang van de wijn. Zo kwamen de hoogste cijfers vooraan in de proeverij te staan en de laagste cijfers achteraan. Ik trachtte dus op te bouwen naar kracht.
  • Uiteraard werd de prijs van de wijn pas na de proeverij mee gegeven!

WP_20140303_001

De proeverij zelf dan:

  1. Franciacorta DOCG – Guido Berlucchi Palazza Lana Extrême Riserva 2006 (Lombardia) – 44,30 €
    Dit was onmiddellijk een gigantische opener natuurlijk. Extreem fijn, extreem rijk, extreem zacht en vol fruitig met een overheerlijke aciditeit. Deze bubbel laat 90% van het Champagne geweld haar poepje ruiken! Het werd onmiddellijk stil aan de tafel. De toon was duidelijk gezet.
    Score: 92/100
  2. Etna Rosso IGT – Passopisciaro Contrada Sciaranuova 2008 (Sicilia) – 43,00 €
    De kleur zette menig proever op het verkeerde been. Af en toe werd er zelfs Barolo geopperd. Maar deze Nerello Mascalese is reeds in de neus zó heerlijk!Jong rood fruit zingt en danst in het rond, sousbois, zachte kruidigheid, violetjes, toetsje vegetaliteit en dan de mineralen. Je kan er aan blijven snuiven, de variatie is zo gigantisch. De mond doet je echt in extase gaan. Ragfijn, tot in de perfectie verweven en aanhoudend. Dit is gewoonweg subliem en zo uitgesponnen!
    Score: 95/100
  3. Rosso Piceno DOC – Le Caniette Nero di Vite 2005 (Marche) – 52,30 €
    Ondanks zijn leeftijd nog viriel gekleurd tranend met een volle karmijnrode kleur. Ceder, tabak en bittere cacaobonen worden aangevuld met het donkerste gerijpte en licht gedroogde (vijg) fruit. Stevig, gul, krachtig en aanhoudend zonder ook maar aan fruit ingeboet te hebben. Wat een verrassing was deze wijn!
    Quote van een proever: Wat een tabak expressie, het is alsof je een sigaar aan het roken bent en na een trekje uitblaast in je wijnglas.
    Score: 93/100
  4. Toscana IGT – Querciabella Camartina 2007 (Toscana) – 83,80 €
    Querciabella werkt al sinds 2000 biodynamisch. Non believers raad ik steeds aan deze wijn eens te proeven. Het peperkoek accent valt door de kaneel op. Maar dit is complexiteit troef alweer. Adembenemend zacht en fluwelig!
    Score 94/100
  5. Brunello di Montalcino DOCG – Casanova di Neri Tenuta Nuova 2006 (Toscana) – 70,00 €
    Een ‘naam’ die uiteraard niet mocht ontbreken is Brunello. De keuze maken welke Brunello op te nemen is nooit eenvoudig. De Tenuta Nuova van Casanova di Neri viel meteen op door zijn branderige en stevige accenten. De smaak is als een kers in chocolade gedropt met een marinade van pepers omgeven met een sappige ronde volheid.
    Score 91/100
  6. Isola dei Naraghi IGT – Capichera Manténghja 2007 (Sardegna) – 65,00 €
    Hoewel Sardegna vooral bekend is om de rode Cannonau is dit een wijn van 100% Carignano.
    De zuiverheid van deze wijn valt je bij de kleur al op (prachtig tranend trouwens) en zet zich perfect door in het bouquet. Daar valt de complexiteit van deze wijn ook al onmiddellijk waar te nemen. Hey, alweer een ander aroma… En dan ga je proeven, en dan komt die geluksmakende glimlach op je gezicht.  Dit is fenomenaal, dit blijft zinderen, dit is onbeschrijfbaar, dit is perfectie!
    Score 97/100
  7. Sagrantino di Montefalco DOCG – Romanelli 2009 (Umbria) – 24,20 €
    Ondankbaar voor deze wijn om op deze plaats van de proeverij te komen.
    Een mengelmoes aan drop, zoethout, de typische jasmijngeurtjes, kruiden en fruit. Proef ik daar nu een vleugje pastis (anijs)? De afdronk is tot op heden het vlugst weg van alles wat we reeds proefden. Het is echter een mooie, niet eenvoudige, krachtige wijn.
    Score 87/100
  8. Alto Adige DOC – Muri Gries Abtei Lagrein Riserva 2010 (Süd Tirol) – 29,00 €
    Supergeconcentreerde wijn, inktzwart met prachtige kleuring. De neus is ‘black as hell’ met een mix aan specerijen en groene frisse kruiden. Het hout kan hij onmogelijk wegsteken. De smaak is zo sterk, zo stevig, vlezig en vol. Oh yeah baby, this is not for pussy’s!!! Power me…
    Score: 92/100
  9. Bolgheri DOC – Poderi Sapaio 2010 (Toscana) – 40,00 €
    Driewerf helaas maar deze wijn was gekurkt L
  10. Bolgheri Sassicaia DOC – Tenuta San Guido Sassicaia 2010 (Toscana) – 135,00 €
    Het merendeel van de leden keken reikhalzend uit om deze wijn te proeven. Enkelen onder hun waren er al heilig van overtuigd dat hij reeds de revue was gepasseerd. De neus is echt wel hemels. Zeer verfijnd ook. Fijn kruidigheid, zwarte kersen, chocolade, mokka, knapperig braadjus… enfin de hele cinema passeerde er in. Hoewel nog zeer jong, toch reeds verfijnd en versmolten van smaak en nooit vermoeiend. Krachtige, lichtjes droge tannine, lang aanhoudend met jong vers tot gedroogd fruit en een zeer mooie aciditeit.
    Score 94/100
  11. Barolo DOCG – Poderi Colla Bussia 2004 (Piemonte) – 72,00 €
    Ha eindelijk zijn we tot het hoofdstuk Nebbiolo gekomen. Je merkt het onmiddellijk. De omschakeling van de aroma’s en het fruit. De nog intensere aanwezige zuren naast de ragfijne krachtige  tannine. Geen spoor van evolutie in de smaak. Wat is dit een mooi tot zijn recht gekomen Barolo!
    Score 93/100
  12. Barolo DOCG – Poderi Colla Bussia 1997 (Piemonte) – 105,00 €
    Geef me een sigaar, verdomme ik rook niet maar geef me toch maar een sigaar!! Ondanks de 1997 alsnog een zoet/sappige geur met de nodige florale accenten en de kaneel. In de smaak zit die tabak wel heel opvallend. Maar dit is eenvoudigweg een fantastische wijn, blijvend en beklijvend.
    Score 93/100
  13. Valtellina Sforsato DOCG – Nino Negri 5 Stelle 2009 (Lombardia) – 48,40 €
    Fenomenaal is het enige ware woord dat hier van toepassing is! Hij blaast, ook door zijn jeugdigheid en zijn stijl van vinifiëren, de Barolo’s gewoon weg. Floep, verdwenen naar de achtergrond. Noem maar op… sappig, krachtig, kruidig, aanhoudend! Fris, zoet en kracht in één!
    Score 96/100
  14. Amarone della Valpolicella Riserva DOCG – Zýmé La Mattonara 2001 (Veneto) – 218,00 €
    De duurste uit het rijtje! Kersenjam met een vegetale frisheid (kruidigheid) en gitzwart fruit. Yeah, dit is vol & rond van smaak mét de nodige frisheid. Net dat waar het vele Amarones aan ontbreekt. Het mag ook wel gezien het prijskaartje maar dit is werkelijk een top Amarone en wat mezelf betreft de beste die ik ooit mocht proeven. Het is dé perfecte afsluiter van de avond!
    Score 97/100

Maar komen we dan even terug op mijn vraagstelling!
Val ik ten prooi aan decadentie, snobisme of andere overdreven verwennerij toestanden?
Mijn god neen, we hebben als groep, zeer intens gewerkt naar deze degustatie toe. Het is het resultaat van een prachtige avond werken (we hebben hiervoor een wijn quiz georganiseerd). Het zou pas van decadentie getuigen als mijn kelder niets dan zulke flessen zou bevatten en ik ’s avond s in mijn zeteltje niet meer content zou zijn met eender welk flesje wijn.
Bovendien, is het niet de bedoeling van een wijnclub, om net zulke niet alledaagse wijnen te kunnen proeven?

En dan laat ik graag aan jullie allemaal een ballonnetje los… Zijn de Italiaanse topwijnen duur????
Integendeel durf ik te zeggen. Ze behoren tot de goedkoopste van de wereld en zijn bovendien nog overheerlijk ook!!
Spreek me bewijsgrondelijk tegen aub.

WP_20140303_021 WP_20140303_019 WP_20140303_018 WP_20140303_017 WP_20140303_016 WP_20140303_015 WP_20140303_014 WP_20140303_013 WP_20140303_011 WP_20140303_010 WP_20140303_009 WP_20140303_008 WP_20140303_007 WP_20140303_006 WP_20140303_024 WP_20140303_023 WP_20140303_022 WP_20140303_005 WP_20140303_004 WP_20140303_003 WP_20140303_002