Tullum, Terre di Alfieri & Canelli – 3 bijkomende DOCG gebieden

Stilstaan is achteruitgaan en dus is het af en toe noodzakelijk om mijn kennis omtrent de Italiaanse wijnen bij te schaven zodat ik kan mee praten over de laatste bewegingen. Zo blijkt dat de laatste benoemingen van 3 nieuwe DOCG gebieden aan me voorbij zijn gegaan. Over de zin of nog beter de onzin van al deze Italiaanse DOCG benoemingen kan je uitgebreid discussiëren en je kan de vraag stellen waar en wanneer dit gaat stoppen. We zitten immers al aan 77 verschillende DOCG nominaties en The sky blijkt hier echt wel The limit. Enfin… 3 nieuwe upgrades dus!

Tullum aka Terre Tollesi

Abruzzo heeft met Tullum zijn tweede DOCG beet. Terre Tolesi/Tullum is de eerste promotie van DOC naar DOCG sinds de benoeming van Nizza in 2014. De promotie werd op 4 juli 2019 goedgekeurd door het ministerie van Landbouw. De wijngaarden van Tullum DOCG liggen in de provincie Chieti. Er kunnen 5 verschiilende meldingen van DOCG gemaakt worden op het etiket:

  1. Tullum DOCG Passerina
  2. Tullum DOCG Pecorino
  3. Tullum DOCG Rosso
  4. Tullum DOCG Rosso Riserva
  5. Tullum DOCG Spumante (moet minstens 60% Chardonnay bevatten + tweede gisting in de fles)

Opmerkelijk is dat de DOC Terre Tollesi/Tullum pas sinds 2008 van toepassing is en je kan stellen dat deze appellatie wel een blitzcarrière heeft gemaakt. Ook opmerkelijk is de opmars die de Pecorino druif, met Passerina in haar zog, beleefd in de diverse DOCG benoemingen de laatste 10 jaren. Blijkt deze druif dan toch meer te zijn dan een hedendaagse mode-druif?
Bij Tullum DOCG Rosso of Rosso Riserva is de hoofdrol weggelegd voor de Montepulciano druif.

Tullum omvat een zeer klein productiegebied met slechts 18,05 hectare aan wijngaarden en een productie die overeenkomt met 687 hectoliter (cijfers van 2018). De wijngaarden liggen slechts enkele kilometers landinwaarts van de Adriatische Zee en liggen in en rond het dorpje Tollo. Terre Tollesi betekent eigenlijk ‘het land van Tollo’ of ‘in de buurt van Tollo’. De benaming Tullum dateert uit de 11e Eeuw waar we de benaming in de geschiedenisboeken tegenkomen als de naam van een versterkte stad. Dat Terre Tollesi/Tullum echt een mini gebied is vertaald zich dat er momenteel slechts 2 producenten zijn die het label Tullum DOCG gebruiken; Feudo Antico en Vigneti Radica. De toekomst zal uitwijzen of we een stijging van het aantal producenten zullen kennen.

Terre di Alfieri

Voor DOCG nummer 76 kunnen we ons afvragen of Roero DOCG een dubbelganger heeft gekregen! Met Terre di Alfieri bevinden we ons in Piemonte en net als in Roero zijn de witte wijnen er van de Arneis, de rode van de Nebbiolo. Als we het productiegebied bekijken lijkt het wel of Terre di Alfieri het verlengstuk is van dit van de Roero. Waar de ene ophoudt, gaat de andere verder. Bij het nagaan van de disciplinare stellen we vast dat het productiegebied 4 gemeenten in de Provincie Cuneo omvat en 7 gemeenten in de Provincie Asti.

De promotie naar DOCG kwam er in augustus 2020 en wat Terre di Alfieri gemeen heeft met Tullum is dat er ook hier in sneltempo de omschakeling is gekomen. In 2009 kwam Terre di Alfieri voor het eerst piepen als DOC! De Terre di Alfieri DOC blijft echter wel gewoon verder bestaan terwijl deze van Tullum verdwenen is.
Je kan Terre di Alfieri DOCG in 5 verschillende benamingen tegenkomen op het etiket:

  • Terre di Alfieri DOCG Arneis
  • Terre di Alfieri DOCG Arneis Superiore
  • Terre di Alfieri DOCG Nebbiolo
  • Terre di Alfieri DOCG Nebbiolo Riserva
  • Terre di Alfieri DOCG Nebbiolo Superiore

Bij de witte wijnen moet de Arneis minimaal 85% aanwezig zijn. Voor de rode wijnen wordt hetzelfde percentage van 85% minimale aanwezigheid aangehouden voor de Nebbiolo. Het is hoe dan ook een klein productiegebied met slechts een 40-tal hectare aan wijngaarden en een 20-tal producenten.

De naam “Land van de Alfieri” verwijst naar de adellijke familie Alfieri die eeuwenlang de scepter zwaaide in dit gebied. Hun 17e-eeuwse kasteel bevindt zich in de stad Magliano Alfieri in Cuneo.

Canelli of Moscato di Canelli

En Piemonte blijft scoren! Met Canelli behaald het een 19e DOCG binnen. Geduld wordt beloond kan je wel stellen want al bijna 20 jaar proberen de producenten van de Moscato di Canelli zich af te scheuren van de Moscato d’Asti en trachten ze een eigen DOCG te bekomen. Vanaf 12 mei 2021 is het niet langer nog een subzone van Moscato d’Asti maar een volwaardige DOCG.

De benoeming komt echt wel vers van de pers. Pas vanaf de oogst 2022 mag Canelli de DOCG status activeren. Het is dus nog wel even wachten vooraleer we ze in de markt zien verschijnen. Canelli DOCG moet 100% Moscato Bianco zijn, en mag alleen geproduceerd worden in 18 gemeenten uit de provincies Asti en Cuneo.
In totaal zijn er slechts 100 hectare beschikbaar, en de productie bedraagt momenteel ongeveer het equivalent van 500.000 flessen. In de DOCG Canelli mag alleen handmatig worden geoogst. Er kunnen 4 verschillende types van Moscato di Canelli op de markt gebracht worden:

  1. Canelli of Moscato di Canelli DOCG
  2. Canelli of Moscato di Canelli Riserva DOCG
  3. Canelli of Moscato di Canelli Riserva Vigna DOCG
  4. Canelli of Moscato di Canelli Vigna DOCG

Canelli wordt beschouwd als de bakermat van de Italiaanse mousserende wijnproductie. Na jaren in de Champagne in de leer te zijn geweest, experimenteerde Carlo Gancia vanaf 1850 met flesgisting en vond rond 1865 de “Moscato Champagne” uit. Canelli’s kilometerslange ondergrondse wijnkathedralen van traditionele wijnhuizen als Gancia, Bosca, Contratto en Coppo staan sinds 2014 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

De decadentie van een wijnclub – Italië boven!

Ondertussen zijn we volop terug aan het proeven in onze diverse wijnclubs en hopen we dat dit niet opnieuw stopgezet moet worden. Want zeg nu zelf, heerlijke wijnen degusteren met gelijkgestemde zielen is nooit een opgave! Bij het opruimen van mijn proefnotities stel ik vast dat ik nog geen schrijfsel heb gemaakt van onze laatst gehouden superdegustatie. We hadden nog het geluk deze te kunnen houden bij ‘Het Negende Vat’. Hoog tijd dus om deze van onder het stof te halen en het relaas te maken van de laatste superdegustatie die we beleefden. We noemen dat onze superproeverij van het jaar omdat er dan net iets meer kan. We proeven een aantal van de meest heerlijke Italiaanse wijnen en laten er een aantal gastronomische gerechtjes bij serveren. Dat heet dan het beleven van een unieke avond.

In het bord:

  1. Langoustine tartaar & krokant / soja / citrusvinaigrette
  2. Kabeljauw / gebraiseerde sla / rode wijnsaus
  3. Tagliata di vitello / gnocchi
  4. Het Negendevathaantje / rode wijn
  5. Witblauw / tuinboon / munt / sesam
  6. Kotelet van lam / schenkel / doperwt

In het glas:

  1. Weingut Pfitscher Mathias Riserva 2017 – Alto Adige DOC
    100% Sauvignon Blanc – 70% van de wijn rijpt gedurende 16 maanden in eiken vaten.
    Heldere, glanzende bleekgouden kleur. Heerlijke, rokerige toasty neus waarbij veel fruit aanwezig is; voornamelijk citrus en perzik maar eveneens wat tropisch fruit zoals passievrucht. Kruidig, vegetaal en notig. De smaak is om van te dromen… Rijk, aanhoudend, filmend met de broodnodige frisheid, uiterst mineraal en spectaculair aanhoudend smakend.
    Punten: 90/100 – Prijs: 32,50 € (Te koop bij Wijnkennis)
  2. Miani Friulano 2018 – Friuli Colli Orientali DOC
    100% Friulano – Gedeeltelijke houtlagering gedurende 12 maanden.
    Mooie zuivere strogele kleur. In de neus gaan we op een ware ontdekkingstocht! Hooi, honing, oranjebloesems, mandarijn, peper, anijs, lichte houttoets, rokerig, voorjaarsbloemen, amandelen en een waaier aan fruit. Zeer mooi smaakpatroon ook! De aanzet komt uitermate fris over, wordt naarmate je proeft voller, vettig en vettiger om tenslotte weer uit te deinen naar frisse citrustoetsen. Tussendoor proeven we peer, kweepeer en vele specerijen. Deze ongelooflijk mooie witte wijn kent een prachtige, aanhoudende lengte. Ik ben benieuwd wat dit na een extra 5 jaar rijping gaat geven…
    Punten: 95/100 – Prijs: 33,50 € (Te koop bij Stappato)
  3. Contini Barrile 2013 – Isola dei Nuraghi IGT
    85% Nieddera, 10% Caddiu, 5% andere lokale rassen – Rijping in eiken vaten gedurende 10 tot 12 maanden.
    Robijnrood, tranend. Het fruit in de neus komt rijp tot wat overrijp over: 4-vruchtenkonfituur met peper, eucalyptus, cacao en de nodige houttoetsen. De smaak is vlot en sappig. Hij is vooral toegankelijk met niet te zware tannine. Het geheel is zeer peperig en blijft lang hangen. Voor mij komt de smaak wat te rijp over en blijf ik wat zoeken naar wat extra zuurtjes.
    Punten: 83/100 – Prijs: 32,90 € (Niet te koop gevonden in België)
  4. Montevetrano 2014 – Colli di Salerno IGT
    50% Cabernet Sauvignon, 30% Aglianico, 20% Merlot – Rijping gedurende 12 maanden in Franse barriques.
    Tranende kersenrode kleur. Heerlijke neus met aroma’s van grafiet, blauwe bes, zwart fruit, groene paprika, thee, tabak, leder en licht animaal. De smaak bevestigd het moois dat de neus beloofd. Sappig, voldoende krachtig met ondersteunende zuurtjes. Lekker kruidig met veel zwart fruit en een versmolten houttoets. De lange afdronk geeft tabak en donkere chocolade. Dit is een heerlijk glas wijn!
    Punten: 90/100 – Prijs: 60,00 € (Te koop bij Licata)
  5. Lungarotti Rubesco Riserva Vigna Monticchio 2008 – Torgiano Rosso Riserva DOCG
    100% Sangiovese – Rijping voor 12 maanden, deels in eiken vaten, deels in foeders.
    Kersenrood met een prachtige traanvorming. Herkenbare Sangiovese neus bomvol heerlijke kersen. Ondanks zijn leeftijd blijft hij jong ruiken (en ook proeven). Mooie houtintegratie met sigarenkistje, ceder, rokerig. De florale aanwezigheid maakt hem licht bedwelmend. Paddenstoel, humus en kruidig. De smaak… die is bangelijk goed, fenomenaal goed zelfs wat mij betreft! Alles zit zo mooie versmolten wat maakt dat we deze wijn op zijn hoogtepunt in het glas hebben. De afdronk die boldert maar verder en doet je met spijt constateren dat er nog maar een klein slokje rest!
    Punten: 97/100 – Prijs: 30,60 € (Niet te koop gevonden in België)
  6. Uccelliera 2012 – Brunello di Montalcino DOCG
    100% Sangiovese – 36 maanden houtrijping.
    Mooi kleurend tranend en kersenrood. Rijpe kersen is ongetwijfeld het kernwoord doorheen deze wijn. De neus barst ervan! Tevens is de alcohol present zodat deze rijpe kersen wat ‘opgelegd’ overkomen. Wat viooltjes, houttoetsen en cacao komen boven na walsen. De smaak is weelderig, overvloedig, rijk en rijp met veel zwart & donker fruit. Hier zijn onze rijkelijke kersen weer. Krachtig geheel waarbij ik toch wel wat frisheid mis. De afdronk is dragend en geeft kersen in chocolade. Hoewel het een lekker glas wijn is komt dit me toch net iets te vermoeiend over.
    Punten: 85/100 – Prijs: 46,90 € (Te koop bij Viva Vino)
  7. Le Macchiole Paleo Rosso 2015 – Toscana IGT
    100% Cabernet Franc – Opvoeding in nieuwe eiken vaten gedurende 18 maanden.
    Uitgesproken diepdonkere kleur met heerlijk gekleurde tranen. De geur is alleszins fascinerend. Ook wel duidelijk herkenbaar als je weet welke druif er in het glas zit. Grafiet, inkt, braam, cassis, zwarte kers, blauwe bes tot zelfs bosaardbei. Verder nog cacao, zoethout, laurier, tabak en de nodige diverse branderige aroma’s van de houtrijping. De smaak is likkebaardend! Smakelijk, sappig, krachtig, lang, verweven maar toch nog jong… Bovendien zorgt de groenkruidigheid mee voor een broodnodige verfrissing. Geen twijfel mogelijk dit is een klassewijn!
    Punten: 96/100 – Prijs: 80,00 € (Te koop bij Licata)
  8. Paternoster Don Anselmo 2013 – Aglianico del Vulture DOC
    100% Aglianico – 20 maanden rijping in 50% Franse eiken vaten en 50% Sloveense fusten.
    Helaas speelde de kurkduivel ons hier parten… zonde!
    Prijs: 33,00 € (Te koop bij Klassewijnen Colruyt)
  9. Elvio Cogno Ravera Bricco Pernice 2012 – Barolo DOCG
    100% Nebbiolo – Rijping in Sloveense foeders gedurende 24 maanden.
    Zuivere, licht kersenrode kleur. Roos met munt en het puntje teer komt samen met de zwarte kersen opzetten. Animale en bosinvloeden, wat tabak. Na het walsen komt ook het kleine rode fruit opzetten. Neus met heel wat verfijning. De smaak is fijn, zuiver en lekker. De tannine speelt zeker door de zuurtjes zijn omnipresent. Correcte lengte en mooie afdronk. Maar desondanks de mooie notities kan ik toch niet volledig in vervoering gebracht worden.
    Punten: 90/100 – Prijs: 70,60 € (Te koop bij Vintology)

Met de Rubesco Riserva Vigna Monticchio kwam er wat mij betreft een ietwat verrassende winnaar naar boven. Het moet gezegd zijn dat het tevens de mooist gerijpte wijn was van de avond. Miani Friulano was dan weer de ontdekking van de avond! Op naar de volgende editie van onze superproeverij.

Etna – Een explosieve opmars

Je kan de laatste jaren niet meer rond de positieve beweging die er zit omtrent de Siciliaanse wijnen met waarschijnlijk Etna DOC als de mooiste exponent hiervan. Jawel, voor niet ingewijden moet ik vertellen dat de Etna niet enkel de bekendste nog actieve vulkaan is van Sicilia maar dat zijn flanken bezaaid staan met wijnranken die bij het heerlijkste Italiaanse sap produceren.
Het is dan ook een, positief, gegeven dat we bij onze Amici wijnclub de Etna op de proeftafel zien verschijnen. Als eerste (februari 2019) was er een algemene Etna degustatie en in september 2021 mochten we een avondje omtrent Pietradolce beleven. Het werden beiden zeer boeiende avonden!

Etna DOC, enkele weetjes

  • Naast rode wijnen kan je ook witte, rosé en Spumante (verplichtte tweede gisting in de fles en minimale rustperiode sur lattes van 18 maanden) vinden als Etna DOC
  • De DOC bestaat sinds 1968
  • Het is een klein productiegebied van net iets meer dan 1100 hectares, goed voor bijna 29.000 hectoliter aan wijn of 320.000 flessen.
  • Het ligt in de oostelijke hoek van Sicilia, in de provincie Catania.
  • Wijngaarden uit 20 gemeenten maken deel uit van de productiezone: Biancavilia, S. Maria di Licodia, Paternò, Belpasso, Nicolosi, Pedara, Trecastagni, Viagrande, Aci S. Antonio, Acireale, S. Venerina, Giarre, Mascali, Zafferana, Milo, S. Alfio, Piedimonte, Linguaglossa, Castiglione en Randazzo.
  • De stokken staan op een hoogte van 350 tot 900 meter.
  • Bij Etna kom je vaak het woord Contrada tegen (ook elders in ( Zuidelijk Italië durf je dit wel tegen komen). Contrada komt feitelijk overeen met een Cru waarmee één bepaalde wijngaard mee wordt aangeduid. Etna DOC kent 133 verschillende Contrade.
  • Het gevaar dat bij de Etna wijngaarden om de hoek schuilt; nl. een eruptie die ze zou kunnen vernielen is tevens een zegen geweest voor de geschiedenis van de Etna wijnen. De lava terroir beschermde de wortels immers tegen de phylloxera plaag waardoor er nu nog stokken van meer dan 100 jaar oud te vinden zijn.
  • Een kleine 40 jaar geleden was Etna met uitsterven bedreigt. Er bleven nog slechts een 10-tal producenten over. Het was einde de jaren 1980 dat Benanti, één van de toonaangevende producenten, Salvo Foti aanstelde als oenoloog voor hun verwaarloosde familiale stokken, dat de regio de rug kon rechten. Vandaag zijn er meer dan 70 producenten en zijn de ‘rijke’ producenten uit het noorden van Italië naarstig op zoek naar wijngaarden op Etna DOC.
  • Tussendoor maken we melding dat de vulkaan Etna lokaal de Mongibello wordt genoemd.

De rode Etna wijnen

De rode wijnen van Etna DOC worden wel eens de Pinot Noir van het Zuiden genoemd. Naast hun minder intense kleurschakering zal ook vooral de fragiliteit en de verfijning van de wijnen hiervoor verantwoordelijk zijn. Maar de grootste treffende gelijkenis is dat de wijnen van de Etna DOC echte terroirwijnen zijn zoals dit ook gezegd wordt van de beste rode Bourgogne wijnen.

  • De Nerello Mascalese druif verdient een standbeeld! Deze druif is de grote verantwoordelijke voor de kwaliteit van de rode wijnen.
  • Er moet minimum 80% Nerello Mascalese aanwezig zijn in een rode Etna
  • Nerello Cappuccio, ook wel Nerello Mantellato genoemd, speelt er letterlijk de tweede viool en mag tot maximum 20% aanwezig zijn. Eventuele andere lokale druivenrassen (ook witte) mogen samen tot maximum 10% deel uitmaken van de blend.
  • Er bestaat tevens een Etna Rosso Riserva DOC
  • Het minimale potentiële alcohol percentage moet 12% bedragen (12,50% voor de Riserva)
  • Een Riserva moet een rijpingsperiode hebben van minimaal 4 jaar, waarvan minstens 12 maanden op hout. Er worden geen specificaties omtrent het gebruik van het type hout opgelegd.

De witte Etna wijnen

Misschien een nog groter geheim dan de rode Etna wijnen zijn hun witte broeders! De vulkanische bodem brengt het beste boven in deze wijnen en geven de wijnen vaak een sublieme volheid in combinatie met frisheid. Naar mijn bescheiden mening behoren ze ongetwijfeld tot de allerbeste witte Italiaanse wijnen.

  • Wat Nerello Mascalese is voor de rode wijn is Carricante voor de witte wijnen.
  • Er moet minimum 60% Carricante aanwezig zijn in een witte Etna, voor een Superiore loopt dit op tot 80%
  • De aanvullende druiven zijn Catarratto (maximum 40%), Trebbiano en Minella bianco mogen samen met andere lokale rassen tot maximum 15% aanwezig zijn.
  • Uitzonderlijk kan je ook Etna Bianco Superiore vinden. Dit is echter enkel toegestaan voor wijngaarden uit de gemeente Milo.
  • Het minimale potentiële alcohol percentage moet 11% bedragen (11,50% voor de Superiore)

Proeverij – Etna DOC

  1. Graci – Arcuria Etna Bianco 2013
    100% Carricante – Opvoeding van 12 maanden, deels in foeders.
    Heldere, goudgele kleur. Ingetogen neus bij de aanzet. Walsen doet de aroma’s beetje bij beetje opkomen en geven geuren van gekonfijte citrus, rijpere ananas, perzik, abrikoos, honing, jasmijn, anijs en hazelnoot. In de mond spelen de frisse zuren tegen de honingtoetsen en de rijk aanwezige mineralen. De afdronk mocht net iets langer en meer dragend zijn. Dit is een zeer correct gevinifieerde wijn maar zeker geen allemansvriend!
    Punten 83/100 – Te koop bij Stappato (43,50 €)
  2. Tenuta di Fessina – A Puddara Etna Bianco 2014
    100% Carricante – Vinificatie en opvoeding voor 6 tot 8 maanden in 3500 liter vaten.
    Zuivere en heldere strogele kleur. Walsen met het glas is een absolute noodzaak om de diverse aroma’s te ontdekken. Ananas, abrikoos, grapefruit, gegrilde noten, hooi en thee kunnen we waarnemen. De smaak is er eentje met veel frisheid in de aanzet maar die deint al zeer snel uit met geel pitfruit, kruiden en vooral een waaier aan diverse, fijne citrusvruchten. De mineralen zijn alom aanwezig en de afdronk kent een correcte lengte.
    Punten 84/100 – Te koop bij Licata (35,00 €)
  3. Girolamo Russo – A Rina Etna Rosso 2014
    94% Nerello Mascalese, 6% Nerello Capuccio – 12 maanden rijping, deels in 2600 liter Sloveense fusten, deels in beton.
    Zuivere, heldere granaatrode kleur met traanvorming. Verfijnde neus met een veelzijdigheid aan fruit en specerijen. Kersen, aalbes, framboos, viooltjes, jeneverbessen, anijs, peper, een lichte toasting, laurier, wat vlezig, schimmels…
    De mond geniet van een sublieme aciditeit die perfect gecounterd wordt door de verborgen kracht (tannine). Het rode fruit is duidelijk aanwezig, de kruiden komen voornamelijk naar het einde opnieuw opzetten. Het geheel is mineraal, fragiel, verfijnd en ook dragend aanwezig!
    Punten: 88/100 – Te koop bij Baeten Vinopolis (24,15 €)
  4. Terre Nere – Calderara Sottana Etna Rosso 2015
    98% Nerello Mascalese, 2% Nerello Capuccio – 18 maanden rijping in houten fusten.
    Gematigde kleur, granaatrood en tranend. De neus geeft naast het fruit (kers en framboos) vooral een mix van zwoele, zuiderse kruiden à la Raz el Hanout. Verder floraal, wat venkel, laurier en thee. De mond is behoorlijk veelzijdig en bevat voornamelijk mooie zuurtjes naar de rijke en krachtige tannine. Vol en rond van smaak met een correct evenwicht. Hij kent een fijne, bittere chocolade geladen afdronk.
    Punten: 86/100 – Te koop bij Licata (45,00 €)
  5. Palari – Faro DOC 2010
    Bijna een verplichting als je een Nerello Mascalese proeverij wenst is het buitenbeentje van Palari op te nemen!
    Niet alledaagse blend van 60% Nerello Mascalese aangevuld met Nerello Cappuccio, Nocera, Acitana, Jacché en Cor’e Palumba. Het geheel krijgt een houtopvoeding van 24 maanden.
    Granaatrode kleur en traanvormend. Wat een mooie maar animale neus! Klein rood fruit haalt de boventoon. Verder roosjes, mineraal, mokka, koffie, ceder, oranjebloesems, leder. Alles is zeer finesserijk aanwezig. de mond vult zich met heerlijke tannine/zuren. Het kleine rode sappige fruit krijgt de nodige aanvulling van blauw en zwart fruit samen met elegante kruiden. Alles is lang en verfrissend aanwezig. Eenvoudigweg lekker is deze wijn!
    Punten: 89/100 – Te koop bij Licata (45,00 €)
  6. Passopisciaro – Contrada ‘G’ Guardiola Etna Rosso 2013
    100% Nerello Mascalese – 18 maanden rijping in foeders.
    Zuivere, tranende granaatrode kleur. Deze Nerello is in de neus enorm dartel! Jong rood fruit zingt en danst in het rond, sousbois, zachte kruidigheid, violetjes en toetsje vegetaliteit. Je blijft steeds maar ontdekken. Die complexiteit zet zich verder in de mond. Een mooie verfijnde kracht, gekoppelde aan een sublieme frisheid & mineraliteit. Perfecte houtintegratie en een dragende lengte. Dit is een heerlijk slaapmutsje…
    Punten: 92/100 – Te koop bij Vinesse (50,00 €)
  7. Pietradolce – Contrada Rampante Etna Rosso 2016
    100% Nerello Mascalese – 14 maanden rijping in Franse eiken vaten.
    Gematigde licht kersenrode kleur en tranend. De vulkanische terroir valt enorm op in de neus met de rokerige tonen. Veel fruit ook aanwezig, zowel het kleine rode fruit als het zwarte fruit. Kruidig met naast munt, peper, laurier en jeneverbes ook oregano. Verder bosaroma’s (champignon), thee en tabak. Het aanwezige cederhout verraadt het houtgebruik. In de smaak is dit best wel een powerboy met een wat ruwere kracht die subliem ondersteunt wordt door een gigantische frisheid. Het geheel blijft wel sappig van smaak en toont veel potentieel. Dit is een wijn met een karaktertje die veel te bieden heeft.
    Punten: 90/100 – Te koop bij Wine-Art (33,00 €)
  8. Graci – Arcuria Etna Rosso 2015
    100% Nerello Mascalese – 18 maanden rijping in foeders.
    De klassieke zuivere granaatrode kleur. De neus is weelderig en complex. Het is een genot om te ruiken. Vlezig, kruidig, fruitig, floraal, licht vegetaal en animaal. Hij heeft eenvoudigweg alles te bieden. De smaak zet zich verder in dezelfde richting en de tong wordt maximaal verwend. Kracht, aciditeit, perfect evenwicht en aanhoudende lengte. Het minerale, terroir gebonden karakter komt nog een keer extra uit de verf.
    Punten: 95/100 – Te koop bij Stappato (45,95 €)

Proeverij – Pietradolce (Te koop bij Wine-Art)

  1. Pietradolce Etna Rosato 2017
    100% Nerello Mascalese – Inox.
    Heldere kleur die doet denken aan oud goud of cognac. Mooie, fijne neus. Naast het licht animale geeft die vooral veel fruit (kers, granaatappel, roze pompelmoes) en kruiden (salie). Van smaak is dit wel een zeer mooie en fijne rosé met verbazend veel verscholen kracht. Zeer mineraal van afdronk met het citrus van bergamot. Gebruik deze wijn aub gastronomisch je zal er mee scoren!
    Punten: 86/100 – 18,95 €
  2. Pietradolce Etna Bianco 2017
    100% Carricante – Inox.
    Bleekgoud, zuiver en helder. Mooie, fijne en uitnodigende neus. Witte perzik, kruisbes, grapefruit, kweepeer, pompelmoes, munt, amandel, rokerig en groenkruidig. Ook het mondgevoel kan bekoren ondanks zijn wat bescheiden aanzet. Na enige tijd in mond barst de wijn los. Het fijne citrusfruit komt opzetten, de mineraliteit is aanwezig en een fijnkruidig einde. Leuk is ook het licht vettige middenrif.
    Punten: 86/100 – 18,95 €
  3. Pietradolce Archineri Etna Bianco 2017
    100% Carricante – Inox – Stokken van 100 tot 120 jaar oud.
    Helder en zuiver geelgoud. De geur is ingetogener dan de gewone Bianco maar komt na enige tijd in het glas mooi open en tot zijn recht. Verse ananas, peer, perzik en pompelmoes zijn het fruit van dienst. Kruidig, notig, vegetaal en rokerig. De smaak is van begin tot het einde omringd door een prachtige mineraliteit en aciditeit. Het is een verfijnde & gastronomische wijn die niet uitbundig van het prille begin aanwezig is maar die zich na enige tijd bijna bescheiden en verlegen helemaal prijs geeft.
    Punten: 87/100 – 33,99 €
  4. Pietradolce Etna Rosso 2017
    100% Nerello Mascalese – 3 maanden rijping in tonneaux
    Wijn met een mooie kleurspiegel, granaatrood. De geur geeft bosaardbeitje, krieken, snoepjes, rozen, munt en laurier. Het bouquet komt verfijnd over. In de mond fragiele tannine en toonaangevende zuurtjes. De afdronk kent een bittertje dat net te dominant overkomt. Wat opvalt is dat deze ‘instap’ Pietradolce enorme moeilijkheden kent op te boksen tegen de Archineri Bianco.
    Punten: 80/100 – 18,95 €
  5. Pietradolce Archineri Etna Rosso 2017
    100% Nerello Mascalese – 14 maanden rijping in tonneaux
    Granaatrood en zuiver. Uitnodigende neus, licht vlezig en aards met fijne kruiden maar voornamelijk een waaier aan fruit. Al het kleine rode fruit dat je kan bedenken is bijna aanwezig. Het hout ruik je zonder dominant te zijn. De smaak toont die gekende verfijnde fragiliteit met toch tegen de aciditeit opboksende tannine. De afdronk is licht alcoholisch en mocht een tikkeltje langer dragen. De mineraliteit spreekt voor zich.
    Punten: 86/100 – 33,00 €
  6. Pietradolce Santa Spirito Etna Rosso 2016
    100% Nerello Mascalese – 14 maanden rijping in tonneaux
    Lichte, zuivere en heldere kersenrode kleur. Het geurenboeket is divers en aantrekkelijk. Het gekende kleine rode fruit wordt bijgestaan door braambessen. Het florale speelt steeds mee op de achtergrond. Naast munt, oregano, peper en laurier ontdekken we ook een vleugje kaneel. De branderige aroma’s (chocolade en koffie) zijn geïntegreerd. Vlezig en animaal om af te ronden. In de smaak valt het op de fragiliteit weg is hoewel de verfijning wel degelijk aanwezig blijft. De kracht aan tannine wint in de Santa Spirito maar de zuren weren zich en bieden de nodige tegenwerking. Al bij al blijft er een sappigheid hangen in deze volle, gastronomische wijn.
    Punten: 88/100 – 33,99 €
  7. Pietradolce Contrada Rampante Etna Rosso 2016
    Deze wijn werd reeds besproken in de globale Etna proeverij. Hoewel er een verschil in proeven van 2 jaar over heen is gegaan blijven de proefnotities grotendeels gelijk oplopen. Hij blijft nog steeds zijn enorme potentieel bieden.
  8. Pietradolce Barbagali Etna Rosso 2015
    100% Nerello Mascalese – 20 maanden rijping in tonneaux
    Ik wist op voorhand dat de Barbagali in het glas zou zitten en dat is misschien niet het ideale. Ik ben immers fan van deze wijn en dan balanceer je vaak op het subjectieve. Kersenrood en helder. Een vat vol complexiteit. Het glas blijft eenvoudigweg geuren creëren. We ontdekken, viooltjes, rozen, aardbei, framboos, kers, peper, munt, jeneverbes, ceder, koffie, karamel en truffel. Man, dit is zo smakelijk! Prachtige tannine, sublieme frisheid, zwoelheid, lengte… deze wijn heeft het gewoonweg.
    Punten: 95/100 – 95,00 €

Het is duidelijk dat deze twee proeverijen maar een kleine afspiegeling zijn van wat er mogelijk is van Etna DOC. Ik kijk alvast uit naar meer moois hiervan in het glas!

Barolo – Amici tasting

Nebbiolo stond in de schijnwerpers tijdens onze Amici tasting van juni 2021! De nobele druif was die avond tevens de gastheer van de grootse wijnen waarvoor hij verantwoordelijk is; nl. Barolo. Enfin… van de 8 wijnen die er op de proeftafel verschenen droegen er 5 het Barolo label. Aan ons om te ontdekken welke de 3 ‘indringers’ waren.

Barolo – enkele weetjes!

Barolo is één van de meest bekende wijnen wereldwijd. Informatie uit deze ‘welgestelde’ DOCG is er dan ook aan veelvoud te vinden. De zoekopdracht Barolo invoeren in Google geeft je in 0,46 seconden maar liefst 17.600.000 resultaten! Bij deze zorgen we er alvast voor dat er op zijn minste één zoekresultaat extra bij komt. Of dit overbodig is maakt ieder voor zich maar uit…

  • Barolo DOCG is een appellatie uit het noord Italiaanse Piemonte; meer bepaald uit de Langhe regio. Even ten zuiden van Alba, in de provincie Cuneo.
  • De promotie van DOC naar DOCG is er sinds 1980, onmiddellijk na de invoering van Denominazione di Origine Controllato e Garantita.
  • Een Barolo mag enkel gemaakt worden van Nebbiolo druiven.
  • Het is steeds een rode wijn.
  • Er is tevens een ‘Riserva’ versie van de Barolo.
  • Naast het gelijknamige dorpje Barolo zijn ook wijngaarden uit volgende gemeenten toegelaten in de appellatie: La Morra, Monforte d’Alba, Serralunga d’Alba, Castiglione Falletto, Novello, Grinzane Cavour, Verduno, Diano d’Alba, Cherasco en Roddi.
  • Auteur dezer kan u ten zeerste aanraden de ontdekking ter plaatse met een Vespa te doen.
  • 177 wijngaarden maken deel uit van de Cru indeling. De indeling per gemeente is: Serralunga d’Alba (39), La Morra (39), Barolo (37), Castiglione Falletto (20), Monforte d’Alba (11), Verduno (11), Grinzane Cavour (8), Novello (7), Diano d’Alba (3), Cherasco (1), Roddi (1)
  • Het is een droom om ooit van alle cru’s een exemplaar in de wijnkelder te hebben liggen.
  • Het maximale rendement voor Barolo of Barolo Riserva bedraagt 56 hl/ha. Wanneer de cru wijngaard wordt vermeld op het etiket wordt dit gereduceerd tot 54,4 hl/ha
  • Barolo heeft een minimale rustperiode van 38 maanden, waarvan minstens 18 maanden opvoeding in vaten.
    Voor een Barolo Riserva is dit 62 maanden met een identiek aantal voorgeschreven maanden houtlagering.
  • We zeggen bewust niets van het kruidenextract digestief Barolo Chinato…
  • Een website die absoluut aan te raden is: www.barolomga360.it (helaas betalend)

De proeverij:

  1. Mauro Molino Barolo Conca 2007
    Nebbiolo – 18 maanden rijping in Franse eiken vaten
    Heldere kersenrode kleur met een spoor van evolutie. Fijne neus! Enkele kersen en wat rozengeur geven de neus een jeugdig karakter al zijn deze wel in de minderheid. De tertiaire aroma’s komen opzetten en nemen het karakter over. Koffie, mokka, sigaar, thee, tabak… om maar enkele te noemen. Verder ook een animale impact (al zet die niet echt fel door). Zoethout, munt, laurier en paddenstoel voor de volledigheid.
    In de mond spelen de tannine niet te fel door, de zuren bieden een prima ondersteuning. Het geheel blijft toch krachtig aanwezig. De mokkatoets is duidelijk en de lange afdronk kent een warmkruidig einde. Correct Barolo die op dronk is gekomen!
    Punten: 89/100 – Te koop bij Vinolfi voor 35,95 € (andere jaargang)
  2. Cantina del Pino Barbaresco Albesani 2006
    Nebbiolo – 24 maanden rijping in grote Sloveense foeders
    Eerste ‘indringer’ van de avond! Heldere granaatrode kleur met evolutie. Correcte neus waar nog zowel jong fruit (aardbei, kers, braam) als gedroogd fruit (pruim) in aanwezig zijn. Koffie, ceder, tabak en champignons zetten het tertiaire gedeelte in. Verder enige florale en kruidige toetsen. In de mond is deze 2006 eerder nog een krachtpatser met misschien net een iets te eenzijdig tannine gevoel waardoor de wijn voor mij verfijning en diepgang mist. Bij het einde van de afdronk is ook de alcohol net iets te dominant present.
    Punten: 88/100 – Niet te koop gevonden in België – Richtprijs 45 €
  3. Rinaldi Francesco & Figli Barolo Cannubi 2007
    Nebbiolo – minstens 36 maanden rijping in 5000 hl Sloveense foeders
    Heldere granaatrode wijn met evolutie. Mooi en elegant bouquet! Versmolten aroma’s van het fruit (gedroogde pruim, kers, framboos), bloemen (roos), kruiden (anijs, munt, peper, laurier), branderig (koffie, ceder, thee, tabak) en animaal (schimmels). De mond geeft een levendige, rijke en vooral krachtige wijn die volledig in balans is. Al het mooie van een gerijpte Barolo bevindt zich in het glas.
    Punten: 91/100 – Te koop bij Portovino voor 55,00 € (andere jaargang)
  4. Giovanni Rocca Barolo Mosconi 2007
    Nebbiolo – 36 maanden in Franse barriques
    Helder, granaatrood met stevige evolutie. De neus boeit helemaal niet. Hij komt net niet afstotend ‘lactisch’ over. De yoghurt geur verdwijnt ook niet na walsen en doet me de zoektocht naar andere, wel interessante geuren dan ook stopzetten. In de mond is hij gelukkig wel iets enthousiaster. Tannine die nog wat kracht bezitten, zuren die hem in balans brengen. De afdronk die voldoende lang is maar die ook bij het uitdoven de wijn mij niet in vervoering doen brengen. Zonder twijfel het kneusje van de avond!
    Punten: 78/100 – Te koop bij Di’Vin Wines voor 44,60 € voor 44,60 €
  5. Stephano Mazzetta Desmentia Vino do Tavola 2011
    Nebbiolo – Houtgelagerd
    Mooie heldere granaatrode kleur. De geur is alvast uitnodigend en geeft vele facetten prijs. Rozijnen, kers, braam, toasting, koffie, tabak, truffel… Na walsen komen er nog sigarenkistje, laurier en munt opzetten. Een licht bedwelmend rozenaroma eveneens. De wijn zit mooi in zijn evenwicht! Hoewel de tannine krachtig zijn houden de zuren ze binnen beperking. Het hout zit mooi versmolten. Het fruitgevoel is veel duidelijker nog aanwezig dan bij de vorige wijnen wat ook logisch is gezien zijn leeftijd. Lange kruidige afdronk. Het was echter al vrij snel duidelijk dat we niet met een Barolo te maken hadden. Mooi gemaakte Nebbiolo wijn die wat mij betreft ‘bijt’ op de goede manier.
    Punten: 90/100 – lokaal gekochte wijn en er is zo goed als geen info te vinden over Stephano Mazzetta
  6. Angelo Gaja Barolo Dagromis 2007
    Nebbiolo – Rijping voor 12 maanden in barriques en 18 maanden in foeders
    Typische Barolokleur met lichte evolutie. Schitterende neus die doet verlangen. Framboosjes in combinatie met blonde rozijn en ontbijtpruimen wat het fruit betreft. Rozenblaadjes en munt geven een wat geparfumeerde impressie. Alles zit mooi verweven en hoewel er tertiaire aroma’s zijn (ceder, mokka, tabak) komt dit op geen enkel moment dominant over. Het mondgevoel sluit naadloos aan bij onze geurimpressies. Krachtig, rijk, levendig, zacht, vol en rond. Het fruit blijft aanwezig. De afdronk blijft boeien. Heerlijk glas wijn!
    Punten: 92/100 – Te koop op diverse plaatsen in België – Richtprijs 82 € (andere jaargangen)
  7. Nervi Gattinara Valferana 2011
    Nebbiolo – 48 Maanden rijping in foeders
    De derde niet-Barolo wijn komt uit Alto Piemonte en werd ook bestempeld als niet Barolo. Heldere granaatrode kleur. Het is in eerste instantie toch wat zoeken naar een diversiteit van aroma’s. Ook stevig walsen brengt niet onmiddellijk soelaas. Even laten open komen dan maar. Jong fruit van framboos, aardbei en kers. In de aanvulling rozenwater, mokka laurier, thee, tabak… dan toch ook het teer-aroma.
    Correct mondgevoel met duidelijk aanwezige tannine maar toch overheerst er het gevoel dat deze wijn beter een plaatsje eerder was gekomen. Hij heeft het moeilijk op te boksen tegen de Dagromis en dat vertaalt zich ook. Ik heb dan ook genoteerd dat ik deze wijn een nieuwe kans wil geven.
    Punten: 85/100 – Te koop bij Stappato voor 88,50 € (andere jaargang)
  8. Fratelli Alessandria Barolo San Lorenzo 2007
    Nebbiolo – 36 maanden rijping in 20 tot 30 hl Sloveense foeders
    De kleur is ook hier granaatrood met evolutie. De neus is wat mij betreft de mooiste van de avond. Zeer verfijnd en uiterst uitnodigend. De usual suspects zijn allen aanwezig: framboos, rode bes, kers, roosjes, munt, koffie, mokka, sigarenkistje, graffiet, thee, tabak, laurier, champignon… Dit zet zich door naar de mond. Hij beloofde veel en geeft zo mogelijk nog meer. De kracht vervaagd geen moment. Het rijke evenwichtige mondgevoel stemt me gelukkig als een perfecte afsluiter van een mooie avond. Dit mag wat mij betreft me telkens geschonken worden als afsluiter van een mooi diner 😉!
    Samen met de Gaja Dagromis de winnaar van de avond.
    Punten: 92/100 – San Lorenzo werd niet te koop gevonden in België. Richtprijs 61 € (andere jaargang).

Niet iedereen aanwezig op deze proefavond zal het eens zijn met mijn proefnotities! Het mag dan ook duidelijk zijn dat dit mijn bevindingen zijn van de geschonken fles in mijn glas. Er was een zeer duidelijk flessen verschil aanwezig waardoor er uiteraard discussies waren omtrent de proefondervindingen. Dat gegeven houdt ook onze proefavonden levendig! Alle geproefde Barolo wijnen kwamen uit het jaar 2007. In bijgevoegde vintage tabel kan je zien dat dit een 4-sterren jaar is met de bemerking drink or hold. Onze proefavond maakte dit ook duidelijk!

Barolo Cru’s

Barbera – Uit de schaduw van Nebbiolo

Je zal het maar voor hebben als druif! Je bezit alle eigenschappen om de basis te zijn voor een uitstekend glas rode wijn. Bovendien ben je in het bezit van een enorme veelzijdigheid en ben je uitermate geliefd bij de wijnboeren. Maar, er is altijd weer die verdomde Nebbiolo die je alsmaar naar de achtergrond drijft. Je kijkt er naar op en al is het Barbera sap in sommige gevallen zelfs beter dan pakweg een te ruwe Nebbiolo… Je blijft door het leven gaan als het klein duimpje uit Piemonte!

Hoog tijd dus om de Barbera in het zonlicht te plaatsen en een tasting samen te stellen waar de druif kan shinen! De opdracht die ik mezelf oplegde was een zo veelzijdig mogelijke proeftafel samen te stellen van Italiaanse Barbera waarbij de veelzijdigheid van de druif tot zijn recht komt. De usual suspects laten we bewust links liggen wegens reeds voldoende gekend. Geen bricco del Uccellone dus of Barbera’s van Giorgio Rivetti.

Barbera – Enkele weetjes:

  • De ouders van de Barbera zijn tot op heden nog steeds onbekend. Onderzoek geeft aan dat de druif zijn afkomst kent in Piemonte en meer bepaald in de Monferrato regio.
  • De eerste getuigenissen over het gebruik van Barbera gaan terug tot in de 13e Eeuw.
  • Vandaag staat Barbera hoofdzakelijk aangeplant in het noorden van Italië. Naast zijn natuurlijke habitat Piëmonte zullen we de druif voornamelijk treffen in Lombardia en Emilia Romagna en mondjesmaat in Aosta, Puglia en Sardegna.
  • In Piemonte is de druif onderscheiden met 3 DOCG’s; Barbera d’Asti DOCG (2008), Barbera del Monferrato Superiore (2008), Nizza DOCG (2016)
  • Hoewel we Barbera best wel bejubelen en je er enorm lekkere wijnen van hebt bestaan er ook de meest banale wijnen van. De kaf van het koren scheiden is zeker van toepassing van de Barbera wijnen
  • Het is een productieve druif (rendementen beperken is een must) die redelijk laat rijpt. Meestal bezitten de wijnen soepele tannine en een redelijk hoge zuurgraad.
  • Barbera heeft een duidelijk kersenaroma in combinatie met pruim, ander klein rood en zwart fruit, zoethout, tabak, leder, violetjes en anijs.

De proeverij:

  1. Torrevilla ‘La Genisia’ Barbera Oltrepo Pavese 2017 – Lombardia – 9,80 €
    Niet houtgelagerde Barbera met een zuivere kersenrode kleur. In de neus hebben we een vooral een combinatie / gevecht tussen het fruit en het dierlijke. Kers, aalbes en framboos boksen voortdurend met de humus en wilde paddenstoelen. Laurier en violetjes spelen een rol in de achtergrond. Mooie stevige zuren en fijne zachte tannine vullen de mond. De vele sappige kersen geven de wijn een aangenaam gevoel en het smaakprofiel wordt afgerond met een aangenaam bittertje. Dit is een lichtvoetige en sappige Barbera!
    Score: 76/100
  2. Renato Corino Barbera d’Alba DOC 2016 – Piemonte – 14,00 €
    Barbera met een beperkte houtlagering van 3 tot 4 maanden. De wijn kleurt helder robijnrood en is mooi tranend. Zachte neus met wat rijpere kersen, violetjes, aardbei, rode besjes, fijne kruiden (Oregano, peper, laurier) en licht branderige aroma’s. De zuren zitten mooi, de tannine zijn zacht en de smaak blijft voldoende lang aanwezig. Wat zoeter fruit van aardbei en framboos bespeelt de tong. Nadien komen de kersen en de kruiden even piepen. Sappige, licht vullende allemansvriend.
    Score: 74/100
  3. Bersano ‘Costalunga’ Barbera d’Asti DOCG 2014 – Piemonte – 12,80 €
    De wijn kent een gedeeltelijke houtlagering. 50% rijpt gedurende 6 maanden in eiken vaten. Zuivere robijnrode kleur en klevende traanvorming. De kersen zijn prominent aanwezig en worden aangenaam bijgestaan door framboosjes. Behoorlijk wat specerijen zijn aanwezig in de neus. Na het walsen manifesteert zich een licht dierlijk aroma en komt de tabak en eucalyptus boven. In de smaak is er niets storend. Het gematigde houtgebruik is duidelijk, de tannine en zuren vullen elkaar mooi aan. Fruitig profiel met wat cacao in de afdronk. Zeer correcte wijn voor een aangename prijs.
    Score: 78/100
  4. Gaudio ‘Bricco Mondalino’ Barbera del Monferrato Superiore DOCG 2017 – Piemonte – 13,00 €
    Barbera die een rijping krijgt van 6 maanden in barriques en tonneaux. Mooie blinkende, heldere robijnrode kleur met een paarse rand en gekleurde traanvorming. Prachtige neus van veel klein rood fruit zoals framboos en kers met de donkere pruim in de aanvulling. Heerlijk ook is die sublieme kruidigheid; een melange van peper, tijm, laurier en jeneverbes. Tabak, koffie, rode neusjes en rozen zijn eveneens aanwezig. Sappige smakelijke tannine dansen in de mond samen met de frisse magnifieke zuurtjes. Veel fruit, de kruidigheid die terugkomt en een lengte van een zestal seconden met een vleugje tabak. Dit is een heerlijke Barbera voor zijn prijs.
    Score: 83/100
  5. La Stoppa Barbera Emilia IGT 2009 – Emilia Romagna – 18,00 €
    De wijn rijpt gedurende 12 maanden in een combinatie van Franse barriques en 40hl vaten. Het is een wijn waar ik redelijk wat verwachtingen van had. Het werd echter de grote tegenvaller van de avond. De stevige bruine rand van de kleur voorspelde al een beetje onheil. De geur is een te dominante brett (Brettanomyces). Stinkende paardenstal dus. De smaak mag dan al iets beter zijn maar is naar het einde toe gewoon oxydatief. Bijgevolg verdwijnt dit proefglas vlug in de spuwbeker en krijgt hij een dikke buis.
  6. Bruno Verdi ‘Campo del Marrone’ Barbera Oltrepo Pavese DOC 2014 – Lombardia – 18,00 €
    Voor zover ik weet zijn de wijnen van Bruno Verdi nog steeds niet verkrijgbaar in de Belgische wijnhandel. Zelf ben ik gedurende enige tijd met hen in onderhandeling geweest om de wijnen in te voeren maar de stroefheid in communicatie met het domein deed me afhaken. Zonde want Bruno Verdi maakt meer dan uitstekende wijnen. Campo del Marrone proefde ik ooit en ik wou deze wijn dan ook absoluut op onze proeftafel! Het is een Barbera die gedurende 12 maanden rijpt in eiken vaten. Hij bezit een intense donkere kersenrode kleur met stevige tranen. Het aroma van sappige dikke rijpe en rijke kersen stuiven het glas uit. Zwarte bramen, violetjes, gedroogd fruit (pruim), leder, cacao zijn de andere geuren van dienst. In de mond proef je de smakelijke tannine die niet té fel aanwezig zijn. Vlezig van structuur en enorm kruidig. Het geheel blijft lang aanwezig. De wijn vult mijn herinneringen en bestempel ik opnieuw als een mooie, volle en rijke Barbera.
    Score: 86/100
  7. Fratelli Alessandria ‘Priora’ Barbera d’Alba Superiore DOC 2016 – Piemonte – 21,60 €
    Rijping van 12 tot 14 maanden in tonneaux en 20-40 hl vaten. Nadien 2 maanden in inox en vervolgens nog minstens 2 maanden in de fles. De wijn kleurt helder donker kersenrood en geeft heerlijk gekleurde tranen. Wat een heerlijk uitnodigende neus! Het bouquet vult zich met een waaier van gemengd fruit (rood, zwart, gedroogd), vele kruiden en specerijen, humus, leder, tabak, cacao, zoethout en violetjes. Alles vloeit perfect in elkaar. Dat sublieme evenwicht vinden we ook terug in de smaak. Vol – fruitig- vlezig! Voldoende stevige tannine, een heerlijke frisheid en een prachtige, lange, kruidige afdronk. Dit is een mooie verfijnde maar toch ook rijke Barbera.
    Score: 88/100
  8. Villa Giada ‘Bricco Dani’ Barbera d’Asti Superiore Nizza DOCG 2013 – Piemonte – 25,40 €
    Toen nog onder de appellatie Barbera d’Asti Superiore Nizza DOCG, nu is Nizza een eigen zelfstandige DOCG en valt de wijn ook onder die naam. Na een periode van 3 maanden rijping in inox volgt nog een lagering van 12 tot 14 maanden in tonneaux. Helder, robijnrood met een licht bruin randje en gekleurde traanvorming. De tertiaire aroma’s komen primair over. Anijs, ceder, tabak, leder, paddenstoel, truffel, humus… Na het walsen volgt dan het fruit! Kersen, braam en vooral gedroogd fruit van pruim en vijg. Een volle kruidigheid rondt het geurenpallet af. Zeer kruidig van smaak. Hoewel de tannine nog fel aanwezig is boeten ze in tegenover de zuren. De afdronk is correct maar mocht toch enige tellen langer duren.
    Deze wijn is ondertussen mooi op dronk gekomen en doet me herinneren dat de enkele flessen die me in onze kelder nog resten best in de nabije toekomst geopend mogen worden.
    Score: 86/100
  9. Claudio Alario ‘Valletta’ Barbera d’Alba DOC 2016 – Piemonte – 27,60 €
    Opvoeding van 20 maanden in Franse eiken barriques. Mooie paarsrode kleur, gekleurde tranen. Rijp fruit maakt hier de dienst uit! Zwarte kers, cassis, braam, pruim… Veel kruidigheid en het hout dat mooi verweven zit. Ook nog cacao, zoethout, anijs, en cuberdon. Heerlijk mooi vol & vullend in de mond. Zachte, stevige tannine en correcte speelse zuren. De alcohol presenteert zich evenals de kruiden. Veel sappig fruit en een lang dragend geheel. Persoonlijk was dit voor mij de beste wijn op de proeftafel!
    Score: 91/100
  10. Pomodolce ‘Marsèn’ Colli Tortonesi Monleale DOCG 2013 – Piemonte – 19,40 €
    24 maanden rijpt deze volbloed Barbera in eiken vaten. Ik tracht deze wijn zo objectief als mogelijk te beschrijven. Het is immers al jarenlang één van mijn favoriete Barbera wijnen en Pomodolce heeft een speciaal plekje in mijn hart en portfolio! De kleur is bijna zwart met dikke gekleurde tranen. De geur is één en al combinatie van specerijen, maraschino kersen en chocolade. Animale toetsen, vanille, anijs, sigaar en tabak. De smaak is vullend en enorm vlezig. Al wat de geur prijsgeeft proef je ook. De dikke rijke kersen, de enorme kruidigheid en de chocolade geladen tannine. De alcohol is omnipresent maar stoort geen enkel moment. De wijn blijft zeer lang dragen.
    Score: 89/100

We kunnen zonder enig probleem een totaal andere proeftafel samenstellen met de geijkte grote namen. De pracht van de Barbera druif zal er enkel nog maar meer bevestiging krijgen. Vergeet deze druif niet… ze verdient je liefde wel degelijk!

Carmignano DOCG – De oude Toscaan

Hoewel ik mezelf als een Sangiovese adept zou omschrijven en Toscane een zeer prominente plaats inneemt in onze wijnkelder was er toch een blinde spot omtrent mijn kennis van de Carmignano wijnen. Ja zeker ik had er wel enkele in het glas gehad maar er nooit voldoende aandacht aan geschonken. Bij het opstellen van de proefkalender voor wijnclub Het Negende Vat leek het me dan ook het perfecte moment om ons beter ter verdiepen in deze wijnen.

Nu heb ik wel eens meer van zulke ideeën en plaats ik die op de kalender zonder er me op voorhand goed over te informeren. Dat leidt soms tot de nodige moeilijkheden om de proeftafel te vullen. Ik wens immers steeds de nodige diversiteit in de wijnhuizen en de jaargangen om de wijn en zijn herkomst te kunnen begrijpen. Het eerste opzoekwerk omtrent de Carmignano wijnen deed me reeds fronsen. Het zou geen gemakkelijke opgave worden. De website van het Consorzio Vini Carmignano leerde me dat er slechts 11 wijnhuizen deel van uitmaken (De Strada dei vini di Carmignano geeft 13 wijndomeinen). Een schrijven naar het Consorzio en de strada om een gevarieerd proefpakket te laten bezorgen kreeg geen antwoord. Verder surfen dan maar en zoeken naar het aanbod bij de diverse webshops die gespecialiseerd zijn in Italiaanse wijnen. Nou, nou… de Carmignano wijnen worden echt wel beperkt aangeboden in de handel! De nodige standvastigheid aan de dag leggen kan soms wel positief zijn en op het einde van de rit kan ik zeggen: missie geslaagd! We hebben een zeer mooie proeftafel!

Carmignano DOCG – Enkele weetjes:

  • Het herkomstgebied ligt in Toscane, zo’n 20 km ten westen van Firenze rond het gelijknamige dorpje Carmignano en de gemeente Poggio a Caiano. We bevinden ons in de nabijheid van de Toscaans-Emiliaanse Apennijnen.
  • Carmigano is steeds een rode wijn.
  • De aanplant van de Carmignano wiijngaarden ligt rond de 120 hectares. Goed voor ongeveer 350.000 flessen.
  • De stokken staan op een hoogte tot 200 meter boven de zeespiegel.
  • Er worden meerdere druivenrassen toegelaten in Carmignano DOCG. Sangiovese moet voor minimaal 50% aanwezig zijn en kan aangevuld worden met 10 tot 20% Cabernet Franc en/of Cabernet Sauvignon en maximaal 20% Canaiolo Nero. Verder zijn ook de witte rassen Canaiolo Bianco, Malvasia en/of Trebbiano voor maximaal 10% toegelaten. Volledigheidshalve geven we mee dat ook andere blauwe druivenrassen uit de regio voor maximaal 10% zijn toegelaten.
  • Carmignano behaalde zijn DOCG status in 1990, deze geldt ook voor de Carmignano Riserva. Deze DOCG status trad in met terugwerkende kracht tot 1988.
  • Carmignano DOCG heeft een verplichte rijpingsperiode van twee jaar, waarvan 1 jaar verplicht in in eikenhout of kastanjehout. Voor de Riserva geldt een verplichte rijpingsperiode van 3 jaar waarvan 2 jaar in hout.
  • Al minstens 5 Eeuwen wordt er naast Sangiovese ook met Cabernet gewerkt. De oudere wijnboeren gebruiken nog steeds de benaming Uva Francesca.
  • Al sinds 804 na Christus zijn er sporen gevonden dat er aan wijnbouw werd gedaan in Carmignano.
  • In 1716 reeds regelden het Decreto Motu Proprio en de Bando de precieze normen omtrent de productie, de geografische grenzen en de handel. Carmignano was zo, bij wijze van spreken, de eerste DOC ter wereld.
  • Het nog steeds toonaangevende domein Tenuta di Capezzana heeft een belangrijke rol gespeeld bij het belang van de Carmignano wijnen doorheen de geschiedenis.
  • Andere bestaande Carmignano wijnen zijn de Carmignano DOC, Barco Reale DOC en Vin Santo.

De Proeverij:

  1. Le Farnete Carmignano DOCG 2017 – 14,90 €
    80 % Sangiovese – 20% Cabernet Sauvignon
    Heldere zuivere kersenrode kleur. Al direct een mooie neus, veel kers, wat sousbois, enige tabak. Naast de kers ook wat blauwe bessen. Veel kruidigheid zoals laurier en peper en het vegetale van de Cabernet. Vanille komt na het walsen een beetje doorzetten. Van smaak biedt de wijn zeer veel frisheid in combinatie met een goede tanninestructuur. Vers fruit, voornamelijk kersen. Lengte tot 5 seconden. In de afdronk blijft de kers en is er de kruidigheid. Het Sangiovese bittertje is aanwezig.
    De wijn voelt nog te jong aan maar dit komt absoluut goed!
    Score: 78/100
  2. Artimino Poggilarca Carmignano DOCG 2015 – 23,00 €
    Blend van Sangiovese, Cabernet Sauvignon en Merlot
    Kersenrood , zuiver en tranend. Wat zoeter fruit in de neus, rijpe kersen, violetjes, Wat eenzijdig en ingetogen. De mond geeft ook het wat rijpere fruit. De wijn mochten wat meer zuren bevatten en ontbeert hierdoor wat aan frisheid. De tannine zijn niet uitgesproken en de smaak valt redelijk vlug weg. Absoluut geen 23 euro waardig!
    Score 64/100
  3. Fattoria Ambra Santa Christina in Pilli Carmignano DOCG 2016 – 15,50 €
    75% Sangiovese, 10% Canaiolo Nero, 10% Uva Francesca (Cabernet), 5% andere toegelaten druivenrassen
    Mooie kersenrode kleur, prima gekleurde tranen. Zachte geuren van veel klein rood fruit. Kers voorop maar evenzeer bosaardbei en blauwe bes. Koffie, mokka, vanille. Fijne kruiden met veel peper en laurier. Lichte animale toetsen. Zeer lekker mondgevoel. Zachte tannine en toch stevig. Veel fruit, lang aanwezig en toch een mooie fraicheur. Deze wijn biedt alles wat een mooie wijn moet bieden!
    Score: 86/100
  4. Piaggia Il Sasso Carmignano DOCG 2016 – Prijs 24,00 €
    70% Sangiovese, 20% Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc, 10% Merlot
    Donkere kersenrode tot karmijnrode kleur. Gekleurde tranen. In eerste aanzet wat lactisch. Gelukkig verdwijnt dit snel na het walsen. Meer een Cabernet dan een Sangiovese neus. Zeer kruidig en duidelijk de paprika en grafiet. Er is ook meer aanwezigheid van het zwarte fruit in plaats van de kersen. Pruim en ceder in de aanvulling. De smaak is fluwelig, heerlijk, sappig en smakelijk lange afdronk, met dan toch de kersenzuurtjes die present zijn. Chocolade en mokka verleiden de afdronk. Een echte kiss wijn… krachtig, intens, smakelijk en sappig.
    Score: 92/100
  5. Pratese Carmione Carmignano DOCG 2015 – 15,00 €
    70% Sangiovese, 20% Cabernet Sauvignon, 10% Merlot
    Deze wijn was niet zuiver. Hij had een lichte vorm van stopsmaak en werd daardoor niet beoordeeld.
  6. Capezzana Villa di Capezzana ten years Carmignano DOCG 2009 – 42,80 €
    80% Sangiovese, 20% Cabernet Sauvignon
    Kersenrood met een spoortje van evolutie. Geur van framboos, kers en yoghurt. Na het walsen vervliegt de yoghurt geur wat en krijgen we chocolade en munt. Daarnaast cederhout. De smaak is in contrast met de neus en heerlijk met zeer veel klein rood fruit. Vers zelfs nog. Zuren en tannine vinden elkaar in een mooi evenwicht. De afdronk is behoorlijk lang en op het einde halen de tannine het van de zuren. Ondanks de wat afkeurende neus – wat wel betert in het glas – is dit een mooie wijn.
    Score 83/100
  7. Le Farnete Carmignano Riserva DOCG 2015 – 23,20
    80% Sangiovese, 20% Cabernet Sauvignon
    Helder kersenrood, zeer mooie gekleurde tranen. Heerlijke neus die alles bevat, veel fruit kers, zwart fruit, gedroogd fruit van pruim. Heel veel kruidigheid. Het hout en de branderige aroma’s van tabak, mokka, koffie, cacao ook wat grafiet. De smaak is magnifiek. Ook dit is een echte kiss wijn (krachtig intens smakelijk en sappig). Het geheel is lang aanwezig tot 7 seconden. Met veel fruit en kruiden en heerlijke zuurtjes in de aanvulling.
    Score: 94/100
  8. Fattoria Ambra Le Vigne alte Montalbiolo Carmignano Riserva DOCG 2013 – 23,25 €
    70% Sangiovese, 20% Canaiolo Nero, 10% Uva Francesca (Cabernet)
    Zuivere kersenrode kleur, tranend. De neus is uiterst uitnodigend met geuren van kersen, krieken, frambozen, dierlijk. en kruidig. De Smaak is wel zeer mooi. Complex met mooie zuurtjes en dito tannine. Bovendien blijft alles lang hangen en is de afdronk op geen enkele moment storend. Dit is zoals hun basis Carmignano met nog dat trapje extra!
    Score 88/100
  9. Capezzana Trefiano Carmigano Riserva DOCG 2015 – 47,50 €
    80% Sangiovese, 10% Cabernet e 10% Canaiolo
    Donker kersenrood, heerlijk tranend. Super aantrekkelijke neus. Intens fruitig, intens kruidig. Geweldige houtmelange. De branderige aroma’s komen subliem over. Je blijft maar ruiken. Soms zit geluk in een klein wijn hoekje. De smaak is compleet, af… zo fucking smakelijk. Tot in de perfectie en nog zo jong. Zo drinken we ze graag!! Trefiano is de icoonwijn van Capezzana en maakt zijn reputatie helemaal waar.
    Score 98/100
  10. Piaggia Carmignano Riserva 2016 – 30,95 €
    70% Sangiovese, 20% Cabernet Sauvignon and Cabernet Franc, 10% Merlot.
    Donker kersenrode kleur. Zeer gekleurde tranen. Sappig fruitig in de neus. Veel meer ook de cacao en dan die heerlijke mokka, karamel, tabak, floraal. De dieprijpe kersen,. Pruim. Zeer veel fijne kruiden. De smaak is opnieuw intens heerlijk. De sappige zuurtjes brengen de tannine geen moment in verlegenheid. Ze duelleren tot het uiterste en dit komt de wijn ten goede. De wijn blijft lang aanwezig. Volledig anders dan de vorige wijn maar ook subliem lekker.
    Score 94/100
  11. Artimino Grumarello Carmignano Riserva 2013 – 34,90 €
    Sangiovese, Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah
    Kersenrood met een bruine rand, tranend. Veel kers, veel fruit, wat rijper fruit in de neus en een beetje in hetzelfde eenzijdige bedje ziek als de Poggilarca Carmignano. Betreffende de smaak moet ik eerlijk bekennen dat dit een miscast was van mij om deze wijn als laatste te plaatsen! De wijn kan niet tippen aan wat de vorige wijnen brachten. Je proeft het ook, die terugval. Desalniettemin blijft hij wel lekker.
    Score 79/100

Aangenaam verrast is zowat de conclusie die we kunnen stellen na de kennismaking van de Carmignano. Met lede ogen echter stel ik vast dat de – door mezelf – betreuringswaardige opmars van de internationale druivenrassen ook hier hun intrede hebben gemaakt. Getuige de vaak voorkomende Merlot in de blend tot het gebruik van Syrah. Een discussie uiteraard waarover de meningen wel uiteenlopend zullen zijn. Ik onthoud vooral dat de Carmignano wijnen zeer lekker kunnen zijn!

Bodegas Valderiz – Ribera del Duero van 2016 naar 2004

Een verticale proeverij! Ik ben zware fan, althans als het om een goed domein gaat tenminste. Voor onze laatste ‘fatsoenlijke’ verticale proeverij moest ik terugblikken naar de Old Vines verticale van Quinta do Crasto. Jaren geleden alweer ondertussen. Het was dus hoge tijd om er opnieuw eentje op de agenda te plaatsen. Al enkele jaren was ik bezig met de opbouw van Valderiz Ribera del Duero van de gelijknamige Bodegas Valderiz. Gelukkig was Ricardo Esteban voorstander van dit idee en plaatste hij enkele ontbrekende jaargangen op de pallet bij een bestelling aan het domein. 10 verschillende jaargangen vielen er te proeven, de jongste van het jaar 2016, de oudste van 2004!

Bodegas y Vinedos Valderiz is één van de toonaangevende Bodegas uit het Spaanse Ribera del Duero (Castilla y Léon). Ze bezitten niet de roem van Vega Sicilia maar zijn de laatste jaren aan een stevige opmars bezig. Hun wijnen zijn dan ondertussen ook gemeengoed geworden op het wereldwijde wijnplatform. De Valderiz is waarschijnlijk hun meest bekende wijn.
Bodegas Valderiz ligt in Roa (Burgos) en de 60 ha aan wijngaarden zijn, hoewel Ricardo Esteban de dagelijkse leiding heeft, nog steeds in handen van de ondertussen gepensioneerde Tomas Esteban. Hij is in 1980 van start gegaan met zijn project in de Ribera Del Duero met een duidelijke filosofie; deze van de biodynamische wijnbouw.

Ribera del Duero is tot nader order één van de belangrijkste wijngebieden van Spanje. De wijngaarden liggen op een hoogte tussen de 750 en 910 meter boven zeeniveau. Er heerst een extreem klimaat met hele droge en hete zomers en koude winters. De verschillen tussen de dag- en nachttemperatuur zijn zeer groot. De bodem bevat een losse structuur met kalksteen, kiezel en ijzer en nabij de rivier is er ook veel klei te vinden.

De Valderiz wijn is al gedurende jaren een blend van 95% Tempranillo en 5% Albillo. Het alcoholpercentage durft naargelang de jaargang te schommelen tussen de 14,5% en 15%. De stokken zijn vandaag (2021) gemiddeld ouder dan 30 jaar. De wijn krijgt steeds dezelfde opvoeding. Vergisting in inox kuipen, malolactische vergisting voor 50% in inox en voor 50% in eiken vaten. Rijping voor 24 maanden in eiken vaten. 80% in Franse eik, 20% in Amerikaanse eik. De helft zijn steeds nieuwe eiken vaten, de andere helft zijn vaten van één jaar oud. Huidige prijs van de wijn bedraagt 23,40 €!

De proefresultaten:

  1. Valderiz Ribera del Duero 2016
    Volle karmijnrode kleur, tranend. De neus voelt nog zeer jong aan met enorm veel donker, zwart fruit. Een vleugje tabak, een vleugje cacao en uiteraard is er de uitgebreide kruidentuin. Zachte, krachtige en zeer aangename tannine vullen de mond. Er is tevens veel fruit aanwezig. Een lekker, lang mondgevoel, aanhoudend zelfs. Achteraan blijft er veel fruit aanwezig, peper en andere kruiden met dat toetsje aan cacao. Mocht je twijfelen, 2016 is een heerlijke en zeer smakelijke Valderiz.
    Score: 86/100
  2. Valderiz Ribera del Duero 2015
    Zeer mooie traanvorming hier, gekleurd bovendien. De neus vult zich met frisse kruiden, donkere chocolade, donker fruit, munt, roos en een zweem zoethout. De smaak voelt zeer fris aan met stevige goed omringde tannine. De cacao is iets bitterder dan 2016 en daardoor draagt de wijn ook wat langer. Zeer veel jong, donker fruit valt er te proeven. Geweldig aangenaam, nog te jong maar met een grote toekomst!
    Score: 89/100
  3. Valderiz Ribera del Duero 2014
    Zeer mooie traanvorming, gekleurd. De neus begint voor het eerst helemaal rond te komen. De complexiteit sluipt erin. Fruit, kruiden, alcohol, hout, branderig, vegetaal en animaal weten elkaar zeer goed aan te vullen. De neus wint in punten.
    De smaak voelt minder krachtig aan dan 2015 maar is wel een puntje branderiger, om niet scherper te zeggen. Uiteindelijk vindt de wijn wel een subliem evenwicht en blijft het fruit tot diep in de lange finale aanwezig. Fraai voorbeeld van een enorm smakelijke Ribera.
    Score: 87/100
  4. Valderiz Ribera del Duero 2011
    Zeer mooie traanvorming, gekleurd. Geweldige neus. Er begint gedroogd fruit in te treden… welkom pruim! De smaak is helaas niet echt zuiver. De wijn wordt dan ook niet verder meer beoordeeld.
  5. Valderiz Ribera del Duero 2010
    Zeer donker gekleurd, met heerlijke rode tranen. De neus biedt een massa aan jong zwart fruit. Je zou zweren dat je een jeugdig exemplaar in het glas hebt. Helemaal achteraan deint het fruit wel naar het wat gedroogde uit. Sappige, krachtige tannine met mooie cacao en een almaar aanhoudende lengte. Dit is een fantastisch en heerlijk glas wijn!
    Score: 92/100
  6. Valderiz Ribera del Duero 2009
    Zeer donker gekleurd en heerlijk gekleurde tranen. Rijper fruit, voornamelijk zwart fruit in combinatie met gedroogde pruim. Violetjes, vele kruiden en warmere specerijen, versmolten houtgevoel. Prachtige branderige aroma’s De smaak is subliem heerlijk. Dit is een genotsmiddel in de vorm van wijn. Lange sappige smaak met fluwelige tannine. De wijnen worden wat ouder en evolueren wonderlijk mooi!
    Score: 96/100
  7. Valderiz Ribera del Duero 2008
    Gekleurde tranen maar er is een licht kleurverlies die de kleur naar kers doet neigen. De neus is tweeledig. Je hebt, verwonderlijk en voor het eerst, meer knapperig rood fruit dan zwart fruit. Ook in het florale is er een omschakeling naar roos ipv viool. Na het walsen komt de rest opzetten met ceder, tabak, koffie en vele kruiden. De smaak is superheerlijk. Nog steeds fris, zeer kruidig en nog altijd de aanwezigheid van het sappige rode en zwarte fruit. Cacao en tabak naar het einde toe, wat grafiet, wat groene kruiden. Dit bekoord me zeer!
    Score: 94/100
  8. Valderiz Ribera del Duero 2006
    Gekleurde tranen en wat een prachtige geschakeerde kleur. Zo heerlijk qua aroma. Dat jonge springerige fruit is nog steeds aanwezig. De tertiaire aroma’s uiteraard ook maar zonder een dominantie te hebben. Het bouquet wijzigt bij elke wals in het glas. Alles is aanwezig Wat kan je vertellen over een wijn die zo magnifiek is als deze. Zulke perfecte tannine. Manmanman wat een wijn!
    Score: 98/100
  9. Valderiz Ribera del Duero 2005
    Donkere kleur en prachtig gekleurde tranen. De aanzet van de neus is ietwat lactisch. Na het walsen is dit echter vlug verdwenen. De melkchocolade die blijft echter wel degelijk aanwezig. Maar hierop blijven focussen zou een totaal verkeerd geurimpressie geven. Er is immers veel fruit aanwezig en jonge verse kruiden lijken wel recht uit onze eigenste kruidenbak te komen! In de mond is het smullen geblazen… Sappig, fruitig, rijp, prachtig verweven en in elkaar vloeiend met een zeer lange finale. Dit is alweer een schot in de roos en een sublieme wijn.
    Score 97/100
  10. Valderiz Ribera del Duero 2004
    Donkere kleur en gekleurde tranen. Enorm aantrekkelijke neus, bomvol jong fruit. Dit is onwezenlijks! Braam, cassis, pruim… tertiaire aroma’s met ceder, cacao, noem maar op. Sublieme frisse kruidigheid in de mond. Als een volleerde evenwicht acrobaat die laat lijken dat die dunne koord onbestaande is. Bestaat perfectie dan toch?
    Score 97/100

Zoals in de inleiding aangehaald ben ik fan van een verticale proeverij! Eén van de moeilijkste vragen omtrent een wijn is immers ‘En hoelang kan je deze bewaren?’. Je hebt vaak wel een indicatie maar toch. Uit de verticale van Valderiz hebben we geleerd dat hoewel de jonge wijnen een enorm potentieel bieden, je ze toch best enige jaren in optimale omstandigheden laat rusten. Het geduld zal beloond worden want de oudste wijnen op de proeftafel hadden zoveel meer te bieden dan de jongere veulens.

Ik heb mezelf dan ook plechtig beloofd dat ik vanaf nu elk jaar een doosje Valderiz de kelder in troon. Of ik er ook lang genoeg af ga kunnen blijven…

Montefalco Sagrantino DOCG – De stille kracht uit Umbria

Het verscholen Umbria verbergt zijn parels vaak net een beetje te goed! Ik heb het dan niet alleen op hun wijnen maar evenzeer op hun talloze fantastische dorpjes en grandioze steden. Liever laten ze hun buren uit Toscana in de spotlights staan en koesteren ze dat wat ze hebben in alle stilte! Eén bezoek aan Umbria en er volgt een coup de foudre. Zo geschiedde ook bij mij en realiseer ik me dat ik deze Italiaanse liefde veel te weinig heb bezocht en niet altijd de eer heb gegeven die ze verdiend.

Montefalco Sagrantino DOCG is niet onmiddellijk de bekendste wijn uit Umbria. Dat zal waarschijnlijk wel de witte Orvieto zijn. Maar Montefalco Sagrantino staat wel geboekstaafd als de meest tanninerijke wijn die Italië rijk is. In mijn jonge, onervaren, jaren heb ik ooit het idee gehad om op Vinitaly ’s morgens vroeg als eerste te starten bij de diverse Sagrantino Montefalco wijnen. Twee uren later, met een tannineblok op mijn maag en een mond die uitgedroogd was zat mijn proefdag erop. Ja, de wijnen uit Montefalco kunnen hard zijn op jonge leeftijd. Gezien een ezel zich geen tweede keer stoot aan dezelfde steen organiseerde ik bij Het Negende Vat een Montefalco Sagrantino DOCG tasting, op een avond weliswaar!

Montefalco Sagrantino – Enkele weetjes:

  • Het herkomstgebied van Montefalco Sagrantino DOCG ligt in Umbria in de provincie Perugia aan het gelijknamige dorpje Montefalco
  • Montefalco Sagrantino is steeds een rode wijn
  • De aanplant van de Sagrantino wijngaarden is gedurende de laatste 10 jaren gestegen naar 660 hectares
  • Deze wijngaarden liggen op een hoogte tussen de 220 en 475 meter boven het zeeniveau
  • Slechts 5 gemeenten zijn toegelaten in de productiezone. Naast Montefalco zijn dat: Bevagna, Gualdo Cattaneo, Giano dell’Umbria en Castel Ritaldi
  • Het maximale toegelaten rendement bedraagt 80 hl/ha (wat toch nog steeds hoog is)!
  • Montefalco Sagrantino behaalde zijn DOCG status in 1992, deze geldt evenzeer voor de Montefalco Sagrantino Passito
  • Montefalco Sagrantino heeft een verplicht lageringsperiode van 37 maanden (startende vanaf 1 december) waarvan minimum 12 maanden in eiken vaten of fusten. Voor de Passito geldt dezelfde rijpingsperiode maar is er geen verplichte houtlagering
  • De afkomst van de Sagrantino is tot op heden nog steeds niet uitgeklaard. Men gaat ervan uit dat de druif van Griekse afkomst is al zijn er stemmen die de druif zijn oorsprong in Klein-Azië zien
  • Het eerste gebruik van de druif in Umbria dateert van 1549 (enkel in de Passito vorm), voor de droge versie is het wachten tot 1925.
  • Omwille van de hardheid van de tannine was de druif dermate onpopulair dat ze rond 1960 bijna niet meer voorkwam.

De Proeverij:

  1. Lungarotti Montefalco Rosso DOC 2014 – 15,90 €
    Om het pallet wat open te zetten startten we met een Montefalco Rosso ipv een Montefalco Sagrantino.
    Kersenrood met een bruin randje. De neus opent met animale geuren, champignons en schimmels. Nadien volgt er tabak en kruiden. Pas in de derde fase zitten we aan het fruit van kersen. Verder onderscheiden we florale toetsen, lichte drop, vanille en leder. In de mond brede tannine, sappig in de aanzet maar het licht uitdrogende naar het einde verraden dat de tannine overwinnen. De lengte mocht een puntje langer zijn en is naast vegetaal ook licht branderig.
    Het is zonder meer een correcte wijn maar absoluut geen hoogvlieger.
    Score: 68/100
  2. Fattoria di Milziade Antano Montefalco Sagrantino DOCG 2014 – 29,90 €
    Donker paarsrood en stevig tranend. Een rijke neus met zeer veel zwart (rijp) fruit à la cassis, tabak, viool, cacao, laurier en specerijen. Na het walsen komt het sous-bois gedeelte erdoor. Humus en truffel maken hier deel van uit. Dit is alvast een binnenkomer! Zeer stevig mondprofiel. Toch countert het vele zwarte fruit en biedt het de nodige sappigheid om de wijn aangenaam te laten smaken. Bovendien is er een correcte ondersteuning van de zuren. Lange afdronk waarin de donkere, bittere chocolade zich laat opmerken. Dit is alvast een goed gemaakte Sagrantino!
    Score: 81/100
  3. Arnaldo-Caprai ‘Collepiano’ Montefalco Sagrantino DOCG 2012 – 35,00 €
    Donker kersenrood en tranend. Het aroma is doorspekt met het donkerste, zwarte fruit. Daarnaast voornamelijk specerijen (peper, jeneverbes, kruidnagel…). Grafiet, animaal, schimmel, groenige vegetale toetsen, tabak en drop. De neus is alvast veelbelovend!
    De eerste slok geeft een heerlijk mondgevoel met jawel, stevige tannine. Deze zijn tot in de perfectie omringd door de zuren. Veel fruit aanwezig ook en de afdronk geeft naast het fruit nog tabak en cacao. Die afdronk dendert trouwens even door. Dit is Arnaldo Caprai gewijs een zeer mooie wijn!
    Score: 88/100
  4. Còlpetrone Montefalco Sagrantino DOCG 2011 – 35,00 €
    Ook hier is er de typische donker kersenrode, tranende kleur. Braam en zwarte kers zijn hier dominant. Even in het glas en er valt nog veel meer te bespeuren: mokka, koffie, tabak, leder, viooltjes, zachte kruiden, laurier, ceder en animale toetsen. Hoewel de tannine prominent opzet is deze toch minder stevig dan bij de eerste 2 Montefalco wijnen. De wijn biedt vooral meer fruit en blijft lang aanwezig. Toegankelijk vooral maar toch minder boeiend!
    Score: 78/100
  5. Signae Montefalco Sagrantino DOCG 2011 – 22,70 €
    De wijn, ook wel gekend als Rosso Bastardo, kleurt bijna zwart (pruim, cassis) en is stevig tranend. De neus biedt zeer veel rijp en zwart fruit. Het is mooie ietwat vanille-rijke wijn met ook leder, violetjes, kruiden, chocolade en karamel. Op de tong stevig, sappig, rond en aangenaam. Fruitig en kruidig naast het tanninerijke karakter. Lange afdronk met een einde van bittere chocolade. Dit is eerder een moderne, ietwat makkelijkere maar toch ook smakelijke Sagrantino.
    Score: 82/100
  6. Lungarotti Montefalco Sagrantino DOCG 2011 – 26,80 €
    Klassieke kersenrode kleur, donker en stevig tranend. Hoewel de vaak voorkomende geuren bijna allen terugkomen is er toch een accentverschuiving! Het kruidige zit vooraan, gevolgd door zoethout en blonde tabak. Volgend zijn braam, grafiet, tabak, koffie, thee, champignon, leder en vanille.
    Volle, stevige tannine omringd door perfecte zuren, fruit en kruiden en houtondersteuning. Land aanwezig met sigarenkistje en tabak. De wijn geeft een complex en rijk mondgevoel!
    Score: 86/100
  7. Tenuta Bellafonte ‘Collenottolo’ Montefalco Sagrantino 2011 – 35,10 €
    Mooie diepe karmijnrode kleur en heerlijk tranend. Branderige aroma’s nemen bij deze wijn de bovenhand. Het cederhout, pruimtabak, leder… Voorts zijn ook hier zeer vele specerijen aanwezig net als het gitzwarte fruit, het groenige van laurier, de florale ondersteuning en vanille. Het bouquet is absoluut uitnodigend en vraagt om bevestiging in de mond. De smaak biedt alvast een uitstekend evenwicht. Hoewel de tannine krachtig zijn kunnen we ze vooral als dragend beschouwen en wel omringd door de nodige aciditeit, alcohol en houtondersteuning. De afdronk is prettig lang en geeft me de ‘dit kan me zeer bekoren indruk’!
    Score: 89/100
  8. Còlpetrone ‘Sacer’ Montefalco Sagrantino DOCG 2008 – 31,50 €
    Dieprood doorkleurd en tranend. Nog steeds zeer veel fruit in het glas dat vooral de wijn jonger doet overkomen dan hij is (2008). De tertiaire aroma’s die nog meer en beter komen opzetten met tabak, mokka, ceder, sigaar, chocolade. Laurier, peper en tijm geven naam aan het kruidige. Animaal, floraal, zoethout en leder in de aanvulling. De neus is belovend! Een heerlijke mondvulling is je deel bij de eerste slok. De wijn is ondanks zijn niet aflatende kracht perfect in evenwicht en vooral zeer boeiend smakend. Breed, lang en volgens mij momenteel perfect op z’n hoogtepunt!
    Score: 91/100
  9. Adanti ‘Il Domenico’ Montefalco Sagrantino DOCG 2006 – 29,90 €
    Kersenrood, tranend en voor het eerst zien we bij een Montefalco Sagrantino een dun bruin randje. De neus is één snuivend genot! We worden, naast het traditionele zwarte fruit ook met het gedroogde fruit (ontbijtpruim & vijg) geconfronteerd. Heerlijk tertiair en animaal ook. Laat de wijn wat openen in het glas en de tabak komt meer en meer in al zijn glorie opzetten tot je de impressie krijgt dat je het goed bewaarde sigarenkistje van de opa open doet. Grafiet en teer zijn de aanvularoma’s van dienst. Bij het proeven maak je onbewust een korte bevestigende knik met je hoofd. Ja dit is elke eurocent waard en waarom ligt deze wijn niet in mijn kelder? En bovendien… waar blijft hij toch zijn heerlijke kracht vandaan halen? De lange afdronk maakt dit vochtige glaasje heerlijk genot helemaal af!
    Score: 96/100

De proeverij bevestigde toch wel de mythe van de Sagrantino. Indien traditioneel gemaakt is dit een tannine kauwer waar je het nodige geduld voor moet opbrengen. Bewijze ook dat de wijnen naarmate we ze op oudere leeftijd proefden het beste tot zijn recht komen. Laat ons eindigen met de waardige woorden: Rode wijn maakt “goed bloed” en er is geen gezondere of plezierigere transfusie dan een glas Sagrantino!

Op culinaire ontdekking in Donostia – Dag 3 Mugaritz

San Sebastian is een geweldige stad. De stroming van de Cantabrische Zee is er altijd aanwezig en de feel good vibe achtervolgt je er constant. Maar San Sébastian staat vooral bekend als de meest gastronomische plaats ter wereld. Nergens kan je meer Michelinsterren per vierkante kilometer vinden dan in San Sebastian. Als je de stad een beetje kent word je gewoonweg naar de oude binnenstad, de Parte Vieja, toegezogen. Hier kan je genieten van de meest toegankelijke vorm van lekker eten in de vorm van pinxtos. Dit zijn kleine hapjes die in bars uitgestald staan. Voor deze hapjes betaal je gemiddeld twee tot drie euro per stuk. Ze zijn lekker, toegankelijk en je kan er geen genoeg van krijgen! Een fris biertje in de hand, een schoteltje diverse Pinxtos op het tafeltje en de dag mag eindeloos duren!

Die geweldige dag kreeg dan nog eens een slotakkoord om nooit meer te vergeten. We hadden die avond een tafeltje geboekt bij Mugaritz**. Net buiten San Sebastian in Errenteria, te midden van de groene Baskische heuvels heeft Chef Andoni Luiz Andariz zijn culinaire hotspot. Het curriculum van deze Chef leest als een trein… Arzak, Arbelaitz, Beresategui, Akelarre en El Bulli zijn grote culinaire referenties waardoor onze verwachtingen alweer extreem hoog lagen.

We waren er te gast op het moment dat het restaurant hun twintig jarig bestaan vierde met een speciaal Twenty Years menu. Hoewel dit een unieke gebeurtenis was spraken we na afloop enkel maar over de DUIZELINGWEKKENDE winepairing die we er beleefden!!

Bij de aanvang van het menu dien je de wijnkeuze te bepalen en die varieerde tussen de 150 en 500 € per persoon. Wij kozen de gulden middenweg van 220 €/persoon. Het was, vermoed ik, de eerste keer dat we meer betaalden voor de aangepaste wijnen dan voor het menu (210 €). Beklagen hebben we ons dit geen seconde gedaan… ja misschien wel omdat we niet de duurste keuze hadden genomen! Vooral toen we bij ons buurtafeltje de 5 verschillende jaargangen van Château d’Yquem zagen serveren bij het dessert.

Om het 25 gangen menu tot in detail te beschrijven zou deze blog bij wijze van spreken een boek worden. Vandaar dat ik het beperk tot een algemene impressie. Er waren sublieme hapjes bij maar evenzeer enkelen waarvan ik het geen tweede keer zou wensen op mijn bord. Kwestie van beleving en gastronomie reserveer ik de volgende keer opnieuw bij Azurmendi waar we de avond voordien te gast waren. Qua wijnen die we geserveerd kregen blijf ik geen genoeg krijgen van onze beleving bij Mugaritz!

Omtrent deze wijnen deel ik graag nog volgende anekdote! Bij Mugaritz verklaren ze graag hun concept en hiervoor worden de gasten naar de keuken gebracht. Mijn arendsoog zal daar een fles Le Richebourg van Domaine Romanée Conti openstaan met een nog redelijke inhoud. Mijn vraag of dit het gebruikelijke was dat het keukenpersoneel te drinken kreeg tijdens de service kreeg een negatief antwoord. Het was wél een fles die in het duurste wijnarrangement zat. De sommelier zag mijn verlekkerde blik op dit uniek wijntje maar bezweek niet op mijn vraag om deze te mogen proeven. Later tijdens de avond na een gekeuvel met de sommelier over Douro en mijn verhaal over een ontmoeting tussen mezelf met Tomás Roquette (Quinta do Crasto) en Dirk Niepoort in een bootje op de rivier kregen we plots 2 extra glazen geserveerd met jawel Le Richebourg 2008!! Om nooit meer te vergeten…

Geniet mee van een visueel festijn Mugaritz Twinty Years inclusief wijnen die in dit geval de voorrang krijgen op de gerechten.

Weingut Hirsch Gruner Veltliner Lamm 2014 – De passe partout wijn – Richtprijs 42,50 €

Alvear PX 1927 Dulce Viejo Montilla Moriles – Richtprijs tussen de 30 en 70 €

En uiteraard volgen ook de gerechten!

Op culinaire ontdekking in Donostia – Dag 2 Azurmendi

Dag 2 van onze culinaire ontdekkingstocht in en rond San Sebastian bracht ons naar het door Michelin met 3 sterren bezegende restaurant Azurmendi! Lichte extase dus aan het einde van een enorm mooie dag. Die dag waren we immers Bilbao ingetrokken en ontdekten we de pracht van de stad. Hoewel we niet onmiddellijk de stempel museumgangers dragen hebben we ons geen seconde verveeld bij het bezoeken van het Gugenheimmuseum. Meer zelfs, bij ons volgende bezoek zal ik er met heel veel plezier opnieuw de nodige tijd voor vrijmaken.

Azurmendi ligt net buiten Bilbao in Larrabetzu en Chef Eneko Atxa heeft zich een enorme reputatie bij elkaar gekookt. Het restaurant eindigt jaarlijks steeds in de top van de 50 beste restaurants ter wereld. Maar de beleving is niet enkel binnen in het restaurant! Het start reeds bij de aankomst aan het restaurant. Het glazen gebouw straalt eenvoudigweg en bovendien ligt het omringt door wijngaarden waar het restaurant hun eigen wijn verbouwd.

Azurmendi werd in het verleden enkele keren onderscheiden als het meest duurzame restaurant ter wereld en dat wil het ook uitstralen. Van bij de binnenkomst in kom je in een soort van groene long binnen waar de ultieme restaurantbeleving van start gaat. De ontvangst is zowat de meest vriendelijke die ik ooit mocht beleven en we werden onmiddellijk uitgenodigd tot een vorm van picknick en vooral ontdekkingstocht. Heerlijk is dit en vooral, je krijgt een instant gevoel dat de avond niet meer stuk kan!

Amper bekomen van de picknick wordt je meegetroond naar de keuken waar het keukenteam naar traditionele Japanse gewoonte (heb ik me laten vertellen) je luidruchtig in koor een warm welkom toeschreeuwt in het Baskisch. Je weet niet waar je ogen eerst te wenden want je wordt verder ondergedompeld in een visuele culinaire ervaring die bovendien allen smaakbommetjes blijken te zijn!

Vervolgens werden we naar onze tafels gebracht die nog een keer volgetoverd werden met kleine heerlijkheden! We kregen een praline van mushrooms, een foie gras met gelei van limoen en een heerlijk hapje van krab.

Na het sublieme inleidende gedeelte volgde het menu. Ik ga de beelden voor zich laten spreken en niet mijn gebruikelijke commentaar geven bij de diverse gerechten! Het was immers een vervulling van een quasi perfecte avond waarbij elk miniem puntje van kritiek afbreuk zou doen aan wat we die avond beleefden.

Vervolgens kwam er een trio van rode mul:
1. Fritter of interiors
2. Flame roasted red mullet
3. Grilled red mullet, red peppers juice on chorcoal and parsely
In het glas: Baigorri Barrel Fermented White Rioja 2014 (richtprijs 19,30 €)

Uiteraard was er nog een gepaste afsluiter! Bij het schrijven van deze blog komen de herinneringen opborrelen en druipt het sap zowat uit m’n mond. Wat een heerlijke avond was dit!
De prijs voor een menu bij Azurmendi kost je 250 €, voor de aangepaste wijnen betaal je 127 € extra.