Alsace – De ontleding van een wulpse schoonheid

Posted on april 18, 2013 by Bottle Case

Alsace (Elzas) is voor mij persoonlijk zoiets als je eerste liefde. Eentje die je immers nooit zal en kan vergeten. Het is ondertussen alweer veel te lang geleden dat ik de dorpjes van de Bas-Rhin en Haut-Rhin onveilig maakte. Maar… de indrukken die deze wulpse schoonheid me heeft nagelaten zit voor immer verscholen in mezelf. Als Riesling adept is het uiteraard een must do, maar het zijn niet zozeer de wijnen die deze onvoorwaardelijke liefde hebben bewerkstelligd. Het is een combinatie van factoren: de oprechte pracht van de fleurige dorpjes, de gemeende hartigheid van zijn inwoners, de hoogstaande gastronomie en last but not least… de zon schijnt er nu eens altijd! Hoog tijd dus om deze schoonheid in al zijn wijn-facetten te ontplooien!

kaart_alsace

Inleiding

De Elzas is in vele opzichten een on-Frans wijngebied. Het bezit nogal veel Duitse trekjes. Niet zo verwonderlijk als men bedenkt dat dit gebied al eeuwen lang de inzet was van strijd tussen Frankrijk en Duitsland. Na 1945 behoort de Elzas weer aan Frankrijk. Het is een uiterst geliefde streek die jaarlijkse vele toeristen trekt. Logisch ook gezien de Elzas een paradijs is voor gastronomen, met vele beroemde restaurants, terwijl de pittoreske architectuur van de dorpen (Kaysersberg, Riquewihr, Eguisheim, Turckheim, Ribeauvillé,…) de lange geschiedenis van het land weerspiegelt.
De Elzasser wijnvelden behoren dan ook tot de mooiste van Frankrijk. Ze strekken zich uit van Marlenheim aan Straatsburg (eigenlijk behoren Wissembourg en Gimbrett ook tot de Elzas wijn gebieden) tot aan Vieux Thann aan Mulhouse.

Geschiedenis

De wijnbouw in de Alsace kent een rijke en bewogen historie. Ooit meegebracht door de Romeinen, komt de wijnbouw tot bloei ten tijde van de Merovingers en Karolingers.
Nog voor het einde van het eerste millennium wordt er al op 160 plaatsen wijn verbouwd. Tijdens de Middeleeuwen behoren Alsace wijnen tot de meest prestigieuze wijnen van Europa.
De wijnbouw bereikt zijn hoogtepunt in de 16e eeuw, maar deze welvaartsperiode wordt wreed verstoord door de dertigjarige oorlog. De regio is onderhevig aan plunderingen en natuurrampen, de bevolking dunt uit en de handelsactiviteiten lopen drastisch terug.
Als de wijnboeren na de Eerste Wereldoorlog een beleid gaan voeren dat meet gericht is op kwaliteit, bloeit de wijnbouw weer op. Vanaf dan worden er alleen nog wijnen geproduceerd die uitsluitend zijn samengesteld uit geselecteerde druivenrassen.
Vanaf 1945 gaat men nog een stapje verder door het afbakenen van het aantal productiegebieden en het vaststellen van strenge voorwaarden voor productie en vinificatie.
Uiteindelijk worden de inspanningen beloond door het instellen van de Appellation d’Origine Controlée Alsace in 1962, de Alsace Grand Cru in 1975 en de Crémant d’Alsace in 1976.
Vandaag de dag werken producenten en handelaars samen aan het prestige van Alsace wijn in de wereld.

Bodem en Klimaat

Aangezien de Alsace door de Vogezen wordt beschermd tegen de invloeden van de Oceaan, is deze streek één van de gebieden van Frankrijk met de minste neerslag (450 – 500 m per jaar). De wijngaarden profiteren van een semi-continentaal, zonnig, warm en droog klimaat.
Ze liggen op de hellingen van de Vogezen, 200 tot 400 meter boven de zeespiegel en profiteren, dankzij deze hoge ligging, van een maximale bezonning.
Al deze factoren zorgen ervoor dat de druiven hier langzaam en gedurende een lange periode kunnen rijpen, waardoor de verfijnde aroma’s zich goed kunnen ontwikkelen.
De bodemgesteldheid van de Alsace is heel divers: graniet, kalk, maar ook klei, leisteen en zandsteen. Deze grote diversiteit aan bodems, met een totale oppervlakte van ongeveer 15.000 hectare, is zeer gunstig voor de rijping en ontwikkeling van een groot aantal verschillende druivenrassen. Het terroir drukt hierdoor een eigen stempel op de wijnen uit de Alsace.

Druivenrassen

In de Alsace worden de wijnen genoemd naar de druif waarvan ze zijn gemaakt. Dit draagt zondermeer bij aan de grote naamsbekendheid. Alsace wijnen betekenen voor de wijnliefhebber genieten met alle zintuigen: de ranke, zo markante fles, de karakteristieke, fruitige aroma’s én de veelvuldigheid aan subtiele smaken.
Zeven druivenrassen staan garant voor een enorme verscheidenheid aan smaken.

Sylvaner: Deze druif levert wijnen op die opvallend fris en licht zijn, met een discrete fruitigheid. Ze zijn dorstlessend, hebben een aangename smaak en passen uitstekend bij schaal- en schelpdieren, vis en vleeswaren.

Pinot Blanc: De Pinot Blanc ligt aan de oorsprong van zachte, verfijnde wijnen waarin frisheid en soepelheid samenkomen. Hierdoor nemen deze wijnen een middenpositie in ten opzichte van andere Elzas-wijnen. Ze passen goed bij bijna alle gerechten (schaal- en schelpdieren, koude vleesbuffetten,…)

Riesling: De Riesling wordt gebruikt om eersteklas droge wijnen te maken die een verfijnd fruitige smaak hebben. Het bouquet is heel verfijnd en kent soms minerale of florale nuances. Niets kan op tegen deze bij uitstek gastronomische wijn wanneer deze gedronken wordt bij schaal- en schelpdieren, wit vlees en natuurlijk zuurkool, de specialiteit uit de Elzas die ook vaak in de noorderlijker landen vaak op het menu staat.

Muscat d’Alsace: Deze druif wordt verwerkt tot een onnavolgbaar fruitige wijn die zich door zijn droge karakter onderscheidt van de zoete muskaatwijnen uit het Middellandse-Zeegebied. Bij het drinken van deze wijnen heeft men een heerlijk gevoel in verse druiven te bijten. Ze zij zeer geschikt als aperitief of om de smaak van asperges nog beter te doen uitkomen.

Pinot Gris: De Pinot Gris (voorheen werd deze druif Tokay Pinot Gris genoemd) levert wijnen op die een karakteristieke weelderigheid en smaak ontwikkelen. Ze zijn stevig en rond en hebben een lange afdronk. Er zitten complexe aroma’s van kreupelhout in, soms licht gerookt. Deze wijnen passen perfect bij foei gras, wild wit vlees en orgaanvlees.

Gewürztraminer: Deze druif staat garant voor een stevige wijn met body. Hij ontwikkelt rijke aroma’s van fruit, bloemen of kruiden. Krachtig en verleidelijk als hij is, soms tegen het zachte aan, kan hij prima als aperitief gedronken worden, of bij exotische gerechten, stevige kazen en toetjes.

Pinot Noir: Deze druif levert als enige druivensoort in de Elzas een rode wijn of een rosé waarvan de typische fruitigheid aan kersen doet denken. Zijn originaliteit komt het beste tot zijn recht bij vleeswaren, geitenkaas of gruyère.

Naast deze zeven hoofdrolspelers bestaat er ook nog de Klevener de Heiligenstein. Dit is een licht aromatisch druivenras dat afstamt van de vroegere Traminer of Savagnin rosé. Deze wijnsoort wordt uitsluitend in Heiligenstein en omgeving geproduceerd.

raisin

De Appellations

De Appellations d’Origine Protégées, die door het Institut National des Appellations (INAO) worden toegekend, bevestigen de herkomst en het herkomstgebied. Maar het is meer dan een zegel; de benaming garandeert ook echtheid. Dit wordt ook nog eens benadrukt door het feit dat Alsace wijn alleen in het productiegebied gebotteld mag worden.

A.O.P. Alsace
Op het etiket staat gewoonlijk de naam van het druivenras vermeld en eventueel ook een merknaam of de vermelding “Edelzwicker” of “Gentil”. Hiermee wordt aangeduid dat de wijn een vermenging is van meerdere witte druivenrassen. Ook kunnen er geografische aanduidingen op staan (plaats, buurtschap,…).

A.O.P. Alsace Grand Cru
Deze benaming wordt alleen toegekend aan wijnen die voldoen aan een aantal kwaliteitscriteria: strikte gebiedsbegrenzing, laag rendement per hectare, speciale regels voor het bewerken van de wijngaard, minimale, natuurlijke rijkdom, goedgekeurde proeftechnische resultaten,…
Op het etiket moet vermeld staan: druivenras, jaar en één van de 51 afgebakende buurtschappen. Overigens komen alleen de druivenrassen Riesling, Gewürztraminer, Pinot Gris en de Muscat hiervoor in aanmerking. Niet alleen het druivenras, maar ook de bodemsoort bepaalt het unieke en krachtige karakter van A.O.C. Alsace Grand Cru.
Bekijk de lijst met de 51 Grand Cru gebieden.

A.O.P. Crémant d’Alsace
Deze levendige en delicate mousserende wijn wordt gemaakt volgens de méthode traditionelle zoals die ook in de Champagne streek wordt gebruikt. De wijn wordt hoofdzakelijk gemaakt van Pinot Blanc, hoewel ook Pinot Gris, Pinot Noir, Riesling of Chardonnay gebruikt worden. Deze wijnen zijn momenteel marktleider onder de Franse Crémants. De wat zeldzamere Crémant rosé wordt uitsluitend van Pinot Noir gemaakt.

Vendanges Tardives
De wijnen met deze vermelding zijn van dezelfde druiven afkomstig als de Grands Crus. Alleen worden de druiven pas geplukt als ze overrijp zijn en vaak enkele weken na het officiële begin van de oogst. De suikerconcentratie en het begin van de edele rotting (Botrytis Cinerea) voegen kracht toe aan het geurige karakter van het druivenras.

Sélections de Grains Nobles
Deze wijnen zijn gemaakt van druiven die aangetast zijn door edele rotting. De suikerconcentratie maakt het karakter van het druivenras iets meer bescheiden, daarentegen wint de wijn echter aan kracht en complexiteit en heeft een bijzonder lange afdronk. Dit zijn ware meesterwerken.

De Wijnbouw

Het karakteristieke van Alsace wijnen is dat ze worden gemaakt van zeer aromatische druivenrassen. De wijnboer zal er alles aan doen om gedurende de oogst en de wijnbereiding dit aromatische potentieel te bewaren. Hij grijpt zo min mogelijk in gedurende de gisting, want hij weet dat alle kwaliteiten van de wijn reeds in de druif aanwezig zijn.

De data van het begin van de wijnoogst zijn voor iedere AOP volgens prefectoriaal besluit vastgesteld. Met zeven (voornamelijk gebruikte) druivenrassen, drie AOP’s en twee speciale kwaliteitsaanduidingen (Vendanges Tardives en Sélections de Grains Nobles), is het niet moeilijk voor te stellen dat het oogsten heel lang duurt. De oogst start gewoonlijk rond 15 september, op het moment dat de druiven de beste suiker/zuur-verhouding hebben. Het zijn de cépages voor de bereiding van de Crémant d’Alsace die het eerst worden geoogst. Vervolgens de druiven voor de AOP Alsace en de AOP Alsace Grand Cru. Tenslotte begint men pas half oktober met het binnenhalen van de druiven die voor de productie van de Vendanges Tardives en de Sélections de Grains Nobles dienen.

In de Alsace wordt hoofdzakelijk de speciale vinificatie voor witte wijn toegepast. Deze verschilt nauwelijks van die in de andere streken in Frankrijk. Na de oogst gaan de druiven in een kneusmachine die de druiven open laat barsten. Vervolgens worden ze voorzichtig geperst in schroefpersen of in pneumatische persen om er het sap uit te halen. Dan vindt de débourbage (afheveling van de most) plaats, statisch – gedurende een aantal uren laten staan in een schoon vat waardoor een groot deel van de zwevende deeltjes die de wijn een nare smaak kunnen geven, kan bezinken en de most helderder wordt – of mechanisch.

Tenslotte is er de alcoholische gisting die in oude houten fusten plaatsvindt of, zoals tegenwoordig steeds meer, in roestvrijstalen kuipen. Deze gisting bestaat uit de omzetting van druivensuikers door gist in alcohol. Aangezien dit proces aanleiding kan geven tot grote temperatuursstijgingen (tot 30°C) en dus afbreuk doet aan de aromatische kwaliteit van de wijn, zijn in de kelders een systematisch controlesysteem en een temperatuurregeling aanwezig. Na drie of vier weken, na de gisting, wordt de wijn afgeheveld om het belangrijkste bezinksel (dode gistcellen) te verwijderen en de wijn gedurende drie of vier maanden op te voeden op fijn bezinksel. De wijnboer zal geen malolactische gisting toepassen, want hij wil de natuurlijke frisheid van zijn wijn behouden.

Het is belangrijk vóór de botteling de wijn over te steken en te stabiliseren. Tijdens het oversteken worden alle zwevende deeltjes verwijderd om de wijn volmaakt helder te maken en hem zijn schittering te geven. Om te zorgen dat er geen enkele wijnsteenaanslag in de fles zit, kan de wijn twee of drie dagen op een temperatuur van -6°C worden bewaard. De uiteindelijke stabiliteit wordt verkregen door de wijn bij het bottelen over steriele platen of membranen te laten lopen. Deze stabiliteit wordt in vergelijking met andere regio’s vrij vlot bereikt, namelijk al vanaf februari en maart voor wijn met een vroege consumptie. De grote terroirwijnen, de bewaarwijnen dus, worden vlak voor de volgende oogst gebotteld. De opvoeding en de rijping van de wijnen uit de Alsace vinden over het algemeen op fles plaats.

Er zijn in de Alsace twee andere typen wijnbereiding:
De bereiding van rode wijn
Deze onderscheidt zich van die van de witte wijn doordat de druiven niet meteen bij aankomst in de kelder worden geperst. De druiven blijven tijdens de alcoholische gisting in contact met het sap om er de tannine of de kleurbestanddelen die in het schilletje zitten uit te halen. Daarna vindt persing plaats.
De traditionele methode
Net als in de Champagne moet de Crémant d’Alsace bereid worden door een tweede alcoholische gisting op fles die het bruisende karakter van de wijn tot gevolg heeft.

De wijnroute

De “Route des Vins” draagt al meer dan 50 jaar bij aan de bekendheid van Alsace wijn. Deze wijnroute is in de hele wereld bekend om zijn bijzondere en eenvoudige parcours, dat het makkelijker maakt om de regio te ontdekken en de wijnboeren te bezoeken.
Aan de voet van de beboste Vogezen slingert de wijnroute van de Alsace over de lengte van 170 kilometer door de glooiende wijngaarden. Het is een schilderachtige tocht die voert over met wijnstokken beplante heuvels en langs fleurige dorpen met nauwe straatjes en dicht op elkaar gebouwde huizen. Onderweg kan men van de route afwijken en één van de vele gemarkeerde paden volgen die dieper de wijngaarden in gaan of naar de hoger gelegen toppen van de heuvels leiden. Een plezierig avontuur om zo de verschillende druivenrassen te ontdekken en het werk in de wijngaard van dichtbij te bekijken. Men wordt hartelijk ontvangen in de wijnkelders om te komen proeven en in de wijnstubes kan men genieten van een heerlijk glas wijn.

Filed under: B(een) T(here) D(one) T(hat) | Tagged: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , | Leave a comment »

Les 7 du Champagne

Posted on februari 18, 2012 by Bottle Case

Zij die me een beetje kennen weten het al wel… Ik drink eens graag een glaasje Champagne of andere bubbels die op de kwaliteitsladder op dezelfde hoogte mogen geplaatst worden als Champagne. Het is ondertussen toch al wel een hele tijd bezig dat ik me goed voel met een glaasje bubbels als afsluiter van de avond. De exacte reden ken ik niet echt maar naar mijn vermoeden komt het doordat ik doorgaans zoveel rode en witte wijnen dien te proeven zodat ik wel eens naar iets anders verlang. En geef toe, het is verre van een slechte keuze 🙂

Doorgaans blijf ik ver weg van alle grote en commerciële Champagnehuizen. Iedereen kent de namen wel. Het is leuk ze een keertje te bezoeken als je met een groep ginds bent en het voor velen de eerste keer is in de Champagne. Deze huizen vallen terug op een gigantische massaproductie, kopen hun druiven waar ze ze ook maar kunnen krijgen en kwaliteit is hierbij zelden hun eerste zorg. De druiven zo goedkoop mogelijk indoen daarentegen…
Neen het liefste zoek ik naar huizen die anders zijn, een beetje tegendraads zelfs (een beetje zoals mezelf dus). Al jaar en dag heb ik Tarlant liggen in mijn kelder, De Sousa is er nog zo eentje.
Tijdens mijn recentelijke doortocht bezocht ik beiden huizen nog een keertje. Het waren echter niet de enigen waar ik enige tijd bij heb doorgebracht. Zoals steeds ga ik niet onmiddellijk af op de proevertjes die ik er voorgeschoteld krijg. Ik wens ze in alle kalmte rustig te herproeven en wel thuis. En dus maak ik een budget vrij voor staalflessen. Ik weet wat gedaan dus de komende dagen en weken!

In Champagne blijkt er van crisis nog helemaal geen sprake te zijn. Het was alweer een tijdje geleden dat ik er meer dan één dag was en het verbaasde me dat je op zaterdag praktisch nergens meer terecht kon. In een niet zo ver verleden kon je die dag van het ene huis na het andere huppelen. Uit nostalgische redenen tracht ik buiten de afspraken om toch steeds nog eens een stop als in de oude tijden te doen. Gewoon aanbellen en vragen of je een bezoek kan krijgen. Vaak krijg je dan de mooiste verhalen te horen en kan je genieten van de enorme gastvrijheid die vele Champagneboeren met zich meedragen. Niet echter zo bij Bereche & Fils uit Ludes. Bij onze stop op vrijdag kregen we een norse en korte ‘pas intéressé’ te horen. Du jamais vu qua!

Maar eigenlijk wil ik het een keertje hebben over de cépages die je kan vinden in een Champagne. Iedereen kent wel de drie klassieke druivensoorten veronderstel ik… Chardonnay, Pinot Noir en Pinot Meunier. Waarbij er jaren werd neergekeken op de Pinot Meunier. Opmerkelijk is dat dit zogenaamde zwakkere broertje aan een ware revival bezig is. Steeds meer komen er Champagnes op de markt die enkel maar gemaakt zijn van deze Pinot Meunier, die een lange kelderrijping hebben gekregen, zelfs een gedeelte houtlagering. Opmerkelijk ook dat deze Champagnes die lang door velen gemeden worden nu ook een enorme appreciatie beginnen te krijgen bij het publiek. Niet ten onrechte immers want er is nergens zo’n mooi fruit te vinden als bij een Champagne van Pinot Meunier.

Klassiek gezien echter krijg je bij een Champagne een blend (mix) van de drie klassieke druivensoorten. Elk huis zoekt naar zijn eigen goût-maison. Vaak komen er wel tot 150 deelelementen bij zien om tot het uit uiteindelijke eindproduct te komen. Zo is er de samenstelling van de basiswijn uit de drie verschillende druivenrassen. Druiven die wel vanuit een 10-tal verscheidene percelen kunnen komen (dit noemen we de horizontale assemblage). Hier bovenop komt er nog eens een verticale assemblage, soms wel van 5 verschillende jaren. Als basis wordt er steeds vertrokken van het huidige oogstjaar, waarbij er dan vin de réserve uit vroegere jaren wordt toegevoegd.

Nu wat enkel voor ‘nerds’ zoals mezelf gekend is, is dat er buiten de 3 klassieke druiven waar we het steeds over hebben er nog andere rassen toegelaten zijn in Champagne. Maar liefst vier witte druivenrassen kunnen gebruikt worden in jou geliefde Champagne. Deze rassen werden van oudsher gebruikt maar waren volledig uit het beeld verdwenen. Ik heb het hier over de Pinot Blanc, Petit Meslier, Arbanne en de Fromenteau (ofwel de lokale benaming voor de Pinot Gris). Deze druiven staan als minder kwalitatief bekend en kwamen vaak voor in de allergoedkoopste Champagnes vanuit de Aube. Je kon er prat opgaan als je een ‘blanc des blancs’ uit de Aube had die je voor een appel en een ei kon kopen je er nergens een technische fiche van kon vinden. Denkende dat je een unieke Champagne had van enkel en alleen de Chardonnay kwam je in de realiteit vaak bedrogen uit.
Nu is er in de Champagne naast het stijgende gebruik van de Pinot Meunier een tweede opmerkelijk feit bezig. We merken dat er meer en meer een aanplant is van deze vier druiven en dat deze terug in herbruik komen. Het blijft zelfs niet bij gewone experimentjes. Integendeel, er worden hoogwaardige producten mee gemaakt.
Wel dient gezegd te worden dat de basis van deze Champagne toch nog steeds hoofdzakelijk gedragen wordt door de klassieke rassen en dat er slecht klein-percentsgewijs wordt aangevuld met de rariteiten.

Juich ik dit toe? Hell Yeah…Want ik heb niet liever dan een gedreven experimenterende, ietwat tegendraadse wijnbouwer 😉

Filed under: Haleluja | Tagged: , , , , , , , , , , , | Leave a comment »

Elzasser wijnen en Aziatische kookkunsten

Posted on mei 27, 2011 by Bottle Case

Inleiding

Gewürztraminer wordt vaak, én terecht, beschouwd als de witte wijn die het beste bij de scherp gekruide Aziatische keuken past. Maar als we denken dat alleen deze wijn daar goed bij gedronken kan worden, doen we de andere wijnen uit de Elzas tekort, voornamelijk Riesling, Pinot Gris en Pinot Blanc, die ook uiterst geschikt zijn om Aziatische gerechten te begeleiden, zelfs de allerpittigste en geurigste.

De keuze voor een Elzasser wijn bij een Aziatisch gerecht is geen moeilijke opgave. Als we maar begrijpen wat de gemeenschappelijke kenmerken zijn van alle Aziatische kookwijzen en daarnaast weten wat er specifiek is aan de plaatselijke tradities.
Om te beginnen zijn de meeste Aziatische gerechten rijker aan suiker dan de Europese gerechten, vooral de sauzen.
De bekendste voorbeelden uit de Chinese keuken zijn vis of varkensvlees in zoetzure saus, gegrild vlees met karamelsaus of pekingeend.
Dergelijke zoete gerechten sluiten een te droge wijn uit, die door de combinatie met de sauzen nog droger zou lijken. In dat geval is een rondere, zachte, enigszins zoete wijn een betere keuze.

Een ander gemeenschappelijk kenmerk van de Aziatische gastronomie is het gebruik van specerijen en kruiden waaraan de Thaise keuken (citroengras, kurkuma…), de Indiase (koriander, komijn, gember) en de Indonesische keuken (kokosmelk, kurkuma en Spaanse pepers) al hun charmes ontlenen.
Uiteraard moet er bij de wijnkeuze rekening worden gehouden met deze sterk aromatische ingrediënten, en men komt dan vanzelfsprekend uit bij even aromatische witte wijnen.

Gastronomen stellen drie eisen aan een wijn als begeleider van Aziatische gerechten:

  • Een hoge mate van rijpheid van de druiven waardoor de fruitigheid goed naar voren komt.
  • Een juist zuurgehalte als tegenhanger van de rijke intense aroma’s (geen zware wijn).
  • Weinig of geen tannine, die tegen de zoete smaak van de gerechten zou indruisen.

De Elzasserwijnen

Riesling is ongetwijfeld de meest edele en symbolische wijn uit de Elzas. De meeste Rieslings zijn heel droog en onderscheiden zich vaak door minerale toetsen, een matig alcoholgehalte (12 à 12,5%) en een frisheid waardoor het een droomwijn is voor het begeleiden van vis en zeebanket.

Gewürztraminer bezit uitbundigere charmes. Het typische bouquet van deze wijn ademt exotische vruchten uit (lychee), bloemen (roos) of kruiden. Zijn krachtige aroma staat lijnrecht tegenover de rechtlijnigheid van de Riesling. Gewürztraminer bevat meer restsuiker en is rijker aan alcohol. Dankzij deze kwaliteiten is het de ideale partner bij de scherpste specerijen en kruiden.

Pinot Gris is één van de meest gastronomische wijnen uit de Elzas. Zijn ronde bouquet doet denken aan rijp fruit en najaarsgeuren. Hij bezit een lager zuurgehalte en is weelderig dan Riesling. Pinot Gris past perfect bij wit vlees, vooral gevogelte.

Pinot Blanc is een lichtere Elzasser, met een bescheiden fruitsmaak. Een soepele wijn (geen scherpe zuren) die gemakkelijk te drinken is. Een uitstekende begeleider van vis, zeebanket en wit vlees, op voorwaarde dat de saus niet al te zoet is.

Pinot Noir is het rode alternatief voor al deze witte wijnen. De Elzasser Pinot Noir heeft een matig tanninegehalte, is subtiel fruitig, fris, licht en soepel, en past in volmaakte harmonie bij de meeste Aziatische gerechten.

En tenslotte geven de Crémants uit de Elzas een subtiele bruisende noot aan de licht gekruide Aziatische schotels.

De Chinese keuken

China is zo immens groot dat we onmogelijk kunnen spreken van één Chinese keuken. De ontwikkeling van de verschillende culinaire tradities werd bepaald door plaatselijke en culturele en klimatologische factoren, en de aanwezigheid van bepaalde ingrediënten. Het is een geheel van regionale kookkunsten, waaraan de naam van de overheersende taalgroep wordt gegeven.

Aan de ene kant onderscheiden we de kookkunsten uit Noord-China (Shangai, Peking) en aan de andere kant uit Zuid-China (Kanton, Sichuan).

De Shanghaise keuken is vaak rijk en sterk geparfumeerd omdat men hier de voorkeur aan geeft gerechten zachtjes te stoven in plaats van te bakken. Suiker, sojasaus, azijn, gember, sesamolie en rijstwijn behoren tot de belangrijkste smaakmakers. Het beroemdste gerecht uit Shangai is de heerlijke gestoomde krab in een saus van azijn, suiker en gember.
Ideaal hierbij is een rijke wijn met een fraai zuurgehalte, zoals de Riesling Vendange Tardives.

Peking: Het populairste gerecht uit Peking is pekingeend. De fijne plakjes eend met knapperig vel worden in principe in een flensje gerold met enkele schijfjes komkommer en ui. Dit gerecht wordt genuttigd met een zoete saus op basis van pruimen en vraagt om een wijn die zich qua rijkheid aan hem kan meten zoals de Pinot Gris of de Gewûrztraminer.

De Kantonese keuken is één van de beroemdste en populairste van China. Subtiele, verfijnde gerechten met evenwichtige texturen kenmerken deze kookkunst waar spaarzaam wordt omgegaan met specerijen om de natuurlijke smaak van vlees of vis en zeebanket niet te verhullen. Talrijke kenners beschouwen de Kantonese keuken al de meest “Franse” van Azië.
Pinot Blanc, Riesling of Pinot Gris gaan perfect samen met Kantonese gerechten, vooral als hierin vis of zeebanket verwerkt is. Bij gebraden vlees en kip passen de exotische aroma’s en het lage zuurgehalte van de Gewûrztraminer perfect, en ook Pinot Gris Vendanges Tardives.

De keuken van Sichuan, ongetwijfeld één van de scherpst gekruide van heel China, heeft grote invloed ondergaan van de Indiase keuken. Kooplieden en missionarissen hebben in deze streek specerijen, kruiden en Spaanse pepers geïntroduceerd, die deze keuken domineren. Ook een boeddhistische invloed is waarneembaar in vegetarische schotels met sauzen op basis van azijn, knoflook, gember, ui en zwarte bonenpasta. Deze gerechten worden bij voorkeur begeleid door Pinot Gris, Gewürztraminer of Pinot Noir.

De Indonesische en Maleise keuken

In de Indiase en de Maleise keuken zijn vele invloeden vanbuiten herkenbaar – Hollandse, Chinese, Indiase en Portugese – en er wordt veel gewerkt met talrijke ter plaatse voorkomende specerijen en kruiden: nootmuskaat, peper, kruidnagel, kaneel, komijn en Spaanse pepers. Kokosmelk, pinda’s, Bankoelnoten, garnalenpasta en mengsels van specerijen en Pandanusbladeren worden gebruikt als bindmiddel in plaats van meel en boter.
De gebruikelijkste kookwijze is frituren in kokosolie. Door de overdadige toevoeging van specerijen en Spaanse pepers verandert de smaak van vlees, vis of groenten diepgaand.
Deze keuken vraagt om krachtige, rijke wijnen als gewürztraminer en Pinot Gris, ook de  Vendanges Tardives.

Thaise keuken

De Thaise keuken is één van de meest fascinerende en gevarieerde van Azië. Net zo scherp gekruid als de Indonesische of Indiase keuken maar rijker en veelzijdiger. Samen met die van Kanton deelt de Thaise keuken de reputatie verfijnd te zijn en staat er bovendien bekend om nooit te vervelen.
Van soep tot nagerecht wordt er zoveel kokosmelk gebruikt dat we dit ingrediënt gerust kunnen beschouwen als de pijler van de Thaise keuken. Kokosmelk geeft een unieke noot aan sauzen en maakt de gerechten rijk en smeuïg.
Kerriepasta, een andere pijler van de Thaise keuken, is ook karakteristiek, evenals het gebruik van uien, sjalotjes, knoflook, verse koriander, komijn, zwarte peper, kurkuma, paprika en citroen, citroengras en groene citroen.
De vermenging van specerijen, kruiden en kokosmelk leidt tot de keuze van een even rijke en exotische wijn als begeleider: Gewürztraminer (ook de Vendanges Tardives).
Bij minder hete gerechten, voornamelijk op basis van vis en zeebanket, passen Riesling, Pinot Blanc en Pinot Gris het beste. Deze laatste wijn geniet de voorkeur bij enigszins zoete schotels.

De Japanse keuken

Maar weinig landen hebben de kookkunst zo hoog verheven als de Japanners, die er bijna een godsdienstig ritueel van maken. Het accent ligt op de zuiverheid van de ingrediënten – zowel wat betreft versheid als kwaliteit – de creativiteit van de kok en de kunstige opmaak van de schotels, waaraan evenveel belang wordt gehecht als aan het proeven van de spijzen zelf. Soja vormt de hoeksteen van de Japanse keuken en komt in drie vormen voor: miso (gefermenteerde pasta), tofu (soort flan), en sojasaus met zout, tarwe of gerst, water en mout.
Naast de traditionele smaakmakers (zout, peper, suiker, ui…) worden er specifiek Japanse ingrediënten gebruikt: sesamolie, rijstazijn, mirin (rijstwijn), wasabi (een soort rammenas), diakon (radijs) en kanpyo (gedroogde kalebas) en shirataki (een soort jamswortel).
De Japanse bereidingswijzen beperken zich tot roosteren, stoven, frituren en in water koken. Braden en bakken in de oven komen in principe niet voor.

Sashimi en Sushi behoren tot de meest verfijnde Japanse gerechten: rauwe vis of zeebanket (tonijn, zalm, calamaris, garnalen) genuttigd met hete, gezouten wasabi. Traditioneel wordt er warme sake bij gedronken. Deze gerechten vragen om een droge wijn et veel fruit. Riesling is de aangewezen wijn.

Tempuras zijn prachtige beignets van garnalen, vis, varkensvlees, paling, kip of groenten (paprika’s, aubergines, paddestoelen, zoete aardappel…), die gloeiend heet gegeten worden met sojasaus.
Een gekoelde Crémant d’Alsace is een heerlijke aanvulling bij dit gerecht. Er kan ook gedacht worden aan Pinot Gris of Pinot Blanc.

Teppan-Yaki (geroosterd vlees) wordt bereid op basis van rundsvlees, kip, paddestoelen of okra en geroosterd in sesamolie.
Kies hierbij voor een Pinot Gris of een Pinot Blanc.

De Shabu-Shuba (fijne plakjes rundsvlees en groenten) worden in bouillon gekookt en geserveerd met een saus van peper en sesamzaad, en mixed pickles.
Hierbij drinken we bij voorkeur een pinot Gris of een Pinot Blanc.

Indiase keuken

De Indiase kookwijzen hebben gemeen dat er veel specerijen worden gebruikt – komijn, koriander, gember, kurkuma, peper, kardemon, saffraan, kaneel, papaver, verse of gedroogde pepers en kruidnagel. Indiase gerechten hebben veel aroma en zijn allemaal, in verschillende gradaties, heel scherp gekruid. Ze vragen om begeleiding door de “specialisten” op dit gebied: Gewürztraminer of Pinot Gris.

Filed under: Fressen oder Essen | Tagged: , , , , , , , , , , | 1 Comment »

Pointes d’Amour…daar moet gewoon een heerlijk wijntje bij geschonken worden

Posted on mei 9, 2011 by Bottle Case

Het is weer volop het asperge seizoen. Deze mondvullende groente heeft opnieuw zijn intrede gedaan. Zoals steeds, kort maar krachtig… Amper 2 maand duurt het asperge seizoen. Lang genoeg echter om alle gastronomische kaarten op zijn kop te zetten en ons te belagen met allerhande suggestiekaarten vol met gerechten die gebaseerd zijn op deze groente. Tijd om een oud schrijfsel vanonder het stof te halen…

Het witte goud, zo wordt de asperge bij ons ook wel eens genoemd. Je kunt niet zeggen dat men alle registers heeft opengetrokken om tot een verbeelding sprekende naam te komen. De naam dekt niet eens de volle lading want je hebt tevens groene en zelfs paarse asperges. Neen, geef mij dan maar onze buren uit Frankrijk of Duitsland. Daar spreekt men over Pointes d’amour of Liebesspitzen. Hiermee kan je de fantasie pas laten werken!

Asperges zijn trouwens een afrodisiacum. Het is dus handig meegenomen dat de groente als een delicatesse wordt beschouwd. Zonder enig argwaan op te wekken kan je dit dus verwerken in de meest overheerlijke gerechten. Iets wat ik met, ik zeg maar wat, selder niet onmiddellijk zie gebeuren.

Maar wat met wijn? Hierin is de asperge werkelijk een buitenbeentje. Waarom? Noem mij een keer een andere groente waarbij je onmiddellijk denkt welke wijn je erbij zou schenken. Groenten roepen niet onmiddellijk associaties op met wijn (ten onrechte trouwens). De asperge doet dit wel!
Meer zelfs, asperges wakkeren heldere discussies aan over welke wijn je erbij zou schenken. Meermaals krijg ik in het volle seizoen de vraag welke wijn nu toch zo goed zou passen bij asperges. Terecht want asperges verdienen die aandacht, en smeken gewoon om een lekker glas wijn.

Zoals zo vaak, of eigenlijk altijd, is de bereidingswijze en het volledige plaatje van het gerecht bepalend in de wijnkeuze. Hier ga ik dus niet dieper op in.
Maar wens je de smaak van de asperge als uitgangspunt van je gerecht te nemen dan zijn er wel enkele richtlijnen die je perfect kan volgen.
Zo zijn houtgelagerde wijnen uit den boze. De subtiele smaak van de asperge gaat overheerst worden door de wijn en dat mag absoluut niet de bedoeling zijn.
Hoewel sommige frisse rode wijnen, zoals een niet houtgelagerde Cabernet Franc, best wel goede begeleiders kunnen zijn, gaat mijn voorkeur toch uit naar een witte wijn.
Bij voorkeur een mooie, volle witte wijn en rijk aan smaak. Zodat de wijn een perfecte harmonie kan vormen met de asperge.
Als ideale combinatie kom je steeds weer dezelfde namen tegen: Pinot Blanc, een droge Muscat, Riesling en uiteraard…Sauvignon Blanc.
Nu moet ik bekennen dat tot enige tijd terug ook ik voorstander was van een heerlijk glas Sauvignon Blanc bij de asperges. Ik had immers nog nooit een betere combinatie genuttigd dan die keer ik in Menetou-Salon (Frankrijk – Loire) de lokale AOC-wijn met les pointes d’amour voorgeschoteld kreeg.

Wil je echter buiten het traditionele gaan dan heb ik voor jou de ideale combinatie!
Bij asperges hoort een glaasje Arneis. Het liefste nog deze uit Piëmonte van de DOCG Roero-Arneis. De aanvulling is perfect, de harmonie onverbeterbaar. Wijn en gerecht komen tot een ideaal huwelijk. Arneis is een witte druif die heel lang heeft gediend om de zware Nebbiolo (Barolo wijn), te verzachten. Deze druif, die even met uitsterven bedreigd werd is vandaag opnieuw brandend actueel. In zoverre zelfs dat hij in Piëmonte bij de gemeente Roero bekroond is geworden met de DOCG status. De Roero-Arneis zal steeds een goede zuurgraad – net dit kan een probleem zijn bij andere Arneis wijnen – brengen. De wijn bezit sterke aroma’s die aan amandel, perzik en hop doen denken.
Wil je nog buiten de traditionele lijntjes kleuren. Hier zijn nog wat goed suggesties.
Albariño uit de Rias-Baixas (Spanje) of uit de Vinho Verde (Portugal), een Gavi di Gavi uit Piëmonte (Italië), een Verdelho (Portugal), een Verdejo uit Rueda (Spanje), een Torrontes uit Argentinië, een droge Jurançon van het Manseng koppel uit het zuidwesten van Frankrijk en bubbels uiteraard!

Try it….!

Filed under: Fressen oder Essen | Tagged: , , , , , , , , , | 1 Comment »