Collio Friuli – Adembenemend (mooi & lekker)

Collio, doet dit een belletje rinkelen? Bij de liefhebbers van de beste Italiaanse witte wijnen ongetwijfeld. Dit betrekkelijk kleine wijngebied in het Noordoosten van Friuli, grenzend, zeg maar grensoverschrijdend met Slovenië bergt van de lekkerste witte wijnen die je kan vinden in Italië! Maar Collio is zoveel meer dan enkel maar een uitstekend wijngebied. Het is een pracht van een omgeving waar je in alle rust en stilte één kan worden met de natuur. De golvende heuvels waar de wijngaarden op staan baden in de rust. Ben je wandelliefhebber en heb je een zwak voor Süd Tirol/Alto Adige, trek eens wat verder tot de omgeving van Gorizia of Cormons. Het is een verborgen juweeltje waar je je hart zal verliezen. Buiten de uitstekende wijnen, de natuur en de rust heeft de regio trouwens nog extra troeven! Trieste is, naar mijn persoonlijke mening, één van de allermooiste steden en een bezoek aan Grado is een must! En wat dan te zeggen van Cividale op amper 50 km van de Friulaanse prosciutto bakermat San Daniele.
Overtuigd? Boek je een weekje in het Relais Russiz Superiore, reserveer een tafeltje bij Osteria La Subida (sublieme wijnkaart trouwens) en geniet met volle teugen! Oh ja, ga zeker de grens over want de pracht loopt grenzeloos verder in het Sloveense Brda én stop er ook om de wijnen te proeven!! Ze worden niet voor niet de ‘Wines with no border‘ genoemd.

Genoeg promo talk! Ik moet het uiteraard over wijn hebben en geen reisleider spelen. Bij Amici had Frans een wit avondje Friuli ingepland. Van de 8 wijnen waren er 5 afkomstig uit Collio. Wat volgt is enige informatie omtrent het wijngebied Collio en de geproefde wijnen. Het verslag van een uiterst geslaagde proefavond!

Collio DOC, enkele weetjes!

  • Collio DOC is de afgeknotte naam, je mag evenzeer Collio Goriziano DOC gebruiken
  • Collio kunnen we vinden in de regio Friuli-Venezia-Giulia aan het stadje Gorizia. Cormons is het wijndorpje bij uitstek. In de lokale enoteca kan je wijnen van bijna alle huizen vinden.
  • Sinds 1968 bestaat de DOC Collio
  • Het is geen groot wijngebied van ongeveer 1.500 hectare wijnaarden. De wijngaarden liggen op een hoogte tussen de 60 en 270 meter boven de zeespiegel.
  • Hoewel je er zeker rode wijnen kan vinden is het voornamelijk een wit-wijn-land.
  • De belangrijkste witte druiven die je er kan vinden zijn: Friulano, Ribolla Giallo, Sauvignon Blanc, Pinot Bianco, Pinot Grigio, Chardonnay en Malvasia Istriana. Daarnaast kan je ook wijnen vinden van Traminer, Muller-Thurgau, Riesling en Welshriesling (Riesling Italico).
  • De belangrijkste rode druivenrassen zijn: Cabernet Sauvignon en Merlot. Verder is er ook aanplant van Pinot Nero, Cabernet Franc en Carmenère. Hoewel Refosco dal Peduncolo Rosso niet met vermelding van de druif gebruikt mag worden in de Collio DOC kunnen we de wijnen van deze druif ten zeerste aanraden (geef ze wel de nodige tijd om zich te ontwikkelen).
  • Indien je melding maakt van het druivenras op het etiket moet dit minimaal voor 85% aanwezig zijn (zowel voor witte als voor rode wijnen).
  • Voor een Riserva is er een rijpingsperiode van minimaal 20 maanden voor de witte wijnen en 30 maanden voor de rode (waarvan minstens 6 maanden in het vat).
  • De unieke bodem die we treffen in Collio wordt de Ponca bodem genoemd en bestaat uit gelaagde mergel en zandsteen met vulkanische componenten die de wijnen een ziltig karakter bezorgen en een hoge mineraliteit geven.
    Dit gegeven verklaart waarom ik in de proeverij vaak een vuursteen mineraliteit heb genoteerd.

De proeverij!

  1. Tiare Sauvignon Blanc 2017 – Collio DOC
    100% Sauvignon Blanc – Inox
    Heldere citroengele kleur. De neus kan de Sauvignon Blanc niet verbergen. Kruisbessen, varens en citrusfruit komen je als eerste tegemoet. De neus geeft zich mooi prijs want aroma’s van peer, ananas, jasmijn en noten komen eveneens opzetten. De tong wordt geprikkeld door de stevig aanwezige zuurtjes. De smaak kent wel een mooie opbouw gaande van citrus aanzet naar een wat vettiger middenstuk om dan citrus/kruidig te eindigen. De afdronk kent een prominent bittertje.
    Punten: 81/100 – Prijs: 18,95 € (te koop bij Wine-Art)
  2. Venica e Venica Ronco delle Cime 2015 – Collio DOC
    100% Friulano – 40% rijpt gedurende 6 maanden in foeders, 60% in inox
    Stevig goudgeel doorkleurd. Walsen doet de wijn absoluut deugd en laat het bouquet wat openen. Vollere, rijpere aroma’s alleszins met rijpere appel, honing, perzik/abrikoos, mango en citrusfruit. Je waant jezelf wandelend in Italië want de Jasmijn geur komt opzetten. Vanille, hazelnoot, licht vegetaal en anijs zijn in de achtergrond aanwezig. Qua smaak treffen we een volle, rijke wijn die ondanks zijn rondeur de nodige frisheid bergt. Leuk toetsje Ricard/Sambuca (anijs dus). Lange afdronk met een vuursteen-mineralige aanwezigheid. Zeer kruidig ook doorspekt met een citrus aanwezigheid.
    Punten: 84/100 – Prijs: 28,40 € (te koop bij Baeten Vinopolis)
  3. Russiz Superiore Pinot Bianco Riserva 2015 – Collio DOC
    100% Pinot Bianco – Vergisting in eiken vaten en verdere rijping gedurende 3 jaren
    Helder goudgele kleur. Vrij complexe neus met een mooie toasty toets erdoorheen. Uitgebreid fruitpallet met het witte fruit van appel en peer. Perzik en meloen als geel fruit en tenslotte zowel verse citrusvruchten als de zeste van sinaasappel. Floraal met jasmijn en honing, kruidig met munt en peper. Het toasty vertalen we naar vanille en geroosterde pijnboompitten. De smaak brengt een lichte anijsaanwezigheid en is voornamelijk vettig en rond te noemen in de aanzet. Nadien komt de aciditeit opzetten evenals de specerijen (peper) en een licht puntje bijenwas. De lange afdronk bergt een mooi puntje roze pompelmoes.
    Punten 88/100 – Prijs: 30,80 € (te koop bij Wijnkennis)
  4. Edi Keber 2016 – Collio DOC
    Blend van Friulano, Ribolla Giallo en Malvasia Istriana – Vergisting en opvoeding in betonnen cuves
    Strogeel van kleur, helder en zuiver. Je moet echt wel werken met het glas om de nodige aroma’s te ontdekken. Fruit met naast citrus ook perzik en abrikoos. Floraal, licht kruidig, notig en vegetaal. Individuele aroma’s blijven moeilijk te ontdekken. Zeer fris van smaak waar de zuurtjes van start tot einde spelen doorheen de wijn. Finesserijk, niet te krachtig van smaak. Voldoende lange afdronk met de kenmerkende minerale onderbouwing.
    Punten: 83/100 – Prijs: 22,75 € (te koop bij Stappato)
  5. Eugenio Collavini Broy 2018 – Collio DOC
    50% Friulano, 30% Chardonnay, 20% Sauvignon Blanc – Gedeeltelijke houtlagering in barriques en tonneaux
    Blinkend goudgeel. Alvast een intrigerende neus met heel duidelijk herkenbaar de aanwezigheid van mandarijn! Ander aanwezig fruit zijn appel en perzik. Ook opvallend aanwezig is de koninginnenbrij. Verder munt, peper, karamel lichte toasting, amandel en vegetaal. Vol van smaak, lichtjes oxydatief zelfs maar wel in de goede zin. Heel knap evenwicht, fijn en toch vol van smaak. De zeste van mandarijn komt terug in de afdronk evenals de kruidigheid. Dit is een mooie wijn maar alleszins geen allemansvriend.
    Punten: 89/100 – Prijs: 33,20 € (Niet te koop gevonden bij een Belgische wijnhandel)
  6. Silvio Jermann Vintage Tunnina 2015 – Venezia Giulia IGT
    Blend van Sauvignon Blanc, Chardonnay, Ribolla Gialla, Malvasia en Picolit – Vergisting en opvoeding in eiken vaten
    Duidelijke geelgouden kleur. Geparfumeerde, zeer verfijnde, aangename en complexe neus. Ik som op: appel, peer, perzik, abrikoos, citrusfruit, jasmijn, anijs, munt, pijnboompit, toast, varens, boter… De smaak brengt ons licht in vervoering! Zeer mooie wijn met een mix van fruit, dragende zuren! Daar is de Sambuca opnieuw. Een lange afdronk met fijne pompelmoes. Uiterst mineraal ook. Samengevat: een fluwelig, verfijnde wijn met een vettig hoekje.
    Punten: 92/100 – Prijs: 56,10 € (te koop bij Young Charly)
  7. Vie di Romans Piere 2015 – Friuli Isonzo DOC
    100% Sauvignon Blanc – 7 maanden rijping in inox + 10 maanden in de fles
    Helder geelgouden kleur. Uitnodigende, mooi geparfumeerde geur waar de Sauvignon Blanc impressies (varen, kruisbes, citrus fruit) opnieuw duidelijk aanwezig zijn. Maar, er is meer dan enkel dat. Geroosterde amandelen, rijpere peer, ananas, witte bloesems, munt en peper om wat te noemen. Speelse zuren prikkelen de smaakzinnen met verfijnde citrusvruchten. Een puntje rondeur komt opzetten en het einde deint uit met een subliem bittertje. Opvallend is dat deze wijn helemaal niet terugvalt na de schitterende Jermann!
    Punten: 91/100 – Prijs: 29,95 € (te koop bij Ad Bibendum)
  8. Livon Braide Alte 2018 – Venezia Giulia IGT
    Blend van Sauvignon Blanc, Chardonnay, Picolit en Moscato Giallo – Vergisting in nieuwe eiken vaten en rijping gedurende 8 maanden in deze vaten.
    Strogele, heldere kleur. Mooie uitnodigende neus met een diversiteit aan fruit: verse ananas, sappige peren, gedroogde abrikoos en limoen. Honingraat (ook in de smaak), geroosterde witte amandel, jasmijn, en peperkruidig. Niet waargenomen als geur maar de venkel/anijs proef je wel. In tegenstelling tot de vorige 2 wijnen moeten de zuren ditmaal wel degelijk weerwerk bieden en daar slagen ze wonderwel in. Gedroogd/gekonfijt fruit, vuursteen-mineralig en een lang en vooral schoon einde!
    Punten: 90/100 – Prijs: 30,00 € (te koop bij Magnus)

De laatste 3 wijnen waren wat mij betreft de beste van de degustatie! Daar gaat mijn theorie dat Collio DOC de beste wijnen geeft uit Friuli…

De decadentie van een wijnclub – editie 2018

Jawel, U leest het goed… editie 2018. Aan de vooravond van superproeverij van 2019 realiseer ik me dat er nada geschreven is over de vorige proeverij! Was deze niet goed genoeg dan misschien? Neen, integendeel. Het hoge niveau van de geweldige diversiteit van de Italiaanse wijnen die in ons glas kwamen was ronduit fenomenaal. In die mate dat ik reikhalsend uitkijk naar wat volgende week (Met wijnclub Op de Klippen) en volgende maand (Met wijnclub Het Negende Vat) gaat geven.

Voor degenen die deze rubriek de afgelopen jaren niet gevolgd hebben geef ik graag nog een keer het concept mee. Eén keer per jaar laten we ons met de wijnclubs waarvan ik lid ben totaal gaan. Ik maak een selectie van enkel en alleen Italiaanse topwijnen en een hobbykok zorgt voor een aantal gerechtjes die we hiermee nuttigen. Degusteren op een hoog niveau en vooral van duurdere flessen wijn die we niet zomaar zouden openen.

Hier volgt alvast het relaas van 2018. Volgende wijnen verschenen er op onze proeftafel:

  1. Ca’del Bosco ‘Cuvée Annamaria Clementi’ 2008 – Franciacorta Brut Zero Riserva DOCG (Lombardia) – 74,40 €
    Ik weet niet wat jullie idee is, maar in mijn ogen  één van de allermooiste Franciacorta wijnen die er zijn. Blend van Chardonnay, Pinot Bianco en Pinot Nero die maar liefst 8 jaar sur lattes blijft. Ragfijne belletjes en een neus die je instant in hogere sferen doet belanden. Zo fijn, zo mooi… Impressies? Appel, perzik, citrus, kruidigheid, notig en mineraal. In de mond voornamelijk vullend, rijk, zacht, fris, in balans, verfijnd, vol en prachtig. In één woord… Geweldig! 91/100
  2. Russiz Superiore ‘Col d’Isore’ 2013 – Collio DOC (Friuli) – 29,90 €
    Een blend van 40% Pinot Bianco, 36% Friulano, 15% Sauvignon Blanc en 10% Ribolla Gialla die gedurende 12 maanden rust in foeders en vervolgens 1 jaar op fles. Mooi, doch ingetogen neus met noties van perzik, gedroogd fruit, toasting, honing, bloesems en gegrilde nootjes. De mond is zeer vullend en toch fris. We proeven duidelijk het gekonfijte fruit samen met het gele boomfruit. Pas in de afdronk toont de wijn zijn volle waarde en bewijst hij een mooie, volle, vullende en stralende wijn te zijn. 87/100
  3. Elena Walch ‘Beyond the Clouds’ 2015 – Alto Adige DOC (Alto Adige) – 39,50 €
    Elena doet al jaren mysterieus over haar icoon wijn. Voornamelijk Chardonnay maar de werkelijk invulling van de blend houdt ze lekker voor zich. Zeker weten we alvast dat er Gewurztraminer en Pinot Grigio aan te pas komen. Fermentatie in eiken houten vaten waar de wijn nog een 10 maanden rust. Beyond the clouds doet zijn naam alvast alle eer aan! Prachtige, volle, gestructureerde neus. Boter, toast, noot, hout, vol rijp fruit, citrus, honing, zeer kruidig met onder andere munt… De mond is vol, dragend, aanhoudend, smakelijk, verrijkend en vooral genotsvol! 96/100
  4. Gianfranco Fino ‘Es’ 2015 – Primitivo del Salento IGT (Puglia) – 45,30 €
    100% Primitivo die gedurende 12 maanden een opvoeding genoot op eiken vaten. Vooreerst vallen de stevig gekleurde tranen op aan het glas. Stuivend uit glas komt het zwarte en rode rijpere fruit, zoethout, pruim, kaneel, eucalyptus, peper, chocolade, viool en roos. De wijn proeft lichtjes port-achtig. Hij zit vooral stevig in het zwarte fruit met veel pruim. De lengte geeft een massa aan kruiden, melkchocolade en alcohol. Het is een stevige binnenkomer die toch wat vermoeiend overkomt. 82/100
  5. Santadi ‘Terre Brune Superiore’ 2013 – Carignano del Sulcis DOC (Sardegna) – 29,00 €
    Om één of andere reden kom ik vaak bij de Sardijnse Carignan terecht op onze super proeverijen. Ik vind het heerlijke wijnen voor vaak een meer schappelijke prijs dan de andere klassiekers. Deze van Santadi kreeg een houtlagering mee van 16 maanden. Het resultaat is zeer mooi te noemen. Het bouquet zweemt met zwart tot rijp fruit van pruim en braambes, kruidigheid met kaneel, peper en zoethout. Branderige toetsen van chocolade, toasting, en ceder. Fris vegetaal met parika en tabak en lichtjes aards. De smaak is rijk en vol met heerlijke chocoladegeladen tannines. 89/100
  6. Elena Fucci ‘Titolo’ 2014 – Aglianico del Vulture DOC (Basilicata) – 32,70 €
    Titolo is een Aglianico uit het zuiderse Basilicata met 12 maanden rijping op eiken vaten.  Donker kersenrood en heerlijk tranend van kleur. De neus is geweldig met ceder, sigaar, kers, peper, braambes, paprika, tijm, laurier, oregano, pruim, cacao en een animale bosgeur. In de mond ervaar je de prachtige, stevige tannine en de noodzakelijke frisse zuren met het counterende hout. Van smaak vol en krachtig met heerlijk sappig fruit. Het is een ware lekkernij! 92/100
  7. Petrolo ‘Boggina’ 2014 – Val d’Arno di Sopra DOC (Toscana) – 34,70 €
    Complexiteit zowel in de neus als in de mond bij deze volbloed Sangiovese. Heel typisch ook, vooral in de geurfase. Kersen all around, bessen van braam, roos, peper, caramel, eik, ceder, mokka, laurier, thee, tabak, paddestoel… Vrij krachtige, lichtjes uitdrogende tannine met perfect counterende zuren. De lengte doet de wijn extra opveren. 87/100
  8. Poliziano ‘Asinone’ 2014 – Vino Nobile di Montepulciano DOCG (Toscana) –  40,60 €
    De Ansinone van Poliziano is één van die wijnen die wereldwijd op het hoogste schavotje wordt geplaatst. Het is een blend met +90% Prugnolo Gentile. De aanvullende rassen zijn Merlot, Colorino en Canaiolo. De krijgt 16 tot 18 maanden houtlagering. De geurfase biedt reeds een aanzienlijke complexiteit. Je blijft snuiven en ontdekken! Ceder, eik, kers, paddenstoel, truffel, roos, bittere chocolade, braambes, mokka, tijm zijn duidelijk waarneembaar. Qua smaak geeft hij prachtige, heerlijke, lekkere tannine. Het is zo duidelijk Sangiovese met de zo typische frisse zurige kersen die prachtig omweven zijn door het fruit, het hout en de alcohol. Zeer smakelijke wijn! 94/100
  9. Boscarelli ‘Il Nocio’ 2010 – Vino Nobile de Montepulciano DOCG (Toscana) – 58,00 €
    Deze Vino Nobile is een pure Sangiovese. Rijping tot 24 maanden. Deze wijn geeft zich compleet en is tot in de perfectie op dronk gekomen. De neus doet ons gigantisch watertanden. Even karakter tonen, niet proeven maar ontleden. Kers, bessen, framboos, braam, rozen, jasmijn, peper, tijm, rozemarijn, cacao, rokerig, ceder, leder, champignon. De mond is enkel met superlatieven te beschrijven! Krachtg, rijk, levendig, zacht, in balans, aanhoudend vol, rond… geweldig! 96/100
  10. Tasca d’Almerita 2013 – Sicilia Contea di Sclafani DOC (Sicilia) – 42,40 €
    Siciliaanse Cabernet Sauvignon met 18 maanden vatlagering. De neus doet een niet romanticus reeds dansen! Wat een fantastisch stuivende geuren. We sommen op: Pruim, zwart een rode bes, cassis, braam, zoethout, kruidnagel, peper, chocolade, toasting, ceder, paprika, laurier, tabak, leder, truffel , paddestoel… De mond is sappig, krachtig, sappig, fruitig, sappig kruidig. Kortom een heerlijk vat vol sappige kracht. 95/100
  11. Pietradolce ‘Vigna Barbagalli’ 2011 – Etna Rosso DOC (Sicilia) – 67,60 €
    Nerello Mascalese met een opvoeding in eiken vaten voor 20 maanden. Ook hier een vat vol complexiteit. Het glas blijft eenvoudigweg geuren creëren. We ontdekken, viooltjes, rozen, aardbei, framboos, peper, ceder, koffie, caramel en truffel. Man, dit is zo fucking smakelijk! Prachtige tannine, sublieme frisheid, zwoelheid, lengte… deze wijn heeft alles. 95/100
  12. Tormanesca ‘Bocca di Lupo’ 2010 – Castel del Monte DOC Puglia – 53,10 €
    Aglianico afkomstig uit het noorden van Puglia met 36 maanden vatrijping. Wat een beleving geeft deze wijn ook alweer. Heerlijk, complex neus gevoel rood, zwart en blauw fruit, zowel kruiden als specerijen, graffiet, en een waaier aan branderige impressies. Heerlij fris vegetaal en aardse elementen in de aanvulling. Het mondgevoel voelt zo fris aan en tegelijkertijd voel je de kracht van de tannine. Een topwijn zonder enige twijfel. 95/100
  13. Garfoli ‘Selezione Gioacchino’ 2008 – Rosso Conero Riserva DOCG (Marche) – 38,60 €
    Nog zo’n druif dat op een hoog schavot staat bij ondergetekende: Montepulciano! Deze krijgt een rijping in eikenhouten vaten gedurende 18 maanden. Slechts één woord voor deze wijn ‘SUBLIEM’! Wat een verrijking mee op de proeftafel. Kreunend genot van slechts een klein slokje. Wil je details? Pruim, aardbei, kers, blauwe bes, braam, cassis, viooltjes, zoethout, munt, peper, jeneverbes, caramel, chocolade, rokerig, ceder, paprika, laurier, graffiet, thee, tabak, leder, truffel, paddestoel… pfft subliem, had ik dat al gezegd? 97/100
  14. Col d’Orcia ‘Poggio al Vento Riserva’ 2010 – Brunello di Montalcino DOCG (Toscana) – 86,00 €
    Sangiovese Grosso (Brunello) met een opvoeding van 36 maanden in vaten. Vooral gedroogd fruit in de neus met voorop pruim en vijg. Verder de rijpe zwarte kers, zware alcohol, ceder, chocolade en de nodige kruidigheid. De smaak is sappig en kruidig meer ook met alcoholgeladen tannine die vrij lang aanwezig blijven.
    Zoals vaak in een Brunello Too Much, hoewel het brede publiek dit wel kan pruimen. 84/100
  15. Fratelli Alessandria ‘Monvigliero’ 2012 – Barolo DOCG (Piemonte) – 51,40 €
    Nebbiolo dus die een opvoeding van 36 maand genoot op vaten. Wat een verademing tegenover de vorige wijn! Fragiliteit troef hier. In de neus het florale van roosjes, licht friszwoel fruit van framboos, fijnkruidigheid, sousbois, truffel, schimmels, ceder, tabak… Noem maar op je blijft ruiken en vergeet dat er nog een belangrijke fase aankomt, het proeven! En, ik blijf bescheiden… wat een gigantisch mooie complextiteit, wat een perfectie! Deze wijn heeft waarachtig alles wat ik maar leuk vind in een wijn. Kracht en stevigheid van de tannines, frisheid, zeg maar verfrissing van de aciditeit, lengte, sappigheid, en een stevig potentieel. Mond open en diepe buiging! 98/100
  16. Elvio Cogno ‘Vigna Elena Riserva’ 2011 – Barolo DOCG (Piemonte) – 64,70 €
    Nebbiolo met 36 maanden rijping. Op en top Nebbiolo. De topdruif die op het prefecte moment zich kan geven zoals geen enkele druif dit ook maar kan! Subliem, exellent, waanzinnig. In die mate dat ik niet veel heb kunnen noteren op mijn blad. 96/100
  17. Bertani 2008 – Amarone delle Valpolicella Classico DOCG (Veneto) – 76,80 €
    Opnieuw een klassieker in de Italiaanse wijn pikvolgorde. Corvina en Rondinella met een lagering van 72 maanden op vat. Rijkelijk tranende, kersenrode kleur. Geur die overdaad verraad met pruim vijg, dadel, zwarte kers, chocolade, munt peper, tabak, mokka en cassis. In de mond vooral zwoel, mooie tannine en aanhoudend. Perfecte afsluiter van de avond voor 1 enkel glas. Waag het niet om er een gerecht bij te combineren… It will be blown away! 86/100

Ach wat een beleving hebben we genoten van deze 2 topavonden. Het doet mij mijmeren aan wat er volgende week komen zal en het doet me gelukzalig achterover leunen… What a lucky bastard I am!

Had ik je al gezegd dat we er de nodige ‘hapjes’ bij genoten? Allée voorruit dan:

  • Risotto van Gamba
  • Suprême van Mechelse Koekoek
  • Argentijnse Picanha
  • Gebraiseerde varkenswang
  • Duo van lam
  • Boeuf Bourguignon

map-of-italy-wine-3