Een klassieker onder de klassiekers Il Chianti Classico!

Posted on februari 23, 2012 by Bottle Case

Ping deed mijn inbox een aantal maanden geleden. Het was collega blogger Vinama die met een wel zeer interessant voorstel afkwam… Wim heb jij interesse om samen met een aantal collega-bloggers een stukje te schrijven over de Chianti Classico? In alle vrijheid en met ieder zijn accenten. Wel zouden we elk 6 proefstalen toegezonden krijgen die we ‘moesten’ (;-)) proeven en waar we al dan niet onze commentaren over kunnen botvieren.
Na ongeveer 2 nanoseconden nadenken was mij antwoord al verzonden naar Olaf. Tuurlijk heb ik hiervoor interesse. Hij weet ook wel aan wie hij dit kan vragen… Fijn en leuk initiatief alweer. Maar wat me vooral pleziert is dat er iets leeft tussen ons wijn-bloggers. Ik benadruk het vaak genoeg: met gezamenlijke initiatieven bereiken we veel meer dan het werken en schrijven vanop een eilandje.

Chianti Classico dus! Voor zij die echt wel van een andere planeet komen: we bevinden ons hartje Toscane en meer bepaald in één van de allermooiste stukjes van Toscane. Omgeven door Firenze en Siena, of te wel de absolute must see’s voor elke cultuurliefhebber. Het kloppende hart van de Chianti Classico bevindt zich echter tussen Greve in Chianti en Radda in Chianti. Mensen, ga er eens naartoe, bezoek dit stukje wondere natuur en laat u leven op het ritme van de dolce far niente. Ik geef het u op een briefje: er eens geweest, ga je er zonder twijfel opnieuw naartoe.

Maar bon, ik moest het hier over wijn hebben en dus trek ik mijn van de goesting overlopende tong wel even terug in en bedelf ik u ‘sec’ met enkele weetjes.

Chianti Classico is het oorspronkelijke kerngebied van het veel grotere en overkoepelende Chianti gebied. Daar waar alles begonnen is laat ons maar stellen. Later is het gebied enkel maar groter en groter geworden. We bevinden ons ook in het centrum van de Italiaanse koningsdruif de Sangiovese. Een Chianti Classico zal dus steeds gebaseerd zijn op deze druif. Hoewel dit al sinds eeuwen het geval is, zit er toch een zeer mooie geschiedenis achter de evolutie van de Chianti Classico.

Graag neem ik u mee terug in de tijd. Italië kende een controlerend systeem voor wat de herkomstbenamingen betrof. Namelijk het nog steeds van toepassing zijnde DOC (Denominazione d’Origine Controlata). Dit systeem was voornamelijk bedacht om de authenticiteit van het wijnmaken te beschermen, bovendien kon men op die manier ook zeker zijn vanwaar de wijn afkomstig was. Maar bovenal dus wou men de gangbare manier van wijnmaken in de regio bewaren.
Kijkt u er gerust de disciplinari van de DOC-gebieden maar eens op na. Er zal steeds benadrukt worden hoe de wijn gemaakt moet worden, meer zelfs! Er zal zelfs vermeld staan hoe de wijn er moet uitzien, hoe hij moet ruiken en hoe hij moet smaken. Dit is toch wel totaal verschillend van hetgeen we elders in Europa vinden.

Zo stond het dus ook allemaal voor de Chianti Classico beschreven. De regels echter waren zo strikt en zo streng dat de wijnboeren uit Chianti Classico met lede ogen moesten aanschouwen dat even verderop, in hun eigenste Toscane de revolutie uitbrak. De wijnboeren in de omgeving van Bolgheri weigerden immers nog te werken volgens de ‘te strenge’ opgelegde regels en maakten eenvoudigweg tafelwijnen van een fenomenale kwaliteit.

En daar stonden ze dus in de Chianti Classico met hun fiaschi (de rieten manden die we tot vandaag de dag nog veel terug kunnen vinden in de ontelbare Italiaanse restaurantjes). Er kwam een heuse wijn-revolutie aan te pas om de bevoegde instanties duidelijk te maken dat er moest ingegrepen worden in de regels om concurrentieel te kunnen blijven. En zo geschiedde!!
Deze revolutie is trouwens de kwaliteit van de Chianti Classico wijnen enkel maar ten goede gekomen. Als gevolg hiervan ontstond in 1992 de wet Goria of de wet ‘164’ die de ganse DOC wetgeving heeft herbekeken.

Ik schets even de wijze waarop een Chianti Classico vroeger gemaakt moest worden. De basis van de wijn was de Sangiovese druif, 50 tot 80% van deze druif moest gebruikt worden. De wijnbouwer mocht slechts 90% van de oogst vergisten. De overige 10% moest bewaard worden tot de most van deze 90% volledig vergist was. Nadien moest de rest toegevoegd worden zodat er een tweede vergisting ontstond. Dit noemde men trouwens het Governo-systeem. Het was verplicht om de witte rassen Trebbiano en/of Malvasia, voor 10 tot 30%, toe te voegen aan de wijn. Canaiolo en Colorino waren tevens toegelaten. Het gebruikt van de Franse druivenrassen Cabernet Sauvignon en/of Merlot was verboden.

Vandaag moet een Chianti Classico voor minstens 80% bestaan uit de Sangiovese. Er mag voor maximum 20% aangevuld worden met de andere rode druivenrassen die gebruikt worden in de regio. Deze druivenrassen zijn onder andere de lokale Canaiolo en Colorino maar evenzeer de Cabernet Sauvignon en Merlot. Tot en met het oogstjaar 2005 mocht er ook nog gebruik worden gemaakt van de witte rassen Trebiano en Malvasia (tot maximum 6%). Vandaag zijn deze rassen echter niet meer toegelaten. Het alcohol percentage moet minstens 12% bedragen (12,5% voor een riserva). De maximum opbrengst per hectare mag niet meer zijn dan 52,5 hl/ha. De wijn mag slechts vanaf 1 oktober, volgend op het jaar van de oogst beschikbaar zijn voor consumptie. Voor een Riserva is er zelfs een minimum rijpingsperiode van 24 maand voorzien, waarvan 3 maand in de fles.

Andere weetjes over de Chianti Classico:

Chianti Classico ligt in de zogenaamde Zona Antica van Toscane
De oorspronkelijk vastlegging van de productiezone dateert reeds van 1932
De productiezone beslaat 9 gemeentes: Barberino Val d’Elsa, Castellina in Chianti, Castelnuovo Berardenga, Gaiole in Chianti, Greve in Chianti, Poggibonsi, Radda in Chianti, San Casciano Val di Pesa en Tavarnelle Val di Pesa.
Chianti Classico is sinds 1984 een DOCG
Maximum aanplant van 4400 stokken per hectare
Maximum aan restsuiker: 4 g/l
Minimale zuurtegraad: 4,5 g/l
De wijn mag nog steeds gebotteld worden in de oorspronkelijke fiasco.
De Gallo Nero is het Consortio van de Chianti Classico
Van de laatste 20 jaar zijn de betere jaargangen: 1995 – 1997 – 1999 -2001 – 2007
De minste jaargangen van de afgelopen 20 jaar zijn deze van 2002 en 2005

De proeverij dan! Want we zouden nog vergeten dat er ook geproefd moest worden…
Elke blogger kreeg 6 flessen toegezonden waarvan 5 unieke flessen en 1 verschillende. Dit zijn mijn bevindingen van de wijnen:

Badia a Coltibuono Chianti Classico Riserva 2007
Heldere kersenrode kleur met paarse rand en niet gekleurde traanvorming. Aroma’s van donkerrood tot zwart fruit (braam en zwarte kers). Fijnkruidig en floraal. ceder en tabak in de aanvulling.
Sappige, krachtige tannine, lichtjes uitdrogend. Fruitig geheel met een absoluut stevig peper gehalte. Volle smaak met een vleugje van bittere cacao naar het einde toe. Het geheel proef je een 7-tal seconden.
Dit is een wijn met een goede balans tussen tannine, fruit, zuren, alcohol en hout. Hij bezit nog niet een algehele versmoltenheid maar er is een blijk aan potentieel. Deze Chianti Classico riserva steekt knap in elkaar!
Castello della Paneretta ‘Vigna Torre a Destra’ Chianti Classico Riserva 2006
Granaatrode kleur, helder maar aanzet tot evolutie. Aroma’s van groene peper, kersenpit, ceder en een vegetale aanvulling. De dominantie van de groene peper spreekt duidelijk.
Hoewel de tannines best oké zijn is de zuurimpressie bij deze wijn enorm. Het geheel komt groen over, het fruit komt pas later opzetten en is absoluut niet ten volle present. Kriek en zurige room kleuren het palet.
Deze wijn is groen, onrijp en vooral een zurig geheel dat me helemaal niet kon bekoren.
Castello di Meleto ‘Vigna Casi’ Chianti Classico Riserva 2007
Gematigd intense kersenrode kleur, helder met niet gekleurde traanvorming. Het bouquet blijft licht gesloten in de aanzet. Wat rode bessen, kersen kruiden en bloemen maar helemaal niet uitgesproken. Na het walsen komt er enkel wat alcohol bij opzetten.
In de mond proeven we de licht uitdrogende maar smakelijke tannines, een sappige aanzet en toch wel een enorm spicy einde. Zuren, alcohol en hout zijn aanvullend terwijl het fruit een mengelmoes is van kers en kriek.
Dit is een oerdegelijke Chianti Classico Riserva. Degelijk, niet storend maar ook niet boeiend.
Castello Vicchiomaggio ‘Vigna la Prima’ Chianti Classico Riserva 2008
Intense, diepe karmijnrode kleur met licht gekleurde tranen. Fruitig-floraal-fijnkruidig! Zeer fijn aroma met volop kleine rode vruchtjes met een zweem van braam. Lichte mokkatonen, tabak, roosjes, peper, laurier en oregano. Het aroma doet subtiel verlangen om van te drinken.
Qua smaak proeven we de krachtige en smakelijke tannines met prachtig aanvullende zuren. Goede verwevenheid van alcohol en hout. Sappige aanzet en die sappigheid blijf je het geheel door proeven (een 8-tal seconden). Knap fruit (mengelmoes van rood en zwart fruit, iets rijper fruit ook). Uitstekend evenwicht. lichte aardse tonen en een aangename kruidigheid ronden dit prima geheel af.
Dit is een zeer mooie wijn, sappig, rond, vol, krachtig en zeer aangenaam. Biedt al het mooie wat Sangiovese kan bieden.
Vecchie Terre di Montefili Chianti Classico Riserva 2007
Gematigd intense kersenrode kleur met een heldere spiegel. Bij het ruiken hebben we in de aanzet onmiddellijk het dierlijke met het paardendeken voorop, truffel, champignon en sousbois volgen. Na het walsen komt het fruit boven: kers, rode en blauwe besjes. Hout, tabak, vanille, gerooktheid en een kruidenmix ronden het geheel af. Stevig uitgesproken bouquet.
Jonge, stevige, ietwat stroeve tannines. Goede aanvulling van de zuren en de alcohol. Het geheel geeft een ietwat scherpe smaak. Het fruit is duidelijk present in de aanzet en in de afdronk zit er duidelijk een iets te overdreven kersenpit.
Dit is een absolute ‘vakjes-proever’. Geen versmoltenheid en het fruit dat vrij vlug verdwijnt om plaats te maken voor een uitdrogend gevoel.
Poggerino ‘Bugialla’ Chianti Classico Riserva 2007
Intens, diep, kersenrrod met paarse rand en niet gekleurde traanvorming. Mooi open bouquet, voornamelijk kersen, bosbessen en een zeer duidelijke toets van tabak. Aangevuld met hout, zoethout, een toets van kaneel, laurier en peper. lichte aardse en florale tonen. De neus is zeer aangenaam en nodigt absoluut uit tot drinken.
De smaak geeft licht uitdrogende, ietwat stroeve tannines. Goede aanvulling van de zuren. De zuren blijven wel spelen in de mond. Hoog pepergehalte in de smaak, fruit van opnieuw kers en bes. het hout zit verweven. De alcohol kan zich echter niet bedwingen en blijft stevig voelbaar in het geheel; Afdronk van 5 tot 6 seconden. In de nasmaak blijft er een licht storende groene, onrijpe toets hangen die het geheel bitter doet eindigen.
Al bij al is dit een correcte Chianti Classico Riserva waarbij het af te vragen is of het groene, bittere voldoende versmolten gaat raken na enkele jaren lagering. Momenteel komt het geheel als ‘te jong’ over.