Je moet het ze nageven die wijnboeren uit Montepulciano… Wat een heerlijke naam hebben ze toch gekozen voor hun wijnen; Vino Nobile di Montepulciano! De verwachtingen stijgen plotsklaps naar fenomenale hoogten. Hoe kan een wijn die deze ‘edele’ benaming draagt niet voldoen aan de hoge kwaliteitseisen die wij proevers stellen? De naam zou trouwens afgeleid zijn van het gedicht ‘Montepulciano d’ogni vino è il re’ dat poëet Francesco Redi in 1685 schreef in de bundel ‘Bacco in Toscana’. Hij verheerlijkte de Montepulciano wijnen als zijnde de enige wijn voor de koningen of edelen waardoor de Nobile geboren werd. We geven je graag het desbetreffende gedicht mee:
“Montepulciano d’ogni vino è il re“
Bella Arianna con bianca mano
versa la manna di Montepulciano:
colmane il tonfano, e porgilo a me.
Questo liquore, che sdrucciola al core
o come l’ugula e baciami e mordermi!
O come in lacrime gli occhi
disciogliemi!
Me ne strasecolo, me ne strabilio,
e fatto estatico vo in visibilio.
Onde ognun, che di Lieo
riverente il nome adora,
ascolti questo altissimo decreto
che Bassareo pronuncia, e gli dia fé:
Montepulciano d’ogni vino è il re.
De enige manier om vast te stellen of de vlag de lading dekt is nog steeds het proefondervindelijk ontdekken. En laat dit nu net datgene zijn waar wij bij Amici zo sterk in zijn! Acht Vino Nobile wijnen werden ontkurkt. Met één uitzondering kwamen ze allen uit de jaren 2012 of 2013. Respectievelijk omschreven door het lokale consorzio als een exceptional (2012) en excellent (2013) vintage.

Vino Nobile di Montepulciano DOCG, enkele weetjes!
- Montepulciano is een stad in het zuidelijke deel van Toscane. Het is een druk bezocht Middeleeuws stadje dat, zoals zo vaak met de Italiaanse dorpjes/stadjes, aan een heuvel verankert zit. Het ligt bijna op de grens met Umbria (het meer van Trasimeno is slechts 25 km ver).
- Je kan een bezoek perfect combineren met die andere Toscaanse grootheid want ook Montalcino ligt op een kleine steenworp (35 km).
- Het is bijna een verplichting bij een lokaal bezoek halt te houden bij Caffè Poliziano. Het is een heerlijke barista waar je kan genieten van de lekkerste cappuccino (wel voor 10 uur bestellen wens je geloofwaardig over te komen) en aanverwanten. Het uitzicht vanop het achterterras krijg je er gratis bovenop!
- Vino Nobile di Montepulciano was de allereerste die toe mocht treden tot het – nou ja – selecte DOCG clubje in 1980. In haar zog volgden dat jaar nog Brunello di Montalcino en de Piemontese grootheden Barolo en Barbaresco.
- We spreken hier enkel over rode wijnen.
- De koningsdruif verantwoordelijk voor deze wijnen is de Sangiovese. Deze druif staat hier bekend als Prugnolo Gentile. Voor de taalpuristen vernoemen we nog dat we het hier over Sangiovese Grosso hebben.
- Deze Sangiovese moet minimaal 70% aanwezig zijn in de Vino Nobile. De overige 30% mag ingevuld worden door de ‘andere lokale druivenrassen’. Merk hierbij op dat bv. Merlot ondertussen ook als lokaal wordt beschouwd. Meer Toscaans zullen echter druiven zoals Canaiolo, Colorino of Mammolo zijn.
- Sinds 1989 is het verboden om witte druivenrassen te gebruiken in de blend. Voorheen mocht dit voor maximaal 10%.
- De wijngaarden situeren zich op een hoogte tussen de 250 en 600 meter boven de zeespiegel. Er zouden ongeveer 1.300 hectare wijngaarden in aanplant zijn.
- Staan deze wijngaarden in de zone Valdichiana dan heb je pech. Deze worden uitgesloten van de Montepulciano productiezone.
- Er wordt een verplichte rijpingsperiode opgegeven van minimum 2 jaar startende op 1 januari volgend op het oogstjaar. Voor de keuze waarin de wijn moet rijpen bestaat er enige vrijheid. De wijnbouwer heeft hiervoor 3 opties: De eerste optie is 24 maanden rijping in hout. De tweede optie is 18 maanden rijping in hout en 6 maanden in ander materiaal bv inox, beton,… Tenslotte is er de keuze voor 12 maanden rijping in hout, gevolgd door 6 maanden in ander materiaal en nog eens 6 maanden in fles. Er bestaat geen verplichting dat dit hout eiken barriques, tonneaux dan wel fusten moeten zijn.
- Er bestaat tevens een Riserva. De rijpingsperiode moet hier minimaal 3 jaar zijn, waarvan 6 maanden in fles.
- We vinden hier buiten de Vino Nobilo ook nog de Rosso di Montepulciano en de Vin Santo di Montepulciano.

De proeverij!
- Poliziano Vino Nobile di Montepulciano 2013
85% Sangiovese aangevuld met Canaiolo, Colorino en Merlot. 14 tot 16 maanden rijping in barriques en tonneaux voor 2/3e van de wijn.
Heldere kersenrode kleur. De geur geeft ondanks de aanwezigheid van het rode fruit à la kers en aalbes evenzeer een scherp, groenkruidig kantje. We ontdekken na het walsen viool, zoethout, peper, sousbois, ceder, leder en laurier. Dat scherpe kantje blijft ook in de smaakfase aanwezig in. Voldoende fris van smaak, dat wel, maar toch balancerend op het evenwicht. De afdronk mocht dat tikkeltje langer zijn en de tannine missen net die extra steun ook al zijn de zuren er wel.
Ietwat verrassend bleek dit de Nobile van Poliziano te zijn, één van de toonaangevende referenties. Deze 2013 in ons glas leek mij echter reeds op zijn retour!
Punten: 83/100 – Te koop bij Wijnkennis (Prijs 23,20 €) - Tenuta Gracciano della Seta Vino Nobile di Montepulciano 2012
90% Sangiovese en 10% Merlot. Rijping: 40% in Franse eiken tonneaux, 60% in Slavonische fusten gedurende 18 maanden.
Kersenrood met een spoortje evolutie. Het Sangiovese rode fruit is aanwezig alsook een puntje vlier. Licht rokerig, wat vegetaal, toetsje aards… Het geurpallet is correct, niet uitbundig, niet lokroepend!
Hoewel de tannine in de aanzet wat stroef overkomen is de smaak correct en evenwichtig. Fruit en aciditeit volgen immers zonder evenwel de bovenhand te halen. Het geheel is voldoende lang aanwezig. Toch wordt de wijn nog niet met bijzonder gejuich onthaald!
Punten: 84/100 – Te koop bij Ad Temptare (Prijs 25,60 €) - Cantine Dei Vino Nobile di Montepulciano 2013
90% Sangiovese en 10% Canaiolo. De wijn rijpt gedurende 18 maanden in Slavonische fusten gevolgd door 6 maanden flessenrijping.
Zuivere kersenrode kleur. De rijpere kersen zijn hier duidelijk aanwezig gevolgd door een zweem van zwart fruit. De paddenstoelen en de potgrond brengen het bos boven terwijl munt en peper voor friskruidigheid zorgen. Tabak en cederhout maken het bouquet compleet. Toegankelijke wat rijkere stijl van Vino Nobile met een correcte aciditeit. Sappig, fruitig en niet te zwaar. De wijn lijkt me op dronk gekomen te zijn en is dan ook geen verder lang kelderleven beschoren.
Punten: 87/100 – Te koop bij Baeten Vinopolis (Prijs 21,50 €) - Salcheto Vino Nobile di Montepulciano 2017
100% Sangiovese. 18 maanden rijping op hout, 70% in fusten, 30% in tonneaux.
Zeer zuivere kersenrode kleur. Heerlijk fruit stuift er uit het glas met de onvermijdelijke kersen maar ook aardbei en rode bes. De kruiden en aanzettende tertiaire aroma’s zitten mooi in de ondersteuning van het fruit. Licht getoast, wat roosjes en theebladeren naast koffie vallen op. Smakelijke, sappige voldoende stevige en bovenal zeer onderbouwde wijn met prachtige zuren die de speelse tannine constant dribbelen. Dit is een plezier schenkend en boeiend glas wijn waar ik geen neen zeg tegen een refill! Met de jaargang 2017 het buitenbeentje van de proeverij.
Punten: 90/100 – Te koop bij Dulst (Prijs 21,50 €) - Poderi Boscarelli Vino Nobile di Montepulciano Riserva 2012
90% Sangiovese en 10% Colorino. Rijping gedurende 28 tot 30 maanden in deels tonneaux en deels Slavonische fusten.
Lichte evolutie bij de kersenrode kleur. De geurfase is correct maar nogal moeilijk. Alles komt in vakjes over en mist verwevenheid. Toch komen er heel wat geurelementen opzetten! We ruiken onder andere kers, aalbes, jeneverbes, peper, vanille, chocolade, cederhout, laurier, tabak, humus en alcohol. De smaak is wel beter verweven. We kennen een sappige start waarna de tannine overneemt. Het fruit wordt naar het einde gedomineerd door het bittere van de koffieboon. De lengte is best wel oké al valt de afdronk op zijn einde echt wel dood. Hoewel een Riserva, bekoren kon hij me niet echt!
Punten 85/100 – Te koop bij Stappato (Prijs 32,95 €) - Salcheto Salco Vino Nobile di Montepulciano 2013
100% Sangiovese. 24 maanden rijping op hout, 70% in tonneaux, 30% in fusten.
Robijnrood, helder en zuiver. Gulle en rijke neus met zeer veel wat rijper fruit van kers en braam. Veel aroma’s echter in de aanvulling zoals het florale van de violetjes. Vlezig tot balsamico naast de ceder, tabak en cacao. Peperkruidig en licht animaal. De smaak is tevens zeer fruitig te noemen, balancerend op het randje van te rijp fruit. De wijn komt me over als een commercieel gemaakte blockbuster waarbij de aanwezige tannine de nodige ondersteuning van de zuren mist. In tegenstelling tot de basis Vino Nobile die we van het huis proefden zal ik hier beleefd het aanbod van een tweede glas weigeren!
Punten: 83/100 – Te koop bij Dulst (Prijs 48,50 €) - Bindella Tenuta Vallocaia I Quadri Vino Nobile di Montepulciano 2013
100% Sangiovese. 18 tot 20 maanden rijping in Franse eiken tonneaux gevolgd door 12 maanden flessenrust.
Prachtig tranend en helder robijnrood. Hà, hier worden we vrolijk van… Mooie, open en volle neus met een waaier aan fruitvariatie gaande van de kers naar braam en pruim. Zeer mooie houtintegratie waarbij het cederhout na enige tijd walsen naar het sigarenkistje evolueert. Peper en laurier nemen de kruidigheid op zich. Charmerende roosjes gedrenkt in thee. Hoewel zwart fruit in de neus aanwezig is geeft de mond ons een overvloed aan fris rood fruit. Deze frisheid is trouwens een verrijking bij de aanwezigheid van de rijke en toch wel krachtige tannine. Stilaan beginnen deze tannine zich trouwens te geven waardoor we denken dat deze wijn toch op dronk aan het komen is. Mooi glas wijn!
Punten: 88/100 – Te koop bij Young Charly (Prijs 28,55 €) - Poliziano Asinone Vino Nobile di Montepulciano 2012
100% Sangiovese. De wijn rijpt 16 tot 18 maanden in Franse eiken tonneaux.
Heldere en zuivere kersenrode kleur. Fijn en rijk bouquet waarbij er telkens nieuwe aroma’s komen opzetten. De klassieke geuren komen allen terug met voorop de Sangiovese kersen. Pruim en rode bes zorgen voor nog meer fruit. Het hout zit verweven en de ceder geurt verrukkelijk. Munt, thee, peper, tabak, aards vullen prima aan. Het duurt een tijdje alvorens ik tot proeven toe kom. De geur blijft intrigeren. Een eerste slok geeft de bevestiging waar ik heel de avond naar zocht… Een heerlijk glas wijn die de Nobile zijn nobele waarde geeft. Verwevenheid is hierbij het sleutelwoord, verwevenheid omringd met een sublieme fraîcheur. Sangiovese en Vino Nobile ten top!
Score: 92/100 – Te koop op diverse plaatsen in België, indien gewenst kan je deze ook op aanvraag bij Wijnkennis bestellen. (Richtprijs: 52,50 €).
De verscheidenheid in de geproefde 2012 en 2013 wijnen was wat mezelf betreft toch wel duidelijk merkbaar in het glas. 2012 gaf telkens meer frisheid dan de wat loggere 2013. Ik zal me niet uitlaten dat deze jaren exceptioneel of excellent zijn. Ik ga wel akkoord dat het jaar 2012 een trapje hoger stond in de door ons geproefde wijnen.

Filed under: amici | Tagged: asinone, bindella, boscarelli, canaiolo, cantine dei, colorino, Gracciano della seta, mammolo, montepulciano, poliziano, prugnole gentile, salcheto, Sangiovese, tenuta vallocaia, vino nobile | Leave a comment »